فایننشنال تایمز: دشمناندیشی اردوغان لیره ترک را به پرتگاه سوق داده است
روزنامه فایننشالتایمز در گزارشی در مورد بحران ارز در ترکیه در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ۳ تیر (۲۴ ژوئن) مدعی شده که ذهنیت دشمناندیش اردوغان یکی از سببهای بحران اقتصادی و بحران ارز در این کشور است.
فایننشال تایمز در مقالهای از آنکارا به قلم لارا پیتل در تاریخ ۳ خرداد ( ۲۴ می) مینویسد افراد کمشمار باقی مانده در تیم اقتصادی رجب طیب اردوغان در مورد این که لیره ترکیه در هفته گذشته به پایینترین حد ارزش خود در برابر دلار رسیده، سکوت کردهاند.
همزمان که علائم یک بحران ارزی جدی در جریان مبارزات انتخابات ریاست جمهوری و پارلمان ترکیه رخ داده است، این تنها داماد اردوغان برات آلبایراک بود که برای توضیح به افکار عمومی در برابر رسانه ها ظاهر شد.
این عضو کابینه اقتصادی اردوغان روز چهارشنبه در سخنانی گفت که لیر ترکیه قربانی تحرکاتی شده که «ریشههایی در خارج از کشور» دارند و هدف آنها پایین کشیدن دولت اردوغان است.
اینکه داماد اردوغان یکی از معدود معتمدان رئیس جمهور ترکیه این روزها به شمار می رود در نظر نویسنده نمادی از روحیه «محاصره شدگی» و دشمناندیشی رو به افزایش اردوغان است.
نویسنده از قول تحلیلگران و سیاسیون ترک میگوید «تهدیدات حقیقی و خیالی» در طول ۱۵ سال حاکمیت آقای اردوغان او را مجبور کرده که در اداره امور تنها به یک حلقه درونی از معتمدانش تکیه کند که به او فقط «آنچه دوست دارد بشنود» را میگویند.
از سوی دیگر، بسیاری سرمایهگذاران و اهالی اقتصاد، مخالفت اردوغان با افزایش نرخ بهره بانکها را یکی از عوامل تشدید بحران ارزی تلقی میکنند که سبب شده در ماه گذشته لیره ترک ۱۷ درصد از ارزش خود را در برابر دلار از دست بدهد.
به عقیده نویسنده این مقاله، درباره نرخ بهره، آقای اردوغان همواره دیدگاههایی داشته که «تحلیل گران مودبانه آن را دیدگاههای غیرارتدکس خواندهاند» و تاکید داشتهاند که این دیدگاهها به جای محدود کردن تورم باعث افزایش آن میشود.
نویسنده یادآوری می کند که درست چند ساعت قبل از آخرین افزایش اضطراری نرخ بهره در ترکیه در ژانویه سال ۲۰۱۴، آقای اردوغان مخالفت خود را با افزایش نرخ بهره علنی کرد اما همچنین گفت بانک مرکزی این کشور در افزایش نرخ بهره مستقل است.
امروز کماکان اردوغان میگوید که بانک مرکزی ترکیه مستقل است، اما بسیاری از سرمایه گذاران دیگر به سخنان او اعتماد و اعتقاد ندارند؛ به خصوص از این رو که همزمان که وی در این سالها قدرت را در شخص خود و اطرافیانش متمرکز کرده، گوش سپردن او به توصیههای اقتصادیون پراگماتیست هم کاهش یافته است.
در طول حاکمیت پر فراز و نشیب اردوغان در این سالها، حامیانش او را به عنوان رهبر یک اقتصاد قوی و پررونق تصویر کردهاند. آنها فلاکت اقتصادی را که حزب عدالت و توسعه (AKP) هنگامی که اردوغان قدرت را برای اولین بار در ۲۰۰۲ به دست آورد از پیشینیان خود به ارث برد، به رخ میکشند.
در سالهای اولیه حاکمیت عدالت و توسعه سرمایهگذاران خارجی به بازار ترکیه هجوم آوردند، بخشهای ساخت و ساز و خرده فروشی رونق بسیار گرفت و صدها مرکز خرید جدید در سراسر کشور ظهور کرد. همزمان میلیونها نفر برای اولین بار صاحب کارت اعتباری شدند یا وام مسکن گرفتند.
همان زمان هم برخی تحلیلگران هشدار میدادند که ترکیه در این رشد اقتصادی به پولهای «آسان به دست آمده» دوران پس از بحران مالی جهانی تکیه میکند و بدون اصلاحات ساختاری این رشد در طول سالیان تداوم نخواهد یافت. به رغم این منفی بافیها رونق اقتصادی ترکیه ادامه یافت، طوری که حتی در سال پس از رکود اقتصادی ناشی از کودتای نافرجام تابستان ۲۰۱۶ ترکیه توانست رشد اقتصادی خود تا حدی ادامه دهد.
با این حال در آستانه انتخابات ریاست جمهوری در سال ۲۰۱۸ ، تورم در ترکیه به یکی از بالاترین میزانهای خود در سالهای اخیر رسیده است که می توان ادعا کرد روحیه دشمناندیش و خود-محاصرهپندار آقای اردوغان در آن هرگز بیتاثیر نبوده است.