یک روزنامهنگار چگونه تهیهکننده قدرتمند هالیوود را رسوا کرد؟
کتاب جدید رونان فارو (Ronan Farrow) روزنامهنگار هفتهنامه آمریکایی «نیویورکر» بهنام «بگیر و بکش» (Catch and Kill) منتشر شده و در همین مدتکوتاه موضوع بحث و جدلهای محافل سینمایی و روزنامهنگاران و مخاطبان رسانهها بوده است. رونان فارو این کتاب را بر اساس پرونده آزار جنسی هاروی واینستین (Harvey Weinstein) نوشته است؛ پروندهای که از جنجالیترین پروندههای قضایی سالهای اخیر بوده و هنوز هم موضوع بحث رسانههاست. رونان فارو پسر وودی آلن کارگردان معروف هالیوودی و میا فارو بازیگر و فعال حقوق کودکان است. رونان دلیل نگارش این کتاب را خواهر خود میداند و میگوید ادعای خواهرناتنیاش درباره تعرض جنسی وودی آلن به او انگیزه پیگیری داستانهایی از این دست در هالیوود بوده است.
جایزه پولیتزر برای یک تحقیق پرسروصدا
کتاب «بگیر و بکش» مجموعه کامل تحقیقاتی است که رونان فارو سال ۲۰۱۷ درباره هاروی واینستین انجام داد و نتیجهاش بردن جایزه معتبر پولیتزر ۲۰۱۸ در بخش خدمات عمومی شد. فارو و نیویورکر این جایزه را به همراه دو روزنامهنگار مجله نیویورک تایمز بهنامهای جودی کانتور (Jodi Kantor) و مگان توهی (Megan Twohey) بهدست آورد. روز ۱۳ مهر ۱۳۹۶ مقاله این دو روزنامهنگار نیویورک تایمز درباره رسوایی جنسی واینستین منتشر شد. پنج روز بعد رونان فارو مقاله خود با نام «مدعیان هاروی واینستین روایت میکنند» را منتشر کرد. نتیجه مثل یک زمینلرزه بود. هالیوود زیرورو شد و پس از آن سیلی از ماجراهای اتهامجنسی روانه رسانهها شد.
ماجرا چه بود؟
هاروی واینستین ۶۷ سال دارد. سالها از مهمترین چهرههای هالیوود و از بانفوذترین تهیهکنندگان سینمای جهان بود. او مدیر و بنیانگذار استودیوی فیلم میراماکس و همچنین شرکت فیلمسازی واینستین بود. تا امروز بیش از هشتاد زن ادعا کردهاند که از سوی او مورد آزار و اذیت جنسی قرار گرفتهاند. هاروی واینستین تمام این اتهامها را رد کرده است. در مقاله فارو در نیویورکر آمده است که لوسیا ایوانز بازیگر میگوید واینستین در یکی از اتاقهای شرکت میراماکس او را مجبور به سکس دهانی کرده است. آنجلینا جولی، سلما هایک، مدونا، جنیفر آنیستن و گوئینت پالترو از دیگر کسانی بودند که درباره آزارهای جنسی واینستین با رسانهها گفتوگو کردهاند.
فاش شدن اتهامهای جنسی واینستین باعث یکی از مهمترین جنبشهای فمینیستی بهنام «من هم» یا Me too در رسانههای اجتماعی شد که همچنان ادامه دارد. سرانجام واینستین از شرکت خود اخراج شد. چندی بعد به اتهام دو پرونده تجاوز جنسی از سوی پلیس نیویورک بازداشت و به قید وثیقه آزاد شد. چند ماه پیش خبر آمد که وکلای واینستین با مبلغی در حدود ۴۴ میلیون دلار توانستهاند با شاکیان به توافق برسند، هرچند پرونده واینستین هرچه میگذرد، مدعیان تازهتری مییابد.
بگیر و بکش
کتاب بگیر و بکش با سبک گزارش نوشته شده است. رونان فارو در این کتاب فاش میکند که چطور محافل قدرتمند، حقیقت را درباره واینستین این تهیهکننده ثروتمند هالیوودی پنهان میکنند. فارو در این کتاب مینویسد که در تحقیقات برای پی بردن به چند دهه آزار جنسی هنرپیشهها و دیگر زنان هالیوودی با چه چالشهایی روبهرو بوده است.
