رقابت‌های تنیس آزاد ویمبلدون با قهرمانی اشلی بارتی در قسمت زنان و نواک جوکوویچ در بخش مردان به پایان رسید. قدیمی‌ترین گرند اسلم جهان که برای نخستین بار سال ۱۸۷۷ در منطقه ویمبلدون در جنوب غربی لندن برگزار شد. 

جوکوویچ با غلبه بر متئو برتینی ایتالیایی در فینالی که برای نخستین بار در تاریخ ویمبلدن قضاوت آن بر عهده یک دوار زن بود، با کسب ششمین قهرمانیِ ویمبلدون و در مجموع با بیست قهرمانی در گرنداسلم‌ها به رکورد پرافتخارترین مردان تنیس جهان راجر فدرر و رافائل نادال رسید. 

این مسابقات که پارسال به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا برای نخستین بار پس از جنگ جهانی دوم لغو شد، شاهد حذف نام‌های بزرگ و ظهور استعدادهای جدید بود. 

پدیده ای به نام رادوکانو

اِما رادوکانو، نوجوان هجده ساله بریتانیایی که تنها یک ماه پیش از برگزاری این رقابت‌ها، امتحانات دبیرستانش را به پایان رسانده بود، حتی فکرش را هم نمی‌کرد که یک شبه از تاریکیِ گمنامی به روشناییِ شهرت جهش کند.

رادوکانو که از پدری رومانیایی و مادری چینی در کانادا به دنیا آمد، در دو سالگی همراه خانواده‌اش به انگلستان مهاجرت کرد.

او که قبل از شرکت در نخستین گرند اسلمش در ویمبلدون، در رتبه سیصد و سی و هشتم جهان قرار داشت، با نمایشی درخشان همه چشم‌ها را به خود خیره کرد. 

این نوجوان خوش‌رو که لبخند از چهره‌اش محو نمی‌شود در دور نخست ویتالیا دیچنکو از روسیه را شکست داد. در دور دوم، غلبه بر مارکتا ووندروسووا نایب قهرمان گرند اسلم ۲۰۱۹ فرانسه، رادوکانو را بیشتر در مرکز توجهات قرار داد. 

او در دور سوم سورانا کِرستی از رومانی، نفر پنجاه و چهارم جهان را با ضربه‌هایی مهارنشدنی و چابکی بی‌نظیر از پیش رو برداشت و به جوانترین تنیس‌باز زن بریتانیایی تبدیل شد که از زمان آغاز رقابت‌های آزاد تنیس در سال ۱۹۶۸ به دور چهارم و به جمع شانزده نفر پایانی می‌رسید.

اینجا بود که رسانه‌ها و کارشناسان بریتانیایی از تولد ستاره‌ای جدید در آسمان تنیس خبر دادند. انتظارات چنان از این نوجوان کم تجربه بالا رفت که گویی باید جام قهرمانی را بالا می‌برد.

این شد که رادوکانوی پرانرژی در مسابقه مقابل آیلا توملیانوویچ، تنیس‌باز استرالیایی کروات تبار در حالی که ست اول را واگذار کرده بود، در میانه‌های ست دوم دچار تنگی نفس شد و از ادامه مسابقه باز ماند. او بعد از مسابقه گفت دلایل متعددی از جمله اضطراب، هیجان و فشار مسابقه باعث تنگی نفس و در نتیجه کناره‌گیری او شد.

البته این اتفاق خالی از جنجال هم نبود. جان مک اِنرو، قهرمان آمریکایی سال‌های دور دنیای تنیس که در برنامه زنده پخش این مسابقه مهمان شبکه بی بی سی بود گفت این میدان، بیشتر از ظرفیت تحمل رادوکانو بود و فشارها و بی‌تجربگی او باعث کنار رفتنش شد. این اظهارنظر به مذاق طرفداران تنیس‌باز نوجوان و توملیانوویچ، حریف او، خوش نیامد و انتقادها از حرف‌های مک اِنرو چنان زیاد شد که بی بی سی در بیانیه‌ای مجبور به دفاع از قهرمان سه دوره ویمبلدون شد. در این بیانیه آمده بود پیشکسوت آمریکایی "نظر شخصی خود را بیان کرده است" و با توجه به تجربه او در این زمینه نظر او قابل احترام است.

نیمه نهایی اولی‌ها

از هشت تنیس باز مرد و زن راه یافته به نیمه نهایی، شش تنیس باز (سه مرد و سه زن) برای نخستین بار در ویمبلدون تا این مرحله بالا آمدند. در بخش زنان تنها آنجلیک کربر آلمانی سال ۲۰۱۸ با غلبه بر سرینا ویلیامز فاتح گرند اسلم ویمبلدون شده بود. 

اشلی بارتی زن شماره یک جهان و قهرمان گرند اسلم فرانسه در ۲۰۱۹ کارنامه چندانی در ویمبلدون نداشت. دو تنیس باز دیگر یعنی کارولینا پلیشکووا از چک و آریانا سابالنکا از کشور بلاروس هم برای نخستین باز به این مرحله می‌رسیدند.

مرحله‌ای که در آن بارتی با غلبه بر کربر و پلیشکووا، نایب قهرمان گرند اسلم ۲۰۱۶ آمریکا (که نباید با خواهر دو قلویش کریستینا اشتباه گرفته شود) با پیروزی بر سابالنکا به فینال رسیدند.

در بخش مردان تنها نوواک جوکوویچ مرد شماره یک جهان که پیشتر پنج بار قهرمانی در ویمبلدون را جشن گرفته بود، برای چهل و یکمین بار پا به مرحله نیمه نهایی در یک گرند اسلم می‌گذاشت.

