رابرت زیمرمن در سال ۱۹۶۲ نام خود را به باب دیلن تغییر داد تا آن «صدای تو‌دماغی و مسحور‌کننده» خیلی زود تبدیل شود به صدای هم‌نسلانش، نسلی که با جنبش حقوق مدنی سیاهپوستان آمریکا (Civil Rights Movement) و جنبش مخالفت با جنگ ویتنام، هویتی مستقل برای خود متصور شده بود. موسیقی باب دیلن با ترانه‌هایی چون «دمیدن در باد» و «زمانه در تغییر است»، موسیقی اعتراضی نام گرفت و او را تبدیل کرد به چهره‌ای برجسته در جنبش حقوق مدنی سیاهپوستان و جنبش ضد جنگ، چهره‌ای برساخته از اوایل فعالیت حرفه‌ای موسیقی‌اش که حتی با فاصله گرفتنش از نوشتن آهنگ‌های اعتراضی و سیاسی، تا امروز با او مانده است. ایماژ دهه شصتی معترض، ضد مصرف‌گرایی و مخالف جنگ که حتی با معرفی برند ویسکی دیلن در سال ۲۰۱۸ و جانبداری‌اش از اسرائیل دستخوش تغییر چندانی نشده است.

ترانه‌های دیلن جوان متاثر از ترانه‌های فولکلور، موسیقی سنتی بردگان و منتقد وضعیت موجود بود. دیلن و معشوقه‌اش، جون بایز، خواننده و ترانه‌سرای نامدار آمریکایی، حتی در تظاهرات بزرگ طرفداران جنبش حقوق مدنی آمریکا، موسوم به «راهپیمایی به سوی واشنگتن برای کار و آزادی»، در تاریخ ۲۸ اوت ۱۹۶۳، شرکت کردند و ترانه خواندند، راهپیمایی‌ای که با سخنرانی تاریخی «رویایی دارم» مارتین لوتر‌کینگ، خاطره‌ساز و ماندگار و به تصویب لایحه مدنی ۱۹۶۴ آمریکا منجر گردید.

روی دیگر باب دیلن  

چهارمین آلبوم دیلن، با نام با‌مسمای «روی دیگر باب دیلن»، که در سال ۱۹۶۴ ضبط و منتشر شد، به‌نوعی فاصله‌گیری دیلن از ترانه‌های اعتراضی‌ـ‌سیاسی سه آلبوم پیشین بود، آلبومی که صدای برخی چهره‌های شاخص موسیقی فولکلور را درآورد و باعث شد به بیگانگی از مردم و شیفتگی شهرت متهم شود. رفته‌رفته شلوار جین و تی‌شرت‌های کهنه دیلن جای خود را به پوتین‌های بیتلی (Beatle Boots)، عینک آفتابی و لباس‌های مُد خیابان آکسفورد و سوهو داد و گیتار الکتریک و موسیقی راک جایگزین ترانه‌های فولکلور دیلن شد، چرخشی که به «هو» شدن دیلن در «فستیوال نیو‌‌پورت» در سال ۱۹۶۵ انجامید و عده‌ای از طرفدارهای موسیقی فولکلور و دیلن را ناامید کرد.

باب دیلن اما گیتار زد و از پله‌های شهرت یکی‌یکی بالا رفت، ترانه ساخت، نقاشی کشید و کنسرت اجرا کرد تا در سال ۲۰۰۰، اسکار بهترین موسیقی فیلم را برای ترانه «اوضاع عوض شده است» در فیلمِ «پسران شگفت‌انگیز» از آن خود کرد. در سال ۲۰۱۲، «نشان افتخار آزادی» را از دستان اوباما دریافت کرد و در سال ۲۰۱۶، جایزه نوبل ادبیات را به فهرست سایر جوایزش، از جمله گلدن گلوب و یازده جایزه گِرَمی، افزود.

از جایزه نوبل تا برند ویسکی  

آزیتا راجی، دیپلمات ایرانی متولد آمریکایی و سفیر وقت دولت آمریکا در سوئد، متن سخنرانی باب دیلن را در مهمانی شام جایزه نوبل در تالار شهر استکهلم، در غیاب دیلن، قرائت کرد. این جایزه واکنش‌های متفاوتی در پی داشت. باب دیلن ترانه‌سرا از نظر عده‌ای ربط چندانی به ادبیات نداشت. گری اشتاینگارت (Gary Shteyngart)، نویسنده آمریکایی، به‌طعنه نوشته بود «کمیته نوبل را کاملا درک می‌کنم، کتاب خواندن سخت است» و ماریو وارگاس یوسا، از مهم‌ترین رمان‌نویس‌های آمریکای جنوبی، از سطحی شدن جایزه نوبل ادبیات گلایه و از کمیته نوبل انتقاد کرد. از سوی دیگر، اهدای جایزه نوبل به ترانه‌سرا و خنیاگری که جایزه را به‌خاطر «آفرینش بیانی تازه در ترانه‌سرایی آمریکایی» دریافت کرده بود موافقان زیادی را به ستایش این انتخاب ترغیب کرد و جانبداری نویسندگانی چون جویس کرول اوتس و سلمان رشدی از انتخاب هیات داوران را به همراه داشت.  

در همهمه انتقادها و ستایش‌ها از جایزه نوبل ادبیات اما رسانه‌هایی چون الجزیره و روزنامه لبنانی الاخبار یکدستی رسانه‌ها در معرفی دیلن در قامت ترانه‌سرایی معترض و ضد‌جنگ را زیر سوال بردند و با اشاره به ترانه «همسایگی قلدرانه» دیلن، که به گفته استفان هولدن در «نیویورک تایمز» دفاعی تمام‌عیار از اسرائیل بود، با اشاره به روابط نزدیک دیلن با «اتحاد دفاع یهود» و اجرای کنسرت در اسرائیل، از چهره پنهان و غایب باب دیلن در بسیاری از رسانه‌ها و فرهنگ عامه انتقاد کردند.   

حالا اگر به وب‌سایت رسمی باب دیلنی که امروز ۷۸ ساله می‌شود سری بزنید، حتی می‌توانید ویسکی ۸۰ دلاری «درِ بهشت» (Heaven’s Door) را که نام و چهره باب دیلن بر تبلیغاتش نقش بسته است خریداری کنید، به ترانه‌ای از او گوش بسپارید و زندگی یک هنرمند اسطوره‌ای را در طول دوران فعالیتش به قضاوت بنشینید.