مهمترین پروندههای فساد اقتصادی برای چه کسانی است؟
دادستان تهران اعلام کرده که طی شش ماه در ارتباط با پروندههای مفاسد اقتصادی ۱۷۰۰ نفر به دادسرا احضار، ۴۲۰ نفر بازداشت و ۳ نفر اعدام شدند و ۶۵ کیفرخواست صادر شده است و ۱۶۰ نفر در زندان هستند.
همزمان با این موج از برخوردهای قضایی، اخبار متعددی هم در ارتباط با این پروندهها در رسانهها منتشر شده است، و به برخی از متهمان لقب «سلطان» داده شده است.
مرور چند مورد از این پروندهها که با فشار افکار عمومی راحتتر از گذشته رسانهای میشوند، به درک ابعاد گسترده فساد در ایران کمک میکند. فسادی که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان بیش از آنکه ناشی از افراد باشد، نتیجه سیستم اقتصادی موجود است.
۱- سلطان کاغذ
رئیس پلیس تهران در یک مصاحبه تلویزیونی از بازداشت سلطان کاغذ و گروه ۱۶ نفره او خبر داد. ارزش پرونده آنها که به سواستفاده از ارز دولتی متهم هستند ۱۷۰۰ میلیارد تومان اعلام شده است.
براساس گفته سرتیپ دوم حسین رحیمی، این افراد بالغ بر ۳۰ هزار تُن کاغذ با ارز دولتی وارد کردند که این کاغذها با قیمت دولتی به بازار عرضه نشد و به صورت آزاد به فروش رسید. در ازای بخشی از ارز دولتی دریافت شده نیز اساسا کاغذی وارد نشد.
هنوز نام سلطان کاغذ روشن نیست اما برخی رسانههای نزدیک به دولت بهطور تلویحی او را از نزدیکان محمد شریعتمداری، وزیر تعاون، رفاه و کار معرفی کردهاند.
۲-حمیدرضا باقری درمنی، «سلطان قیر»
حمید باقری درمنی که به او لقب سلطان قیر دادند، به اتهام افساد فیالارض در تاریخ یکم دی ماه ۱۳۹۷ اعدام شد.
او متهم بود که از طریق تشکیل شبکه کلاهبرداری و ارتشا یک هزار و ۷۸ میلیارد تومان کلاهبرداری و تخلف مالی انجام داده است. «قاچاق کالا»، «پولشویی با ارزش نجومی»، «پرونده معوقات بازپرداخت وامهای بانکی» و «قاچاق شمش طلا» از جمله موارد اتهامی او بود.
درمنی پیش از این هم سابقه تخلف مالی داشته است. در سال ۱۳۸۵ نیز اعلام شد که ۲ هزار میلیارد تومان بدهی بانکی دارد و به جرم قاچاق و ضبط کالا در پروندهای که به عنوان «بزرگترین پرونده قاچاق کشور» نامگذاری شد، به اتهام قاچاق ۹ میلیارد دلار کالا دستگیر و به یک میلیارد تومان جزای نقدی محکوم شد.
همچنین در سال ۱۳۸۸ با شکایت بانک مرکزی، بانک سپه، بانک کشاورزی و بانک ملی به دلیل دریافت حدود یک میلیون دلار تسهیلات ارزی و ۹۸۰ میلیارد تومان تسهیلات ریالی، به سیزده ماه حبس و رد مال محکوم شد.
در پرونده او که یکی از ۵۰۰ بدهکار بزرگ بانکی بود نام محمود خاوری، مدیرعامل اسبق و فراری بانک ملی هم به میان آمد. اما حاشیه مهمتر درباره درمنی، نقش او در ترتیب دادن جلسه فاضل لاریجانی با با سعید مرتضوی بود که پخش فیلم آن در مجلس توسط محمود احمدینژاد، تنش سیاسی بزرگی به وجود آورد. او چند روز قبل از اعدام در پیامی به رهبر جمهوری اسلامی خود را بیگناه و قربانی این اختلاف سیاسی دانست.
