چوگان‌بازی سوار بر اسب همراه با روایتگری ، موسیقی و هنر ساختن و نواختن کمانچه، در دوازدهمین نشست کمیته بین اعضاء یونسکو در کره جنوبی به نام ایران به  ثبت رسید.

علی‌اصغر مونسان - معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان میراث فرهنگی در گفت و گو با خبرگزاری تسنیم از ثبت جهانی این بازی ملی خبر داد. به گفته او  «چوگان‌بازی سوار بر اسب همراه با روایتگری و موسیقی به‌نام ایران، و همچنین پرونده‌ مهارت ساختن و نواختن کمانچه، مشترک با جمهوری آذربایجان که از مراحل ارزیابی فنی برای ثبت در فهرست معرف عناصر میراث ناملموس یونسکو عبور کرده بود با اکثریت آرا مورد تأیید اعضای کمیته میراث جهانی ناملموس قرار گرفت.»

جمهوری آذربایجان در ۱۲ آذر ماه ۱۳۹۲ شمسی تصمیم داشت چوگان را در یونسکو به نام خود ثبت کند اما درخواستش در هشتمین نشست کمیته میراث ناملموس یونسکو در باکو پذیرفته نشد و تنها توانست بازی محلی قره باغ را به عنوان چوگان آذربایجانی ثبت کند. اما امروز شانزدهم آذر با تلاش سازمان میراث فرهنگی و دوستداران ورزش‌های سنتی ، ورزش چوگان همراه با ساز کمانچه ثبت جهانی شد.
ایران تا کنون توانسته است ۱۳ اثر خود را در فهرست میراث ناملموس جهانی به ثبت برساند. آثاری که به گفته آقای مونسان برخی از آنها چند ملیتی هستند.  نوروز، مهارت پخت نان ، تخت و کمانچه از  میراثهای ثبت شده  مشترک چندملیتی است.
حال، میراث فرهنگی توانسته است پس از سالها دو عنصر کمانچه و چوگان را نیز به فهرست آثار جهانی اضافه کند. آثاری که همگی دارای تمامی ارزش‌های مندرج در کنوانسیون ۲۰۰۳ به‌عنوان شاهکار جهانی شناخته شده و نماینده تنوع فرهنگی بشری است.
 

عمر این بازی به حدود ۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در ایران باز می گردد. هخامنشیان از همان زمان به بازی چوگان می‌پرداختند و از آنجا که این بازی  در میان پادشاهان و بزرگان رواج داشت به بازی شاهان معروف بود.

در تاریخ آمده است، زمانی که داریوش اول به قصد کشورگشایی وارد هند شد این بازی را در آن سرزمین رواج داد و در دوره ساسانیان نیز بخشی از فرهنگ بازی‌های این دوره  محسوب می‌شد.

بازی چوگان تنها در میان پادشاهان محبوبیت نداشت. این بازی در میان شاعران نیز از اقبال بلندی برخوردار بود. رودکی نخستین  شاعری بودکه پس از اسلام از چوگان صحبت کرد و در یکی از سروده‌هایش گفت: «زمانه اسب و تو رایض، به رای خویشت تاز / زمانه گوی و تو چوگان، به رای خویشت ناز»

فردوسی سراینده شاهنامه نیز از شاعرانی بود که قصهٔ چوگان بازی سیاوش و افراسیاب را به نظم درآورد.

نقش جهان ' قدیمی ترین میدان چوگان در جهان
میدان نقش جهان در اصفهان یکی از قدیمی‌ترین میادین چوگان در جهان است. نقش جهان در سال ۱۰۰۶ هجری قمری همزمان با انتخاب اصفهان به پایتختی شهریاران صفوی در باغ بزرگ نقش جهان همراه با بناهای پیرامون آن بنا شد. شاه عباس بزرگ و جانشینان او در روزهایی که جشن‌های سلطنتی برپا بود میدان نقش جهان را برای  محل بازی چوگان انتخاب می‌کردند. دو دروازه سنگی چوگان از آن دوره حکایت همان روزگاران است که از آن بعنوان قدیمی‌ترین دروازه چوگان دنیا یاد می کنند.

با پایان یافتن سلسله صفویان این ورزش نیز رو به فراموشی رفت و بازی که می‌توانست همان زمانها نام ایران را زنده نگاه دارد کم کم به ورطه فراموشی سپرده شد. بعدتر با روی کار آمدن حکومت پهلوی و در ارتباط با اروپاییان بار دیگر ورزش چوگان مورد توجه قرار گرفت اما بازارش مثل قبل داغ و پرطرفدار نبود تا امروز که این اثر به نام ایران ثبت جهانی شد.

این بازی در ابتدا عنوانی نظامی و جنگی داشت و سوارکاران ایرانی در آن استعداد اسب‌های جنگی خود را به نمایش می‌گذاشتند. ورزش چوگان امروزی از بازی چوگان ایرانی منشاء گرفته است.

۷۷ کشور میزبان مسابقات و برنامه‌های ویژهٔ چوگان

امروزه در بیش از ۷۷ کشور مسابقات و برنامه‌های ویژهٔ چوگان برگزار می شود. چوگان همچنین از جمله ورزش‌هایی است که از سال ۱۹۰۰ (میلادی) تا سال ۱۹۳۹ (میلادی) به عنوان یک ورزش درمسابقات جهانی المپیک بازی و هم اکنون نیز از سوی کمیته بین‌المللی المپیک به عنوان یکی از ورزش‌های جهانی شناخته شده است اما این ورزش در زادگاه خود ایران چندان مورد اقبال عمومی واقع نشده است و به گونه ای غریب است.