جزییات توافق عادی‌سازی روابط میان امارات متحده عربی و اسرائیل در جلساتی با حضور نمایندگان دو کشور و همچنین آمریکا مشخص خواهد شد.

این جلسات قرار است روز دوشنبه دهم شهریور در ابوظبی، پایتخت امارات متحده عربی برگزار شود.

اما تصمیم امارات متحده عربی برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل یک شبه گرفته نشده است. این تصمیم در پی سال‌ها و دهه‌ها تلاش برای برقراری صلح میان فلسطینیان و متحدان عربش از یک سو، و اسرائیل از سوی دیگر است که به دلیل بی‌اعتمادی‌ها و خشونت‌ها به نتیجه نرسید.

بسیاری از کشورهای عربی از جمله امارات متحده عربی، اسرائیل را متهم می‌کردند که مانع تشکیل یک کشور فلسطینی است.

به همین دلیل، اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناختند و با آن روابط سیاسی و اقتصادی رسمی نداشتند.

اما با این حال در بیش از نیم قرن گذشته، یعنی پس از جنگ شش روزه ۱۹۶۷ که اسرائیل به پیروزی‌هایی در در سرزمین‌های اطراف خود دست یافت، تلاش‌هایی برای صلح صورت گرفته است:

در همان سال ۱۹۶۷، پس از جنگ، شورای امنیت سازمان ملل متحد قطعنامه ۲۴۲ را صادر کرد که بر صلح در خاورمیانه تاکید داشت.

این قطعنامه از یک سو، خواستار «خروج نیروهای اسرائیلی از سرزمین‌های اشغال شده در جنگ اخیر» شد و از سوی دیگر، از همه کشورهای منطقه خواست به تمامیت و استقلال ارضی یکدیگر احترام بگذارند.

این قطعنامه مبنای تلاش‌های صلح بعدی قرار گرفت ولی محتوای غیر دقیق آن درباره حدود سرزمین‌ها، این تلاش‌ها را پیچیده کرد.

در سال ۱۹۷۸، پیمان کمپ دیوید که میان انور سادات، رییس‌جمهوری وقت مصر و مناخیم بگین، نخست‌وزیر وقت اسرائیل به امضا رسید، به خروج تدریجی اسرائیل از صحرای سینای مصر و تشکیل دولت موقت فلسطینی در کرانه رود غربی اردن منجر شد.

در سال ۱۹۷۹، پیمان صلح اسرائیل و مصر امضا شد که اولین توافق صلح میان یک کشور عربی و اسرائیل بود. بر اساس این توافق، اسرائیل باید طی سه سال از همه صحرای سینا خارج می‌شد. در سال ۱۹۸۱، سادات به دست اسلامگرایان مخالف توافق با اسرائیل کشته شد.

در سال ۱۹۹۱، کنفرانس مادرید با حضور نمایندگانی از اسرائیل و سازمان آزادی‌بخش فلسطین برگزار شد که اولین تلاش بین‌المللی برای برقراری صلح در خاورمیانه بود.

از این کنفرانس، هیچ توافقی حاصل نشد، اما برگزاری آن، فرصتی برای برقراری تماس‌های مستقیم در این زمینه بود.

سه سال بعد، در سال ۱۹۹۴، توافق اسرائیل و اردن به دست آمد که دومین توافق اسرائیل با یک کشور عربی بود. این توافق نیز مانند توافق با مصر مخالفانی داشت و نارضایتی گروه‌های هوادار فلسطینیان را به ویژه در اردن برانگیخت.

در سال‌های ۱۹۹۳ و ۱۹۹۵، مذاکراتی مخفیانه میان اسرائیل و سازمان آزادیبخش فلسطین در نروژ برگزار شد که در پی آن، دو پیمان در اسلو امضا شد. بر اساس پیمان سال ۱۹۹۳، می‌بایست یک حکومت خودگردان موقت فلسطینی به مدت پنج سال تشکیل شود. همچنین خروج نیروهای اسرائیل و مذاکره برای یک توافق صلح دائمی نیز در این پیمان در نظر گرفته شد.

در سال ۲۰۰۰، در جریان نشست سران کمپ دیوید ۲، بیل کلینتون رییس جمهور وقت آمریکا، ایهود باراک نخست وزیر وقت اسرائیل و یاسر عرفات رئیس وقت تشکیلات خودگردان فلسطین را فراخواند تا درباره صلح در خاورمیانه مذاکره کنند. اما این نشست به نتیجه مشخصی نرسید و مخالفت‌های تازه‌ای را برانگیخت.

در سال‌های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳، بیانیه بوش یا نقشه راه جورج بوش، رییس جمهوری وقت آمریکا،  اولین طرح یک رییس جمهوری آمریکا بود که در آن تشکیل یک دولت فلسطینی در کنار دولت اسرائیل لحاظ شده بود.

همچنین در سال ۲۰۰۲، عربستان سعودی طرح صلحی را پیشنهاد کرد که از سوی اتحادیه عرب نیز به تصویب رسید. در این طرح، خروج کامل نیروهای اسرائیلی از سرزمین‌های اشغالی و همچنین پذیرش یک دولت فلسطینی از سوی اسرائیل در مقابل عادی‌سازی روابط کشورهای عربی با اسرائیل در نظر گرفته شده بود.

همزمان، کشورهای آمریکا و روسیه، اتحادیه اروپا و سازمان ملل ملل متحد نیز طرح‌های خود را برای رسیدن به یک راه‌حل دائمی دو کشور ارائه کردند.

در سال ۲۰۰۷، کنفرانس آناپولیس در آکادمی نیروی دریایی آمریکا در شهر آناپولیس و با حضور محمود عباس و ایهود اولمرت رهبران فلسطینی و اسرائیل و نمایندگان کشورهای عربی با میزبانی آمریکا برگزار شد.

اولمرت بعدها گفت که شرکت‌کنندگان در این نشست در حال رسیدن به یک توافق بودند، اما یک پرونده قضایی علیه او و همچنین جنگ غزه در سال ۲۰۰۸، این تلاش‌ها را ناکام کرد.

در سال ۲۰۰۹، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، در یک سخنرانی در دانشگاه برایلان برای اولین بار با تشکیل کشور مستقل فلسطینی به‌طور مشروط موافقت کرد. او از یک سو خواستار غیرنظامی بودن این کشور شد و از سوی دیگر گفت که فلسطینیان باید اسرائیل را به عنوان یک «دولت یهود» به رسمیت بشناسند.

در سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴، تلاش‌های جان کری، وزیر خارجه وقت آمریکا نیز برای از سرگیری مذاکرات صلح به نتیجه نرسید.

در سال ۲۰۱۹، نتانیاهو وعده داد که در صورت انتخاب مجدد بخشی از شهرک‌های کرانه غربی رود اردن را به خاک اسرائیل ملحق خواهد کرد. آمریکا از این تصمیم اسرائیل حمایت کرد، اما بسیاری از کشورهای عربی آن را «غیرقانونی» خواندند.

بالاخره در ژانویه سال ۲۰۲۰، دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا در کنار بنیامین نتانیاهو در کاخ سفید، توافق «معامله قرن» را رونمایی کرد که در آن، در عوض سرمایه‌گذاری ۵۰ میلیارد دلاری برای بازسازی اقتصاد فلسطینیان، حاکمیت ملی اسرائیل به رسمیت شناخته می‌شود.