واکنش‌های اهالی رسانه، شرکت‌های بزرگ بین‌المللی و حامیان حقوق بشر به ناپدید شدن و قتل احتمالی جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار مشهور سعودی وارد فاز تازه‌ای شده به‌طوری‌که در سطح گسترده‌ای اعلام شده در یک رویداد از پیش برنامه‌ریزی در عربستان سعودی شرکت نخواهند کرد.

مجموعه‌های رسانه‌ای بزرگ از جمله نیویورک‌تایمز، سی‌ان‌بی‌سی و سی‌ان‌ان روز جمعه، بیست مهرماه، در واکنش به احتمال صدور فرمان قتل جمال خاشقجی از سوی ولیعهد عربستان سعودی، اعلام کردند که دیگر پوشش اختصاصی همایش «داووس در کویر» عربستان را انجام نخواهند داد.

چهره‌های مطرح سیاسی و شرکت‌های بزرگ اقتصادی از سراسر دنیا به این اجلاس که بناست در اوایل آبان‌ماه در راستای چشم‌انداز ۲۰۳۰ محمد بن سلمان برای عربستان سعودی برگزار شود دعوت شده‌اند. در میان اسپانسرها و شرکای برگزاری این همایش نام شرکت زیمنس، مستر کارد و دیلویت به چشم می‌خورد. اما شرکای رسانه‌ای نسبت به همکاری با دولت سعودی تغییر عقیده داده‌اند.

نیویورک‌تایمز اعلام کرده است که دیگر اسپانسر رسانه‌ای این همایش نیست و سی‌ان‌ان اعلام کرده که شراکتش با همایش را متوقف کرده و گزارشگران و مجریانش در این همایش فعالیت نخواهند کرد.

شبکه سی‌ان‌بی‌سی آمریکا هم در اکانت رسمی توییتر خود اعلام کرده که به خاطر موضوع خاشقجی در همایش ریاض شرکت نخواهد کرد. بنا بود که مجریانی از سی‌ان‌ان، فاکس‌نیوز و سی‌ان‌بی‌سی اجرای برنامه‌ها در همایش را به عهده داشته باشند که از این میان تنها مجریان فاکس‌نیوز باقی مانده‌اند. بلومبرگ هم به سی‌ان‌ان گفته است که در حال بررسی شرایط است.

باب بکیش از شرکت بزرگ تجاری ویاکوم نیز که قرار بود در این همایش سخنرانی کند، گفته است که به همین دلیل سفرش به ریاض را لغو کرده است.

آریانا هافینگتون نیز که پایه‌گذار روزنامه هافینگتون‌پست و از اعضای هیات مدیران شرکت اوبر است نیز به خاطر موضوع خاشقجی از سمت مشاور برای این همایش در ریاض استعفا داده است.

سخنگوی مجله اکونومیست لندن نیز گفته است که زنی مینتون بدوئس، سردبیر ارشد این مجله برنامه خود برای شرکت در همایش ریاض را لغو کرده است.

اوبر هم به جمع معترضان دولت عربستان سعودی پیوست

واکنش به احتمال قتل جمال خاشقجی از سوی دولت عربستان سعودی تنها محدود به رسانه‌ها نیست. مدیر ایرانی‌تبار شرکت اوبر، دارا خسروشاهی، اعلام کرد که از همایش ریاض خارج می‌شود. خسروشاهی در بیانیه خود گفت که به شدت از اخباری که از جمال خاشقجی به گوش می‌رسد ناراحت است و اگر حقایق دیگری منتشر نشود که خلاف گمانه‌‌زنی‌ها و اخبار فعلی باشد، به ریاض نخواهد رفت.

به گزارش سی‌ان‌ان، این موضع خسروشاهی از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا سعودی یکی از سهامداران بزرگ اوبر است و در سال ۲۰۱۶ میلادی ۳/۵ میلیارد دلار برای توسعه اوبر سرمایه‌گذاری کرده است.

میلیاردر بزرگ انگلیسی، ریچارد برنسن که موسس امپراطوری تجاری ویرجین (Virgin) است نیز گفته که از دو پروژه بزرگ توسعه گردشگری در عربستان خارج می‌شود. او در بیانیه‌ای گفت که اگر اخبار منتشر شده درست باشد، مطمئنا توانایی شرکت‌های اروپایی برای همکاری با دولت سعودی را تحت تاثیر قرار خواهد داد. او اعلام کرد که تا زمان مشخص شدن نتیجه تحقیقات درباره روزنامه‌نگار ناپدیدشده سعودی، مدیریت دو پروژه توسعه گردشگری در این کشور را به تعلیق درآورده و شرکت ویرجین نیز مذاکره برای سرمایه‌گذاری عربستان در شرکت‌های ویرجین گالکتیک و ویرجین اوربیت را متوقف می‌کند.

ارنست مونیز، وزیر اسبق انرژی آمریکا نیز در بیانیه‌ای گفت مشارکت او با هیات مشاوران دولت سعودی برای ساخت مگاشهر عربستان را به حالت تعلیق درآورده است. او افزود که ادامه همکاری‌اش با دولت سعودی مشروط به مشخص شدن حقایق در مورد سرنوشت جمال خاشقجی است.

برخی مقامات ترکیه بعد از انجام تحقیقاتی اعلام کرده بودند که جمال خاشقجی به دستور دولت عربستان سعودی در کنسولگری این کشور در ترکیه ترور شده است و دستیابی به این فایل صوتی، در صورت تایید، این نتیجه‌گیری را قطعی می‌کند. بر اساس اعلام نهادهای امنیتی ترکیه، این دستور از سوی بالاترین رده های دادگاه سلطنتی سعودی و با دخالت محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، صادر شده اما این موضوع با تکذیب دولت سعودی روبرو شده است.

واکنش مقامات دولتی به موضوع ناپدید شدن جمال اما در هیچ جایی به اقدام عملی نرسیده است. فرانسه، انگلیس، آلمان و کانادا و برخی کشورهای دیگر از عربستان سعودی خواسته‌اند که در مورد ناپدید شدن جمال خاشقجی تحقیق کرده و نتایج را سریعا اعلام کنند. بحرین و امارات موضوع جمال را طرح فشار رسانه‌ای بر عربستان عنوان کرده و دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا ضمن پشتیبانی تلویحی از دولت عربستان گفته است که سرنوشت جمال، بر فروش اسلحه به عربستان تاثیری نخواهد داشت.