مک ویلیام

همان‌طور که در مقاله پیشین اشاره شد، آر.سی مک‌کول اولین مربی  تاربخ فوتبال بود که به صورت آکادمیک پاس و حرکت را به این ورزش پرطرفدار وارد کرد. در تیم نیوکاسل آن زمان، پیتر مک‌ویلیام مدافع راست مورد علاقه مک‌کول بود. مک‌ویلیام در سال ۱۹۱۲ و پیش از جنگ جهانی اول، سرمربی باشگاه تاتنهام شد. مک‌ویلیام که اصول ابتدایی پاس و حرکت را زیر نظر مک‌کول به خوبی فرا گرفته بود، با تیزهوشی ذاتی خود دریافت که برای اجرای چنین سیستمی نیاز است تا بازیکنان فوتبال از کودکی این روش را آموزش ببینند. به همین دلیل اگرچه مربی تیم بزرگسال بود، اما هم‌زمان مربی تیم جوانان نیز محسوب می‌شد تا بتواند تفکرات خود را به آنان  ترریق کند. مک‌ویلیام در کنار این موضوع، با هزینه شخصی خود یک باشگاه محلی به نام نورث فلیت را خریداری کرد تا به عنوان باشگاهی زیر مجموعه تاتنهام، بازیکنان آماتور را برای حضور در رده حرفه‌ای آماده کند . تفکری که بیش از صد سال پیش در دنیای فوتبال شکل گرفته بود، متاسفانه در فوتبال ایران پس از انقلاب کاملا جایگاه خود را از دست داده و هیچ یک از باشگاه‌های حال حاضر ایران دارای  چنین ویژگی‌هایی نیستند. مک‌ویلیام در سال ۱۹۲۷ و با اصرار فراوان مالکان میدلزبورو به این تیم شمال انگلستان کوچ کرد، اما به دلیل علاقه فراوانی که به تاتنهام داشت یکبار دیگر و در سال ۱۹۳۸ به این تیم برگشت تا بتواند  نتیجه تفکراتی را که یک دهه پیش به این تیم تزریق کرده، ببیند.

ویک باکینگهام

در ترکیب آن زمان تاتنهام سه بازیکن کلیدی حضور داشتند که هر کدام به مربیان نامدار و صاحب سبکی تبدیل شدند: آرتور رو، بیل نیکلسون و سرمربی نامدار و تاثیرگذار تاریخ باشگاه آژاکس آمستردام، ویک باکینگهام.

باکینگهام که علاقه زیادی به  تفکرات مک ویلیام داشت و شاگرد خلف او نیز محسوب می‌شد، به عنوان  اولین مربی  توانست تفکرات مک ویلیام را به خارج از فوتبال جزیره انتقال دهد. باکینگهام در آژاکس به خوبی توانست پاس و حرکت را نهادینه کند. در آن زمان  بازیکنی به نام رینوس میشل تحت مربیگری باکینگهام بازی می‌کرد که  بعدها به عنوان مشهورترین و نامدارترین مربی تاریخ فوتبال دنیا لقب گرفت.

رینوس میشل

میشل که بنیان‌گذار فوتبال آژاکس و بارسلونا محسوب  می‌شود، با تغییراتی  که در نوع بازی باکینگهام بوجود آورد -  پرسینگ آژاکس یکی از این تغییرات است - دنیای فوتبال را برای همیشه دگرگون کرد. میشل که بعد از بازیگری، به عنوان سرمربی آژاکس انتخاب شده بود، به خوبی به توانایی‌های منحصر به فرد شاگرد جوان و لاغراندام خود در آژاکس پی برده بود، یوهان کرایف را وارد تیم بزرگسالان و او را رهبر و‌همه کاره تیم خود کرد. در ارکستر سمفونی رینوس میشلکه به توتال فوتبال معروف است، یوهان کرایف رهبر ارکستر بود  که با توانایی‌های ذاتی  و‌منحصر به فرد خود توانست تاکتیک را در دنیای فوتبال برای همیشه تغییر دهد.

یوهان کرایف

کرایف که پس از فوتبال، سرمربی آژاکس و بارسلونا شد و در آژاکس و بارسلونا شاگرد رینوس میشل محسوب می‌شد بارسلونا را به اوج رساند.

نکته جالب  در مورد مربیان تاریخ باشگاه بارسلون  حضور دو مربی انگلیسی است که هر دو آنان نیز به نوعی تحت تاثیر تفکرات شاگردان مک ویلیام بودند. همان‌طور که پیشتر اشاره شد، بیل نیکلسون و ویک باکینگهام شاگردان مک‌ویلیام در تاتنهام بودند که بعدها مربیان صاحب نامی نیز شدند. تری ونبلز و بابی رابسون نیز در مقاطعی سرمربیان انگلیسی تاریخ باشگاه بارسلونا بودند که نتایج خوبی نیز مسب کردند. ونبلز سه سال در تاتنهام شاگرد بیل نیکلسون بود و رابسون نیز در وست برومویچ آلبیون به عنوان بازیکن تحت مربیگری باکینگهام فلسفه پاس و حرکت را بخوبی فرا گرفته بود.

پس از رینوس میشل، یوهان کرایف تفکرات او را به بالاترین مرحله پیشرفت رهنمون کرد  و شاگرد شایسته کرایف در بارسلونا، پپ گواردیولا، آن را به مرتبه‌ای از تکامل رساند که دنیای فوتبال را برای همیشه تغییر داد.

مک‌کول،  مک‌ویلیام، باکینگهام، رینوس میشل، کرایف، گواردیولا.  طبق نوشته جاناتان ویلسون، نویسنده کتاب ‏THE INVERTED PYRAMID این شش مربی در تاریخ فوتبال توانستند فلسفه تیکی‌تاکا و یا همان  حفظ توپ بارسلونا را شکل دهند. اما موضوعی که نمی‌توان آن را نادیده گرفت، نوع بازی بازیکنان کشورهای آمریکای جنوبی خصوصا برزیل است که شباهت‌های  زیادی به این نوع بازی دارد، اما سوال  این‌جاست که چطور و چگونه این شباهت‌ها شکل گرفت.

با توجه به این موضوعات بی‌دلیل نیست که انگلستان و یا بریتانیا  را سرزمین مادری فوتبال می‌نامند، به این دلیل که اصول  ابتدایی تاکتیک، که در حال حاضر مهمترین دلیل موفقیت تیم‌های بزرگ محسوب می‌شود، برای اولین بار در این کشور شکل گرفت.

در مقاله بعدی این موضوع را بررسی می‌کنیم.