عبور قیمت دلار از ۶۰۰۰ تومان؛ شکست برجام یا کودتای ارزی؟
روز دوشنبه ۲۰ فروردینماه در یک رکوردشکنی جدید، نرخ دلار در ایران به ۶ هزار تومان رسید. در ادامه برخی واکنشهای عمده به این تغییر نرخ ارز را مرور میکنیم.
- رئیس سابق اتاق بازرگانی تهران: نرخ واقعی دلار ۴۲۰۰ تومان است
در واکنشی به این تغییر، یحیی آل اسحاق و رئیس سابق اتاق بازرگانی تهران نرخ واقعی دلار را نهایتا ۴۲۰۰ تومان دانست و گفت نرخ کنونی اصلا واقعی نیست. آل اسحاق در گفتوگو با ایسنا در ۲۰ فروردین، تصریح کرد: «پیش از این ماجراها ارزش پول ملی تا ۳۴ درصد کاهش یافته بود و میتوان گفت که پس از تغییرات به وجود آمده در بازار ارز، ارزش پول ملی تا ۴۰ درصد کاهش یافته است.» وی با بیان اینکه برخی در صحبتهای خود میگویند که "افزایش نرخ دلار به نفع صادرکننده خواهد بود" چنین نگاهی را بسیار سطحی و سادهانگارانه دانست و گفت صادرات شاید در اولین محمولههای صادراتی به نفع صادرکننده باشد اما در ادامه، تولید از افزایش نرخ ارز متاثر خواهد شد و «تولیدکننده کالای خود را گرانتر به صادرکننده ارائه میکند» و در نهایت در حوزه صادرات نیز متضرر خواهیم شد. آل اسحاق مدعی شد که دولت روحانی عزمی برای کنترل بازار ندارد.
- واکنش روزنامه کیهان: شکست برجام
کیهان در مقالهای به تاریخ ۱۹ فروردین با این توضیح که آمارهای بانک مرکزی نشان میدهد قیمت دلار در فروردین سال قبل ۳۷۷۶ تومان بوده است، ادامه داده: «دولتی که مدعی ثبات اقتصادی در کشور بود و طی چهار سال نخست خود همواره از ثبات نرخ ارز و کاهش تورم سخن میگفت، در حال حاضر کشور را در اوج ثباتی قرار داده است به نحوی که در همین چند روز آغازین فروردین ، نزدیک به ۸۰۰ تومان گران شده است! یعنی طی کمتر از ۲۰ روز اخیر، قیمت دلار، ۲.۵ برابر یکسال رشد کرده، رقمی که احتمالا در هیچ کجای جهان اتفاق نمیافتد ولی در زمان مدیریت دولت تدبیر و امید! رخ دادن چنین اتفاقاتی بعید نیست.»
کیهان مدعی شده ذلتی که در این سالها بهخاطر آمدن «بیفایده و بیخاصیت چند هیئت غربی» به ایران به مردم تحمیل شد،ذلتی که در عکس یادگاری وزیر با هواپیماهای نو به ایران تحمیل شد و همه «کرنشهایی» که در برابر فرانسویها در پروژه رنو و پژو تحمل شد، حالا و یکباره باطن سیاه خودش را در گرانی افسارگسیخته ارز نشان میدهد. کیهان در ادامه مدعی شده:«دولتی که همه دستاوردش برجام و تلگرام باشد، در یک طوفان بازار ارز همه چیز را میبازد.»
- واکنش روزنامه آرمان: کودتای ارزی
آرمان روزنامه نزدیک به اصلاحطلبان، در تیتر دوشنبه ۲۰ فروردین خود با عنوان «کودتای ارزی» نوشت در نوسانات بازار ارز بخشهایی از «شکستخوردگان عالم سیاست» میتوانند وارد فضا شوند و بازار ارز را به حوزههای دیگری غیر از حوزه اقتصاد بکشانند با این امید که از آن ابزاری برای ناکارآمد نشان دادن دولت بسازند. این روزنامه در ادامه نوشته همان گروههایی که دستشان از موسسات مالی غیر مجاز کوتاه شده، توان مالی خود را به مثابه موجی سهمگین وارد بازار ارز و طلا کردهاند تا به یک تیر دو نشان بزنند: «هم دولت را از کارآمدی دور کنند و هم مردمی را که برخلاف همه تبلیغات و فشارها به دولت روحانی رای دادند، تحت فشار روحی و روانی قرار دهند.» آرمان در ادامه مدعی شده بازار ارز اگر چه میتواند تحت تاثیر متغیرهای جهانی دچار نوسان شود اما تحویل چنین امری فقط به مسائل جهانی ندیدن درست مسئله است: «برجام و رفتار خارج از عرف دیپلماتیک آمریکا در کنار جنگ تعرفهای سهمگینی که بین دو قدرت اقتصادی چین و آمریکا ایجاد شده و فشار سنگینی که اخیرا سازمان تجارت جهانی WTO تحمل میکند، میتواند در بازار ارز و طلا تاثیر بگذارد که میگذارد اما به دلیل توزیع آن در سطح اقتصاد جهان، نمیتواند دامنه آن در یک کشور آنقدرها وسیع باشد.» آرمان گفته ناهماهنگیهایی که بین وزرای اقتصادی کابینه روحانی مشاهده میشود هم باز به تنهایی نمیتواند باعث نوسان ارز شود. آرمان مدعی شده: «درست این است که دولت دست عدهای را برای چنگاندازی به بیتالمال کوتاه کرد و اکنون باید تاوان بپردازد. پشت پرده این نوسانات لحظهای ارز عدهای سرمایهسالار هستند که با تلا طم بازار میخواهند علیه دولت کودتای ارزی کنند.»
توئیت حسامالدین آشنا
در واکنشی مشابه مشاور رییسجمهور ایران حسامالدین آشنا در واکنش به افزایش نرخ ارز در روز یکشنبه ۱۹ فروردین در صفحه توییتر خود نوشت مشکل فقط «چهار راه استانبول» (جایی که بسیاری صرافیهای تهران در آنجا هستند) نیست؛ بخشی از مشکل چهار راهی است که به «استانبول، اربیل، دوبی» ختم میشود:
آشنا چند ساعت قبل هم از این توئیت هم در واکنش به گران شدن ارز نوشته بود: «ارز ارزان می شود اما نه با مماشات با محتکران جسوراسکناس و قاچاقچیان قهار اربیل و استانبول».