دو سال از آخرین قهرمانی فوتسال زنان ایران در آسیا گذشته است اما زنان فوتسالیست همچنان در انتظار پاداشی هستند که نه کسی داده و نه کسی گرفته. پاداشی که در مقایسه با فوتبال مردان شبیه شوخی است و پول خرد، اما میلی برای پرداختش وجود ندارد و انگار هیچ مسئولی در ورزش حتی به آن فکر هم نمی‌کند. روایت نادیده گرفتن شدن زن در نظام جمهوری اسلامی حکایت غریبیست شبیه مثنوی هفتاد من که هر چند در حرف مقام بالایی دارد اما در عمل همیشه جنس دوم است و محکوم به نادیده گرفته شدن. سهم‌الارثشان نیم است، حق طلاق ندارند و از تمام این‌ها که بگذریم در مقابل تمام آنچه به زنان برمی‌گردد یک کلمه ممنوع قرار گرفته است. از حق ورود به ورزشگاه تا آزادانه ورزش کردن و حتی زمانی که افتخاری کسب می‌کنند، پاداشی اندک برایشان در نظر گرفته می‌شود که البته آن هم به دست ذهن فراموشکار مدیریت مردسالار جامعه ورزش ایران سپرده می‌شود.

  پاسخ به اولین اعتراض، قلم قرمز بود

اردیبهشت سال ۹۷ تیم ملی فوتسال زنان ایران با شکست ژاپن برای دومین بار بر بام آسیا ایستاد. به دلیل این قهرمانی بزرگ، فدراسیون فوتبال وعده پاداش ۲۲میلیون تومانی داد، پاداشی که تنها قولش را دادند اما در واقعیت خبری از پرداختش نبود. فدراسیون حتی از ۱۰۰۰ دلاری که کنفدراسیون آسیا بابت قهرمانی تیم به هر نفر اختصاص داد، تنها  ۵۰۰دلار آن را در اختیار زنان فوتسالیست قرار داد. در همان زمان رسانه­‌ها و فوتبال‌دوستان داخل ایران عادت داشتند که اگر چنین اتفاقی برای تیم ملی مردان رخ دهد، قطعا کارلوس کی روش تمام قد مقابلش می‌ایستد و بالاخره پاداش­‌ها را از جیب فدراسیون بیرون می‌آورد، بنابراین زنان هم مدل مرد پرتغالی را امتحان کردند. ماجرای اعتراض از آنجایی آغاز شد که تیم ملی فوتبال بزرگسالان ایران در کوران جام ملت‌های آسیا حضور داشت. هر پیروزی که تیم ملی به دست می‌­آورد بدون درنگ پاداش­‌ها به دلار در اختیار بازیکنان و کادرفنی قرار می‌گرفت تا این اتفاق دلیلی بر خشم زنان فوتسالیستی شود که پیش از این در آسیا قهرمان شده بودند. در همان زمانی که تیم ملی ایران پاداش خود را پس از هر بازی دریافت می‌کرد، سه زن فوتسالیست در واکنش به تبعیض و عدم دریافت حقشان طی مصاحبه‌هایی از فدراسیون فوتبال انتقاد کردند. انتقادی که البته برایشان گران تمام شد و فدراسیون روی نام فرزانه توسلی، نسترن مقیمی و آرزو صدقیانی‌زاده قلم قرمز کشید.

تلخی بزرگ

وعده یک پاداش خیالی از سوی فدراسیون فوتبال به دختران فوتسالیست اما پروژه­ ای تکراری بود و مسبوق به سابقه. نخستین قهرمانی فوتسال زنان در آسیا به سال ۲۰۱۵ برمی‌گشت که زنان فوتسالیست ایران برای نخستین بار قهرمان آسیا شدند و وعده پاداش ۱۰ میلیون تومانی از مدیریت وقت فدراسیون فوتبال گرفتند، پاداشی که آرام آرام به فراموشی سپرده شد اما نه کسی برایش فریادی زد و نه اعتراضی شد. زنان فوتسال ایران که تقریبا در چند سال گذشته علی‌رغم تمام موفقیت‌هایشان با بی‌مهری از سوی دستگاه مدیریت ورزش مواجه شده­ اند، این بار تصمیم گرفتند یک بار دیگر دست به اعتراض بزنند. نسترن مقیمی (بازیکن تیم ملی فوتسال ایران) در صفحه شخصی اینستاگرامش با انتقاد از تعلل دوساله در پرداخت پاداش نوشت؛ «دو سال با بهانه‌هایی چون همزمانی با جام جهانی، پرداخت پول کی‌روش، بلوکه شدن پول‌های فدراسیون، رای‌گیری مجمع فدراسیون و حالا کرونا پاداش ما پرداخت نشده است». نسترن در پست خود به نکته جالبی اشاره کرد و گفت: « سال ۹۷ با ۲۲ میلیون می‌توانستیم پراید بخریم اما اکنون چهار نفری می‌توانیم یک پراید بخریم». نسترن مقیمی اما پستش را با جمله‌ای تلخ به پایان برد و نوشت: «با وجود این تلخی بزرگ، لذتی که اون قهرمانی داشت با هیچ چیزی قبل جبران نبود». دیگر فوتسالیستی که به عدم پرداخت پاداش‌­ها اعتراض کرد، آرزو صدقیانی‌زاده بود که در گفت‌وگویی با خبرگزاری ایسنا از بی‌انگیزگی و دلسردی ملی‌پوشان فوتسال گفت: «همیشه اردیبهشت برای من ماه فوق‌العاده‌ای است چون هیچ وقت اتفاق خوبی که برایمان افتاد را فراموش نمی‌کنم. البته از جهتی ناراحت هم می‌شویم چون دو سال از قهرمانی ما گذشته و هنوز پاداش ۲۰ میلیونی را دریافت نکرده‌ایم. ممکن است اتفاقاتی بیفتد که بازیکنان کمی دلسرد شوند چون ما همه نان‌آور خانواده‌هایمان هستیم و به آن‌ها کمک می‌کنیم و هیچ منبع درآمد دیگری جز فوتسال نداریم».

