جادوی «فیساپ»؛ زن زیبای موتورسوار مرد ۵۰ ساله از آب درآمد
سویا نو سوهی، یک زن موتورسوار زیبا و جوان که دهها هزار دنبالکننده روی توییتر جمع کرده بود، عکسهایی سوار بر موتور یاماها در جادههای شمال ژاپن و کوه و دریا منتشر میکرد.
اما حدود دو ماه پیش بود که «سوگلی» رسانههای اجتماعی اعتراف کرد. سویا در حقیقت یاسوئو ناکاجیما، مرد ۵۰ سالهای بود که با استفاده از اپلیکیشن «فیساپ» گوشی آیفونش، چهرهاش را در هر عکسی تغییر داده بود. تمام ۳۰۰ عکسی که سویا از تابستان گذشته پست کرده بود، قلابی بودند.
افشاگری یاسوئو در رسانههای ژاپن غوغا به پا کرد. او مدتها توانسته بود کاربران اینترنت را گول بزند تا زنی تخیلی را دوست داشته باشند. او گفت این شخصیت را ابداع کرد چون کسی نمیخواهد پستهای مردی معمولی و میانسال را بخواند.
بعد اتفاقی نامعمول رخ داد. بهدنبال این اعتراف، شمار دنبالکنندگان او سر به فلک گذاشت. طرفدارانش او را به فریب و خیانت یکساله متهم نکردند. بسیاری گفتند به شخصیت او بیش از صورتش بها میدادند.
ناکاجیما فقط با چند بار تقتق زدن روی گوشی، نوعی هوش مصنوعی محبوب با قدرتی عجیب را به خدمت گرفت تا جهان را سر انگشت بچرخاند. میلیونها نفر در سراسر دنیا با استفاده از این دست فیلترها، چروکهایشان را محو کردهاند، مدل مویشان را تغییر دادهاند و به رنگورویشان در عکسها جلا دادهاند، تا آنها را روی رسانههای اجتماعی منتشر کنند و «لایک» بگیرند و همخوان شوند. اما ناکاجیما نهتنها صورتش را دستکاری کرد، بلکه چهرهای نو آفرید و با آن چهره، اعتماد و محبت گروهی غریبه را جلب کرد که هیچ نمیدانستند او کیست. حالا که نقاب ناکاجیما افتاده است، او بیش از پیش از سویای لبخندبرلب عکس میگذارد و به خلق داستان این شخصیت خیالی ادامه میدهد.
داستان ناکاجیما، فراتر از یک بازیگوشی معمولی
شهرت سویا، برای ناکاجیما و طرفدارانش حقیقتی ساده در بر داشت: رسانههای اجتماعی بازتابی اندک از آنچه هستیم و بیشتر، نمایش آنچه میخواهیم باشیم است.
ناکاجیما در مصاحبه با واشینگتنپست گفت سویا به او کمک کرد تا بخشی از شخصیتش را که او از ابراز آن هراس داشت، نشان دهد. ناکاجیما گفت در دوران جوانی، بسیاری به آدم میگویند این کار را بکن و آن کار را نکن، اما در این سن، کسی دوروبر نیست آدم را دعوا کند. او قهقههزنان گفت: «بهترین ایام عمرم است.»
داستان ناکاجیما همچنین تنش روزافزون مساله هویت و شفافیت در دنیای دیجیتال کنونی را در کانون توجه قرار میدهد. از کسانی که در دنیای مجازی ملاقات میکنیم چه انتظاری میتوانیم داشته باشیم، وقتی که هر چیزی میتواند بهراحتی به نمایشی ظاهری تبدیل شود؟
همچنین به نظر میرسد از آیندهای تیرهوتار خبر میدهد که به همگان اجازه میدهد صورتی تقلبی داشته باشند. هوش مصنوعی اجازه میدهد زنان را با «جعل عمیق» در هرزهنگاری آزار دهند و افراد را با شخصیتهای دروغین لینکدین فریب دهند.
