پس از آلمان، فرانسه هم از عزم اروپا برای ایجاد یک نظام مالی مستقل از آمریکا می‌گوید.

برونو لومر، وزیر دارایی آلمان در سخنرانی اخیر خود گفته است: «ما در حال راه‌اندازی کانال مالی مستقلی هستیم که در مراودات تجاری با هر کشوری ما را از لحاظ مالی به استقلال می‌رساند. این امری است در راستای منافع استراتژیک فرانسه و اروپا. برای حفظ یکپارچگی اروپا لازم است سیستم مالی مستقلی داشته باشیم که در حال حاضر وجود ندارد».

با تصمیم دونالد ترامپ، آمریکا اردیبهشت ماه از برجام خارج شد و علی‌رغم مخالفت متحدانش در ناتو، چین و روسیه، بسیاری از شرکت‌ها از ترس تحریم‌های آمریکا، همکاری با ایران را متوقف کرده یا کاهش می‌دهند.

حالا طرح سیستم مالی مستقل که بریتانیا هم بخشی از آن است، نشانه‌ دیگری از تمایل اروپایی‌ها برای افزایش استقلال از آمریکاست. پروژه‌ای که امانوئل مکرون، رئيس‌جمهور فرانسه هم در حمایت از آن اظهار داشت: «در عرض چند ماه، ما یک سیستم کارآمدتر راه اندازی خواهیم کرد و می‌توانیم با استیلای آمریکا مقابله کنیم».

خروج آمریکا از توافق هسته‌ای برجام و ناتوانی اروپا در حفظ آن، ابعاد جهان تک‌قطبی‌ای که آمریکا در فضای مالی و اقتصادی به دنبال آن است را به خوبی نشان می‌دهد؛ جهانی که در آن هیچ شرکت یا مجموعه‌ای بدون اجازه آمریکا نمی‌تواند کوچک‌ترین مبادله‌ای انجام دهد؛ امری که برای اروپایی‌ها قابل پذیرش نیست. چراکه آمریکا به راحتی می‌تواند در هرگونه تقابلی، اقدامات آنها را محدود کند.

هر چند، بر اساس آخرین آمار صندوق بین‌المللی پول در سال ۲۰۱۸ دلار و اقتصاد آمریکا قوی‌تر از آن است که نادیده گرفته شود اما بدیهی است اتحادیه اروپایی که پول متحد را در برابر دلار ایجاد کرده، ترجیح می‌دهد با آمریکا یک اتحاد هم‌سطح داشته باشد و نه یک تابعیت کور.

با وجود رویکرد غالبا محافظه‌کارانه اروپا، باید دید که این تنها یک جنگ زرگری است یا اروپا واقعا فرمولی برای فائق آمدن بر این مشکل دارد؟

به نظر می‌رسد اگرچه برجام موفقیت چندانی در گشودن قفل‌های اقتصاد ایران نداشت، اما در تعمیق شکاف بین طرف دیگر توافق، بی تأثیر نبوده است.