۳- وحید مظلومین، «سلطان سکه»
وحید مظلومین که به او لقب سلطان سکه دادند به همراه شریک خود اسماعیل قاسمی به اتهام «افساد فی الارض» در تاریخ بیست و سوم آبان ۱۳۹۷ اعدام شدند.
وحید مظلومین و محمد اسماعیل قاسمی به دلیل سردستگی و تشکیل شبکه فساد و اخلال در نظام اقتصادی و ارزی و پولی کشور با انجام معاملات غیرقانونی و غیرمجاز ارز و سکه و قاچاق عمده ارز از کشور در حد کلان مجرم شناخته شدند. عنوان شد که در شبکه وحید مظلومین ۱۷۰ هزار تراکنش مالی در قالب ۲۱۹ فقره حساب انجام شده که رقم این تراکنشها بالغ بر ۱۴ هزار میلیارد تومان بوده است.
مظلومین نیز پیش از این سابقه کیفری داشته است. اولین بار در سال ۱۳۷۱ به اتهام اخلال در بازار ارز و طلا مدتی در بازداشت بود ولی هرگز محاکمه نشد. بار دیگر در سال ۱۳۹۱ به اتهام اخلال در بازار و افساد فی الارض هفت ماه زندانی شد ولی با پادرمیانی محمود بهمنی، رییس بانک مرکزی در دولت دوم محمود احمدی نژاد آزاد شد.
مظلومین به عنوان واسطه مورد اعتماد بانک مرکزی در بازار ارز فعالیت میکرده است.
۴- میامحمد آخوندزاده، تاجر افغان، اخلالگر اقتصادی
میامحمد آخوندزاده متهم اهل افغانستان است که به اتهام اخلال در بازار ارز در شیراز بازداشت شده. براساس گفتههای سید محمود ساداتی، قاضی دادگاه انقلاب شیراز، که بعد از دومین جلسه رسیدگی به پرونده آخوندزاده بیان شد، گردش مالی او در قاچاق ارز به افغانستان و برعکس، ۲هزار میلیارد تومان بوده است.
آخوندزاده در آذرماه سال گذشته به اتهام بالا بودن گردش مالی دستگیر شده است و به گفته وکیل او در نابهسامانی بازار در سال جاری که بسیار بیشتر از سال قبل بوده نقشی نداشته است.
در ارتباط با پرونده آخوندزاده عنوان شده که او با یک مافیای مواد مخدر پاکستان معروف به باند تمساح خلیج مبادله پولی داشته است.
۵- قربانعلی فرخزاد، مالک ماشین سازی تبریز، اخلال در نظام ارزی
قربانعلی فرخزاد مالک ماشین سازی تبریز فرد دیگری است که به اتهام اخلال در بازار ارز پرونده فساد اقتصادی دارد.
اتهام او دریافت ۴۴۶ میلیون دلار ارز با نرخ دولتی است که با احتساب دلار ۱۰ هزار و ۷۰۰ تومانی، ارزش آن بیش از ۴/۷ هزار میلیارد تومان میشود.
به گزارش مردمسالاری او با همکاری صرافی عامری که متعلق به تیمور عامری، یکی از مدیران بازنشسته حراست بانک مرکزی است، با پیشفاکتورهای جعلی، صدها میلیون دلار ارز دولتی دریافت کرده، هیچ وارداتی انجام نداده و ارزها را در بازار آزاد با نرخهای بسیار بالا فروخته است.