ناکاجیما به نقشهای خبیثانه نیاز نداشت تا مردم را به دنبال «سراب» بکشاند. او فقط یک اپلیکیشن مجانی نصب کرد که روزانه در سراسر جهان، دانشآموزان و والدینی که حوصلهشان سر رفته است از آن استفاده میکنند تا بخندند. هیچ قانونی وجود ندارد تا او یا هرکس دیگر را از نصب این اپلیکیشن بازدارد. سوال این است که چند سویای دیگر آن بیرون هستند که دروغی مجازی را دنبال یا با آن زندگی میکنند؟
دنیای خیالی ناکاجیما
اما ناکاجیما در قالب معمول افرادی که روی اینترنت چهرهای قلابی از خود به نمایش میگذارند، نمیگنجد. ناکاجیما طلاق گرفته است، پدر سه فرزند است و در سواحل حومه شمال توکیو، تنها زندگی میکند. در این منطقه، بسیاری از گاراژها را به خانه تبدیل کردهاند. اما ناکاجیما، برعکس، اتاق نشیمنش را به پارکینگ موتورسیکلتهای یاماهای جوراجورش تبدیل کرده است.
او از نوجوانی موتورسواری و آنها را تعمیر میکرده است و نام سویا نو سوهی، بهمعنای «یخ آبی سویا»، را از یکی از سفرهایش به دماغه سویا، در شمالیترین نقطه ژاپن، الهام گرفته است.
او گفت موتورسیکلت برای من مانند عضوی از خانواده است. ناکاجیما عاشق آزادی و مسافرت است و برای مقصد سفرهایش از پیش برنامه نمیریزد.
او میخواست خاطره سفرهایش را ثبت کند. پس در سال ۲۰۱۹، عضو توییتر شد و تصاویر مناظر تماشایی را منتشر کرد. اما بعد از چند ماه، فقط شش دنبالکننده «تور کرده بود». کمی غمانگیز بود. تا اینکه تابستان گذشته، شیوه جدیدی را امتحان کرد. او دیده بود که فرزندانش با «فیساپ» سرشان را گرم میکنند. او هم آن را امتحان کرد و تصویری از خودش در قالب زنی جوان با پوستی درخشان روی توییتر منتشر کرد. تلفیقی از نام سه فرزندش هم نام کاربری او شد.
اینگونه شد که او تصاویری از سویا در مناظر گوناگون و هنگام سوار کردن قطعات موتور یاماهایش منتشر کرد. وقتی تصاویر صدها «لایک» خورد، شخصیت سویا کمکم شکل گرفت. تنها اشارهاش به حقیقت ماجرا هنگامی بود که یکی از طرفدارانش نوشت «جوانی عالی است» و سویا جواب داد جوانی به دل است و به سن نیست.
سویا خوب و خوشحال به نظر میرسید و این ارمغان فیساپ بود. شخصیت تقلبی سویا فقط به چند بار زدن روی گزینههای «فیساپ» نیاز داشت. ناکاجیما جنسیتش را به زن و سنش را به نوجوان تغییر داد و از فیلترهای آرایشی مثل فیلتر «هالیوود» استفاده کرد. سویا گاهی با رنجش ناکاجیما، در عکسها لب برچید و رو ترش کرد. اما اغلب با یک کلیک، صاحب لبخندی گشاده میشد.
حالا سویا هزاران دنبالکننده دارد و ناکاجیما هم شیطنتش گل کرده است. با ضمیر مونث به خود اشاره میکند و جواب پیامها را با گل و شکلکهای اغلب مورداستفاده دختران جوان، میفرستد.
ناکاجیما مویش را تا زیر شانه بلند کرده و خوابارفروشی محله را از وسایل آرایشی مانند رژگونه، خطچشم و شامپو خالی کرده است تا تصاویر فیساپش طبیعیتر به نظر برسد.
ناکاجیما گفت پس از دریافت پیامهای خصوصی از مردان برای همراهی سویا در سفرهایش، به درک تازهای از «چرندیاتی» که زنان در فضای مجازی تحمل میکنند رسیده است.
سویا کیست؟
سویا هرگز پستی با بار جنسی منتشر نکرده است. همیشه دستکش به دست و کاپشن به تن دارد و بهندرت اندامش را به نمایش میگذارد. اردو رفتن، کتابهای مصور و آبجو دوست دارد و به طرفدارانش با ادب و خوشرویی جواب میدهد. کاملا تنها به نظر میرسد اما هرگز غمگین نیست و آن لبخند عالی را همیشه به لب دارد.
به گفته ناکاجیما، او پس از انتشار توییت در قالب سویا، بهمرور به سمت شخصیت سویا کشیده شده است… به سمت این دنیای خیالی که خودش خلق کرده است. او گفت وقتی به عکسهایی که در توییتر منتشر میکند نگاه میکند، میگوید: «اِ... این منم!»