یک عدد ناچیز

اعتراض‌های کیروش و بعد عقب‌نشینی فدراسیون و در نهایت پرداخت پاداش. اعتراض‌های گاه و بیگاه و البته به حق بازیکنان سرخابی که تبدیل به حاشیه‌های بزرگ می‌شود و در نهایت از وزارتخانه تا خیلی‌های دیگر را به خط می‌کند که مشکل را برطرف کنند. یک قهر ساده از سوی ویلموتس و نتیجه‌اش می‌شود میلیون‌ها یورو که در چمدان به مربی بلژیکی پرداخت شد تا در یکی از حساس‌ترین بازی ­های تیم ملی روی نیمکت بنشیند و ببازد اما اعتراض زنان فوتسال حتما در دو سال گذشته کمتر شنیده شده و البته به سرعت فراموش شد. لیلا صوفی زاده (نایب رئیس بانوان فدراسیون فوتبال) حالا تنها حامی فوتسالیست‌هایی است که دنبال احقاق حق خود هستند و در گفت‌وگویی با رادیو ورزش (ایران) به شدت از ارکان وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال انتقاد کرد و گفت: «پاداش دخترها در مقابل خرج­‌هایی که برای ورزش و به خصوص فوتبال می‌شود، عدد ناچیزی است اما متاسفانه فقط وعده داده‌ایم و هیچ میلی برای پرداخت وجود ندارد». صوفی‌زاده که در تیم مدیریت آینده فدراسیون حضور ندارد تنها مسئولی است که حق را به زنان فوتسالیست می‌دهد و معتقد است چنین برخوردهایی قطعا باعث دلسردی زنان ورزشکار و در نهایت به ضرر ورزش خواهد بود.

از جنبش راپینو تا دختران ایران

زنان فوتبالیست آمریکا وقتی کاپ قهرمانی جام جهانی را بالای سر بردند، پاداشی معادل ۲۵۰ هزار دلار دریافت کردند. پاداشی که البته جنجال­‌های بزرگی هم ایجاد کرد. به این عدد توجه کنید ۲۵۰ هزار دلار تنها به عنوان پاداش، اما زنان فوتبالیست آمریکایی پا را فراتر گذاشتند و خواهان دستمزدی برابر با فوتبالیست‌­های مرد شدند. مگان راپینو، کاپیتان تیم ملی فوتبال زنان آمریکا درباره پرداخت برابر گفته بود: «این خواست همه است و فکر می‌کنم همه برای آن آماده هستند. همه آماده هستند در این زمینه گفت‌وگویی آغاز شود تا به مرحله بعدی حرکت کرده و چیزی شبیه به آن داشته باشیم». راپینو البته نه از تیم ملی خط خورد و نه اعتراضش خاموش شد، او همچنان به عنوان نمونه‌ای از ورزشکاران زن به شمار می‌آید که به دنبال حقوق مساوی با مردان است. راپینو اما شاید از وضعیت ورزش زنان در ایران بی ­خبر است که بعد از دو سال هنوز هزار دلار پاداش برای یک قهرمانی تاریخی را هم نگرفته­‌اند. واقعیت ورزش زنان در ایران بسیار تاسف‌آور است و برای نمونه می‌توان به دستمزد، قرارداد و در حاشیه ماندن لیگ فوتبال و فوتسال زنان اشاره کرد که نه حق پخش دارد، نه تصویری در رسانه‌ها از آن یافت می ­شود و نه قراردادهایشان قابل مقایسه با فوتبال و فوتسال مردان است. انحلال تیم­‌های فوتبال و فوتسال زنان در ایران نیز موضوعی بسیار عادی است که البته هیچ‌کدام دلایل منطقی ندارند و نمونه بارز آنها دلیل اصلی و پنهان مانده در انحلال تیم فوتبال معروف زنان ملوان است. یک مصاحبه و یک برخورد در رختکن تیم آن هم دقایقی قبل از آغاز بازی که برای رئیس وقت هیات مدیره باشگاه گران تمام شد و بعد از آن نامه انحلال تیم را در اختیار اعضای هیات مدیره قرار داد، به همین راحتی. برخوردهای قهری با ورزش زنان در ایران همچون سایر برخوردهای اجتماعی است و حالا زنان فوتسالیست نیز برای چند روزی تبدیل به تیتر رسانه‌های داخلی خواهند شد و دوباره همچون گذشته به دست فراموشی سپرده می‌شوند.