قربانعلی فرخزاد در سال ۱۳۹۴ به واسطه یکی از مدیران بانک مرکزی به نام صمد کریمی با تیمور عامری آشنا شده است. مورد عجیب دیگر در پرونده مالک ماشینسازی تبریز، رابطه با امید اسدبیگی، مدیر عامل جنجالی شرکت نیشکر هفت تپه است. امید اسدبیگی که به گفته نماینده دادستان «از متهمین تحت تعقیب دادسرا است»، با تهیه پیشفاکتورهای جعلی به نام قربانعلی فرخزاد اقدام به ثبت سفارش برای خط تولید نوشابههای گازدار و ورق خام MDF میکرده است. اسدبیگی طبق وکالتی که از قربانعلی فرخزاد داشته، ارز از بانک اقتصاد نوین دریافت میکرده، در بازار آزاد میفروخته و سهم قربانعلی فرخزاد را پرداخت میکرده است.
قربانعلی فرخزاد متهمی است که بهگفته رئیس دادگاه بهعنوان یک فرد حقیقی بیشترین ارز دولتی را از بانک مرکزی دریافت کرده است.
۶- تیمور عامری مدیر پیشین حراست بانک مرکزی، اخلال در نظام ارزی
تیمور عامری، مدیر سابق حراست بانک مرکزی و مالک صرافی عامری در خیابان میرداماد تهران به همراه دو فرزند و دو کارمند صرافی او از دیگر افرادی هستند که به اتهام اخلال در نظام ارزی کشور پرونده دارند.
اتهام اصلی تیمور عامری صدور پیش فاکتورهای جعلی برای قربانعلی فرخزاد است که با آنها صدها میلیون دلار ارز دولتی دریافت کرده، ولی هیچ وارداتی انجام نداده و ارزها را در بازار آزاد با نرخهای بسیار بالا فروخته است.
اتهام دو پسر عامری نیز مشارکت در اخلال در نظام ارزی است و به ترتیب به میزان ۳۰۰ میلیون و ۲۰ میلیون دلار پرونده دارند. دو متهم دیگر این پرونده به اسامی مکی سلطانی و محمد وکیلی ( کارمندان صرافی) در حال حاضر متواری هستند و به ترتیب متهم به ۳۰۰ و ۳۲۰ میلیون دلار اخلال در نظام ارزی هستند.
۷- علیاکبر عمارتساز، رئیس سابق یکی از شعب بانک تجارت، پولشویی
علیاکبر عمارتساز رئیس سابق یکی از شعب بانک تجارت کرمان از جمله متهمان به فساد اقتصادی است که موارد متعددی از جمله پولشویی، اختلاس توام با جعل، معاونت در اختلاس و جعل، استفاده از سند مجعول، تصرف غیرقانونی در اموال توقیفشده، اخذ رشوه، تحصیل مال نامشروع، خیانت در امانت متهم شده و در مجموع مبالغ مورد سوء استفاده توسط او۶۵۸۳ میلیارد تومان اعلام شده است.
او در ارتباط با پرونده خود به دادگاه گفت «پنج سال بازداشت موقت بودم و در ششمین سال برای اولینبار به دادگاه آمدم و پیشینه کیفری ندارم و به صنعت هوایی و سیستم بانکی کشور خدمت کردهام».
۸- فرهاد زاهدیفرد، مالک موسسه سکه ثامن، کلاهبرداری
فرهاد زاهدی فرد مالک موسسه سکه ثامن که به سواستفاده و کلاهبرداری از طریق خرید و فروش سکه مجازی متهم است پروندهای به ارزش ۱۷۰۰ میلیارد تومان دارد.
موسسه ثامن با تبلیغات گستردهای که در سایتهای معتبر و و خبرگزاریهای رسمی مانند فارس داشت، افراد زیادی را جذب تجارت خود کرد. مجوز" e نماد" زاهدیفر رئیس شرکت سکه ثامن در دفتر ثبت اسناد شهرستان بناب ثبت شده است.
همچنین مطالبی درخصوص ثبت شرکت توسط او در ترکیه و انتقال پول و طلا به این کشور توسط موسسه ثامن منتشر شده است.
