جشنواره‌ تئاتر آوینیون یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین جشنواره‌های تئاتر و هنر دنیاست که هر‌ سال پذیرای بیش از ۱۰ میلیون دوستدار تئاتر است. هنر‌دوستانی که از شهرها و کشورهای مختلف به این فستیوال می‌آیند و چند روزی را به دیدن نمایش‌هایی از سراسر جهان سپری می‌کنند. این فستیوال هرساله میزبان بیش از هزار نمایش است که در داخل و خارج سالن‌ها و هر جایی که امکان نمایش وجود داشته باشد به زبان‌ها و سبک‌های مختلف اجرا می‌شوند. به‌جز اجرای نمایش، شرکت‌کنندگان می‌توانند در گوشه‌و‌کنار شهر، شاهد نمایش‌های تک‌نفره، نمایشنامه‌خوانی، نمایشگاه‌های هنرهای تجسمی، رقص، موسیقی، نمایش فیلم و جلسه‌های گفت‌وگو هم باشند. جشنواره‌ آوینیون به‌مدت تقریبا یک ماه ادامه دارد.

آوینیون شهری است در جنوب فرانسه، در نزدیکی بندر مارسی. جشنواره‌ تئاتر هر سال به این شهر کوچک رنگ‌و‌بویی تازه می‌دهد و آن را زنده می‌کند. در این یک ماه، تمام شهر به صحنه‌ تئاتر تبدیل می‌شود. در ماه ژویيه (تیر ماه)، تمام شهر پر است از پوسترهای تئاتر؛ پوسترهایی که روی دیوارها، چراغ‌های راهنمایی، بالکن خانه‌ها و هر جایی که امکانش باشد چسبانده شده‌اند. در این فستیوال، تعداد زیادی از بازیگران، کمدین‌ها و شعبده‌بازها هنر و استعداد خود را به نمایش می‌گذارند. با عبور از هر کوچه و خیابان، امکان دارد به سالنی کوچک یا بزرگ در خیابان یا گاراژ دعوت شوید. همچنین گروه‌های نمایشی و هنری شناخته‌شده یا گمنام با ملیت‌های متفاوت، در این جشنواره شرکت می‌کنند. آوینیون علاوه بر این‌که میعادگاه بزرگان تئاتر است، فرصتی است برای کشف استعدادهای جوان دنیای نمایش و همچنین فرصتی برای تجربه فضایی استثنایی در تابستان گرم جنوب فرانسه. 

فستیوال آوینیون را ژان ویلار، بازیگر، کارگردان، نویسنده و مدیر تئاتر فرانسوی، در سال ۱۹۴۷، دو سال پس از جنگ جهانی دوم و پایان اشغال فرانسه، راه‌اندازی کرد. این جشنواره از همان اولین دوره، شامل اجراهایی از هنرمندان گمنام جهان و همچنین متن‌های معاصر بوده است. برای مثال در اولین تابستان نمایشنامه‌ «ریچارد دوم» از ویلیام شکسپیر اجرا شد. شکسپیر در آن زمان برای فرانسوی‌ها هنرمندی تقریبا ناشناخته بود. ژان ویلار می‌خواست با معرفی تئاتری متفاوت از آنچه در آن زمان‌ در فرانسه اجرا می‌شد، جوانان را تحت تاثیر قرار دهد. هنوز هم می‌توان پی‌رنگی از این خواسته ویلار را در نمایش‌های بخش اصلی جشنواره دید.

آوینیون ۲۰۱۹  

هفتاد‌و‌سومین دوره فستیوال آوینیون با شعار «در کنار هم شاد بودن»، سیزدهم تیرماه (چهارم ژویيه ۲۰۱۹) آغاز به کار کرد. موضوع دیگر این دوره‌ فستیوال «ادیسه» است، برگرفته از نمایشنامه‌ حماسی ادیسه اثر هومر و داستان سفر بازگشت ادیسیوس از فرماندهان جنگ تروا. این موضوع علاوه بر معنای ضمنی ادیسه که سفر طولانی، سرگردانی و تغییرات بسیار را به ذهن متبادر می‌کند، نگاهی معاصر به این نمایشنامه‌ کلاسیک دارد، نگاهی که دربرگیرنده‌ مفهوم پناهجویی و پذیرفته شدن است؛ خصوصا در دورانی که پناهجویی به مساله بزرگی در اروپا و غرب تبدیل شده است. به گفته اولیویه پی، رییس فعلی فستیوال، این موضوع با هدف پیوند دادن شعر و سیاست انتخاب شده است.

هفتاد‌و‌سومین دوره‌ آوینیون کار خود را با نمایشی به نام «معماری» آغاز کرد، نمایشی از پاسکال رامبر که تصویری از یک خانواده عصبی و متلاشی‌شده را ترسیم می‌کند و تمثیلی است از اروپای امروز.

در آوینیون ۲۰۱۹، تعداد ۱۵۹۲ نمایش ثبت شده است که در ۱۳۹ مکان مختلف به اجرا در‌می‌آیند، رکوردی که در نوع خود استثنایی است. شرکت‌کنندگان بروشور و برنامه نمایش‌ها را به‌صورت کتابچه در اختیار دارند و می‌توانند اجراهای مورد علاقه خود را پیدا کنند. همچنین، وب‌سایت فستیوال برای اطلاع از آخرین خبرها و برنامه‌ها، به دو زبان فرانسوی و انگلیسی در دسترس است. اپلیکیشن موبایل آوینیون هم طوری طراحی شده است که تماشاگران بتوانند از تعداد صندلی‌های خالی در هر نمایش اطلاع پیدا کنند. امسال برای اولین‌ بار، از یک فناوری جدید هم در آوینیون رونمایی شد. برای چهار نمایش عینک‌هایی طراحی شده است که متن‌ دیالوگ‌های نمایش‌ را به‌صورت زیرنویس به زبان فرانسه یا انگلیسی برای کم‌شنوایان و ناشنوایان ارائه می‌دهد. علاوه بر این، تعدادی از سالن‌ها به امکان نمایش بالانویس برای ترجمه‌ دیالوگ نمایش‌هایی که به زبانی غیر از فرانسوی اجرا می‌شوند مجهزند.

فستیوال آوینیون هر سال در دو بخش اصلی و جنبی برپا می‌شود. امسال، بخش اصلی از ۴ تا ۲۳ ژوییه (۱۳ تیر تا اول مرداد) برگزار می‌شود. این بخش به‌طور معمول شامل ۴۰ اثر انتخابی است که هیات برگزاری انتخاب و دعوت می‌کنند. بخش جنبی از ۵ تا ۲۸ ژوییه (۱۴ تیر تا ششم مرداد) برپاست و هر گروه و موسسه‌ای که مایل باشد می‌تواند با اجاره سالن و پرداخت هزینه‌های فستیوال، در این بخش شرکت کند.

در طول سال‌هایی که این جشنواره برگزار شده، در بخش اصلی ، ایران تنها دو بار و در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۸ حضور داشته است: با نمایش‌های «شنیدن» و «بی‌تابستان»، هر دو به کارگردانی امیررضا کوهستانی.

اما در بخش جنبی، در سال‌های گذشته، گروه‌های مختلفی از ایران حضور داشته‌اند. در این دوره جشنواره هم نمایش ایرانی «خاموش‌خانه» کاری از گروه «تئاتر سایه» به کارگردانی مهدی مشهور، برای دومین سال در بخش جنبی به اجرا درآمد.

امسال در کنار دیگر گروه‌های بین‌المللی، کشور چین برای نخستین‌‌بار در بخش اصلی آوینیون حضور دارد.