در پی اعتراض‌های گسترده به تصمیم تازه وزارت معارف/آموزش‌و‌پرورش افغانستان برای انتقال دانش‌آموزان از مدرسه به مسجد، سخنگوی ریاست جمهوری گفت این وزارتخانه برنامه‌های وسیعی برای اصلاحات اداری و همچنین بالا بردن کیفیت نظام آموزشی در دست دارد و منتقدان از برنامه‌های جدید وزارت معارف درک نادرستی دارند.

صدیق صدیقی، دوشنبه ۱۷ قوس/آذر، در نشستی خبری گفت وزارت معارف پنج معاون داشت و معاونت تعلیمات اسلامی از ساختار این وزارت حذف شد. صدیقی گفت در پی حذف معاونت تعلیمات اسلامی از ساختار وزارت معارف، این وزارتخانه دستخوش تبلیغات شد. او در ادامه افزود با حذف این معاونت، نظام آموزشی اسلامی تغییر نکرده است و ریاست‌جمهوری از برنامه‌های این وزارتخانه برای تقویت نظام آموزشی شاگرد‌محور و مکتب‌محور حمایت می‌کند.

وزارت آموزش‌و‌پرورش افغانستان به‌تازگی اعلام کرده است که برای محور قرار دادن دین اسلام، نظام آموزشی کنونی کشور را تغییر داده است. بنا بر تصمیم تازه وزارت معارف، مساجد وارد سیستم آموزشی کشور می‌شوند و در مناطقی که دسترسی به مکتب وجود نداشته باشد، شاگردان کلاس‌های اول تا سوم باید در مساجد آموزش ببینند. این وزارتخانه تاکید کرده است که در سه سال نخست تعلیم و تربیت، رفتن به مسجد هویت اسلامی را در دانش‌آموزان پرورش می‌دهد و محوریت اسلام را برای آن‌ها برجسته خواهد کرد.

بنا بر اعلام وزارت معارف، قبلا مسئولیت تمام آموزش‌های ابتدایی و ثانوی بر عهده اداره تعلیمات عمومی بود و تعلیمات اسلامی فقط در قبال مدیریت دارالحفاظ (مدارس دینی) مسئولیت داشت که به گفته این وزارتخانه، این تفکیک «جایگاه اسلام را در حاشیه قرار داده بود».

در اطلاعیه این وزارتخانه آمده است قبلا اداره تعلیمات/آموزش اسلامی در وزارت معارف از لحاظ ساختاری یک معاونت بود ولی از لحاظ محتوا، صلاحیت‌ها و مسئولیت‌ها، اداره‌ای کوچک بود که فقط روی دارالحفاظ‌ها (مدارس دینی) تمرکز داشت؛ اما اکنون تعلیمات عمومی مکاتب و مدارس دینی تحت ریاست عمومی تعلیمات اسلامی جایگزین آن شده است.

بر اساس اعلام این وزارتخانه، «وزارت معارف ساختار خویش را تغییر داده تا اسلام جایگاه محوری در سیستم تعلیم و تربیت داشته باشد».

این تصمیم با واکنش‌های گسترده مواجه شده است و شمار زیادی از کاربران رسانه‌های اجتماعی افغانستان از این تغییر و انتقال کودکان از مدرسه به مسجد انتقاد کردند.

محمد‌علی اخلاقی، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس نمایندگان افغانستان، به ایران اینترنشنال گفت طرح جدید وزارت معارف برای انتقال شاگردان از مدرسه به مسجد خلاف نظام آموزشی کشور است و از سوی دیگر، آموزش در مساجد روشی سنتی است و در حال حاضر، بیشتر کشورها در‌صدد امروزی کردن نظام آموزشی‌اند.

اخلاقی گفت هیچ‌یک از اعضای کمیسیون امور فرهنگی مجلس نمایندگان در جریان تصمیم تازه وزارت معارف قرار ندارند و به همین دلیل قرار است فردا سه‌شنبه، مسئولان وزارت معارف برای ارائه توضیح، به کمیسیون فرهنگی احضار شوند. این عضو مجلس نمایندگان در ادامه افزود در مناطق تحت کنترل حکومت مکاتب فعال‌اند و در مناطقی که مکاتب به‌دلیل حضور مخالفان فعال نیستند، وزارت معارف باز هم در اجرایی کردن این طرح دچار مشکل خواهد شد. به باور محمد‌علی اخلاقی، در یک جامعه نمی‌شود دو گونه نظام آموزشی را تطبیق داد. او گفت هر‌گونه تغییر اساسی در نظام آموزشی به مطالعه و کارشناسی نیاز دارد و باید به تایید مجلس نمایندگان و کابینه دولت برسد.  

در پی انتقادهای گسترده، نجیبه آرین، سخنگوی وزارت معارف، گفت از سال‌ها پیش آموزش در مساجد رایج بوده و از سوی دیگر، وزارت معارف در شماری از روستاها با کمبود مکتب رو‌به‌روست و کودکان خردسال نمی‌توانند از یک روستا به روستایی دیگر بروند. او تاکید کرد که وزارت معارف از مساجدی که در روستاها وجود دارد به‌عنوان مراکز آموزشی استفاده می‌کند. به گفته سخنگوی وزارت معارف، محتوای آموزشی وزارت معارف در مساجد تدریس خواهد شد.

در حال حاضر، هفت درس در کلاس اول تا سوم تدریس می‌شود: علوم دینی، قرآن کریم، ریاضی، مهارت‌ها، هنر رسامی/ طراحی و نقاشی، حسن‌خط/خوشنویسی و زبان دری.