۹- داریوش ابراهیمیان بیلندی و یونس بهاالدینی، اخلالگر در نظام اقتصادی
داریوش ابراهیمیان بیلندی و یونس بهاالدینی دو متهم به فساد اقتصادی هستند که حکم اعدام گرفتهاند اما پرونده آنها چندان رسانهای نشده است.
آنها به اخلال باندی و سازمانیافته در شبکه بانکی و اقتصادی متهم هستند و ارزش پرونده آنها ۱۵۴میلیارد تومان است.
۱۰- نصیر کاظمی،دکتر داروساز، احتکار دارو و کالاهای ضروری
دکتر نصیر کاظمی متهم است که در توزیع مایحتاج عمومی از طریق احتکار عمده شیر خشک و دارو اخلال کرده و ارزش پرونده او ۴میلیارد تومان است.
در توضیح اتهامات او عنوان شده که با نگهداری داروها در شرایط غیرمناسب و انبارهای غیرمجاز باعث غیرقابل مصرف شدن دارو و شیرخشکها شده است. کالاهایی که نصیر کاظمی متهم به احتکار آنهاست.
۱۱- دکتر حمیدرضا جانقربان، دکتر آزاده سجادیه، اخلال در نظام اقتصادی کشور
دکتر حمیدرضا جانقربان، متخصص جراحی مغز و اعصاب به همراه همسرش دکتر آزاده سجادیه متخصص پوست و مو به دلیل اخلال در نظام اقتصادی کشور به ترتیب به ۲۰ و ۱۰ سال زندان قطعی و پرداخت ۱۲۰ میلیارد تومان جریمه محکوم شدند. بر اساس گفته دادستان، این دو پزشک واردات پروتز و ایمپلنتهای اسکلتی قاچاق را به صورت غیرمجاز و بدون مجوز گمرک و اخذ سایر مجوزهای لازم انجام میدادند. حجم معاملات قاچاق این زوج پزشک به طور تقریبی، ۲۳۰ میلیارد تومان تخمین زده میشود.
۱۲- ابوالفضل میرعلی، مدیرعامل موسسه مالی ثامن الحجج، اخلالگر در نظام اقتصادی
ابولفضل میرعلی به مشارکت در اخلال در نظام اقتصادی کشور از طریق وصول وجوه کلان به صورت پول سپرده اشخاص حقیقی و حقوقی تحت عنوان مضاربه و نظایر آن به نحو عمده، بدون قصد ضربه زدن به نظام جمهوری اسلامی ایران یا مقابله با آن متهم شده است.
پرونده اتهامی علیه او در مرداد ماه سال ١٣٩٣ با شکایت بانک مرکزی جمهوری اسلامی تشکیل شد.
ناتوانی این شرکت در بازپرداخت سود و سرمایه سپردهگذاران به اعلام ورشکستگی در سال ١٣٩٥ و تجمعهای اعتراضی مالباختگان منجر شد. میزان کسری موسسه مالی و اعتباری ثامن الحجج توسط دادستان ۳ هزار و ۹۹۰ میلیارد تومان اعلام شد.
موسسه ثامن الحجج توانسته بود تا سال ۹۴ از طریق ۴۸۹ شعبه خود در سراسر کشور، ۱۲هزار و ۲۱۳ میلیارد تومان سپرده جمعآوری کند. سال گذشته، دادستانی تهران تعداد سپردهگذاران این موسسه را بیش از یک میلیون و دویست و پنجاه هزار نفر اعلام کرد. ابوالفضل میرعلی به پانزده سال حبس قطعی محکوم گردیده است. در پرونده ثامن الحجج نام چند چهره سرشناس سیاسی و مجری تلویزیون مطرح شد که جنجال زیادی برانگیخت.
این موارد تنها بخش کوچکی از فساد سیستماتیک حاکم بر ایران است و بسیاری از این افراد در نظام اقتصادی فعالیت کردهاند که زمینه فساد و فعالیتهای متقلبانه و متخلفانه را پدید آورده است.