فارو مینویسد زودتر از آن چیزی که انتظارش را داشته، هنگامی که در مراحل ابتدایی جمع کردن شهادت قربانیان این پرونده بوده، روی اینستاگرام شخصیاش پیامهایی با این مضمون دریافت میکند: «زیر نظر دارمت. دارم نگاهت میکنم.» پس از آن یکی از مخاطبانش به او زنگ میزند و توصیه میکند بهتر است همیشه با خود سلاح حمل کند. فارو مینویسد در روند تحقیقات خود بارها دچار مشکلات شده بود. او را تهدید کردند، تعقیب میشد و میترساندنش. با اینحال تنها چیزی که برای رونان فاروی جوان مهم بوده مجاب کردن کارفرمایش شبکه خبری انبیسی بود. با اینحال انبیسی از پخش تحقیقات او درباره این پرونده سرباز میزند. با وجود اینکه پنج زن از جمله رز مکگوآن بازیگر و خواننده به آزار جنسی از سوی هاروی واینستین شهادت دادند و با اینکه مدارکی از رشوه دادن این تهیهکننده به مراجع قانونی برای پایان دادن به این رسوایی بهدست آمده بود، این شبکه خبری حاضر به همکاری با فارو نشد. پس از گذشت ۹ ماه تلاش مداوم، شبکه انبیسی نه تنها حاضر به پخش گزارش فارو نشد بلکه به او دستور داد که ادامه این تحقیقات را متوقف و تماسهای خود را با شاهدان این قضیه قطع کند. در آخر مدیران ارشد از او خواستند که پروژه خود را به شبکه خبری دیگری پیشنهاد بدهد. اما رونان فارو تسلیم نشد، به کار خود ادامه داد و دست آخر به مجله نیویورکر پناه برد.
واقعیت این بود که واینستین نفوذ بسیاری داشت. روابط او و اطلاعاتی که به او میرسید روشن میکرد فارو چه هدفی دارد و با چه کسانی گفتوگو میکند. واینستین با آژانس اطلاعات خصوصی گرانقیمت «مکعب سیاه» قرارداد داشت. فارو میگوید «او لابیهای قدرتمندی در میان وکلا و دادستانی داشت، همچنین سیاستمدارانی که نسبت به آنها پیش از آن بخشنده بوده است. او آنچنان قدرتی دارد که گاهی احساس میکنید دچار پارانویا شدهاید.»
در کتاب رونان فارو علاوه بر نشان دادن نفوذ، قدرت و کارشکنیهای واینستین برای تبرئه از رسوایی جنسی، رگههایی از شوخی هم وجود دارد. برای مثال وقتی فارو از بانک صندوقی برای نگهداری اسناد و مدارک اجاره میکند، کارمند بانک کلید صندوق شماره ۶۶۶ را به او میدهد. عددی که در هالیوود نشانه شیطان است.
ماجرای واینستین و رسوایی جنسی در هالیوود و جهان هنر و سیاست تمام نشده است. هنوز هم لایههای پنهانی در این داستان وجود دارد. تعدادی از شهیرترین هالیوودیها درگیر این ماجراها شدهاند و اعتبار خود را باختهاند. افرادی مانند کوین اسپیسی و مورگان فریمن. براساس یک گزارش در نیویورک تایمز یک سال پس از جنبش «من هم» دستکم ۲۰۱ مرد قدرتمند سقوط کردهاند. یکی از مهمترین این رسواییها به آکادمی نوبل ادبیات برمیگشت که منجر به تغییر بنیادین در هیات داوران این جایزه شد و حتی نوبل سال ۲۰۱۸ برگزار نشد و برنده یکسال بعد اعلام شد. در این بین کتاب رونان فارو لایههای تازهای از این داستان را روایت میکند. روایتی که علاوه بر تمام جنبههای افشاگرانه یادآوری میکند روزنامهنگاری همچنان قدرتی استثنایی در جهان دارد.