دنیس شاپووالوف کانادایی، متئو برتینی ایتالیایی و هوبرت هورکاش لهستانی برای نخستین بار به جمع چهار نفر پایانی ویمبلدون رسیدند. 

متئو برتینی تنها سال ۲۰۱۹ حضور در جمع چهار نفر پایانی گرند اسلم آمریکا را تجربه کرده بود. 

در نیمه نهایی مردان، جوکوویچ که از قضا از رژیم غذایی گیاهی استفاده می‌کند و دغدغه‌های محیط‌ زیستی دارد، با همان مهارت و خونسردی آشنایش از سد شاپووالوف گذشت. بریتینی هم با غلبه بر هورکاش به نخستین ایتالیایی تبدیل شد که به فینال راه می‌یافت.

غیر از دو بازی فینال مردان و زنان که بسیار تماشایی از آب در آمدند، جدال جوکوویچ و شاپووالوف در نیمه نهایی بدون شک یکی از زیباترین مسابقات این دوره در دهکده تنیس ویمبلدون بود. گرچه شاپووالوف در سه ست پیاپی از مدافع عنوان قهرمانی شکست خورد، اما در بیشتر مواقع با سرویس‌های ویرانگر و بک هندهای سهمگین دست چپش حسابی صربیناتور را خسته کرد، طوری که مرد اول تنیس جهان چندین بار به طرز خطرناکی سر و زمین خورد. 

در فینال زنان، بارتی با مهارت بیشتر و حفظ خونسردی، پلیشکووا را دو بر یک شکست داد و پس از 41 سال به عنوان یک زن استرالیایی جام قهرمانی را بالای سر برد. اتفاقی که در پنجاهمین سالگرد قهرمانی ایوان گولگانگ کالی رخ داد. تنیس‌باز اسطوره‌ای استرالیایی که بارتی قهرمانی‌اش را به او تقدیم کرد.

جوکوویچ در دیدار پایانی مردان گرچه ست اول را به حریف 25 ساله ایتالیایی واگذار کرد، اما سه ست بعدی را با همان خونسردی، چابکی و سرویس‌های قدرتمندش از آن خود کرد تا ثابت کند بی‌دلیل مرد اول دنیای تنیس نیست. او با این قهرمانی با رکورد بیست قهرمانی فدرر و نادال در گرند اسلم‌ها برابری کرد.

پایان افسانه‌ها

اگر در بخش زنان اِما رادوکانو چشم‌ها را به خود جلب کرد و پلیشکووا برای نخستین بار به فینال ویمبلدون راه یافت، در بخش مردان فلیکس اوژه‌الیاسیم کانادایی و هوبرت هورکاش توجهات را به خود جلب کردند.

اوژه‌الیاسیم بیست ساله با نمایشی درخشان الکساندر زورف، نایب قهرمان مسابقات آزاد  آمریکا را از پیش رو برداشت و برای نخستین بار به مرحله یک چهارم نهایی یک گرند اسلم راه یافت. جاییکه مغلوب متئو برتینی شد و از راهیابی به نیمه نهایی باز ماند. 

هوبرت هورکاش بیست و چهار ساله هم در یک چهارم نهایی سنگین‌ترین باخت راجر فدرر افسانه‌ای در ویمبلدون را به او تحمیل کرد.  

قهرمان هشت دوره رقابت‌های ویمبلدون در دیداری پراشتباه، ناباورانه در سه ست پیاپی مغلوب نفر هجدهم جهان شد و وداعی تلخ با مسابقات داشت. فدرر سوئیسی ست اول را شش بر سه، ست دوم را هفت بر شش و ست سوم را با نتیجه عجیب شش بر صفر واگذار کرد. مسابقه‌ای که در آن خبری از سبک همیشگی و بک‌هندهای ویرانگر فدرر ۳۹ ساله نبود.

این برای اولین بار بود که فدرر پس از ۲۲ حضور در ویمبلدون یک ست را با نتیجه شش بر صفر واگذار می‌کرد.

با شکست فدرر، حالا صحبت از بازنشستگی این تنیس‌باز که تا یک ماه دیگر ۴۰ ساله می‌شود جدی‌تر از همیشه در محافل ورزشی مطرح شده است. 

اسطوره سوئیسی تنیس جهان که بعد از یک دوره طولانی مصدومیت به میادین بازگشته بود شانس فتح بیست و یکمین گرند اسلم را از دست داد.

سرینا ویلیامز دیگر غول دنیای تنیس که قهرمانی در ۲۳ گرند اسلم را در کارنامه دارد در تلاش است تا با کسب یک قهرمانی دیگر به رکورد تاریخی مارگارت کورت افسانه‌ای برسد. کورت استرالیایی و قهرمان بلامنازع ۱۹۶۰ تا ۱۹۷۰ با فتح ۲۴ گرند اسلم رکورددار این رشته به حساب می‌آید. 

اما ویمبلدون هم برای ویلیامزِ مصدوم خوش یمن نبود و او در نخستین مسابقه مقابل الکساندرا ساسنوویچ از بلاروس، در ست اول با سر خوردن روی چمن مرطوب و بدتر شدن آسیب‌دیدگی پای راستش مجبور به کناره گیری شد. 

ویلیامز قهرمان هفت باره در SW19، که اشک ریزان سنتر کورت (زمین مرکزی) مشهورترین ورزشگاه مسابقات تنیس زمین چمن جهان را ترک می‌کرد مورد تشویق بی‌وقفه تماشاچیان قرار گرفت. اتفاقی که هنگام ترک فدرر هم افتاد و تماشاچیان از این دو اسطوره با وجود ناکامی در این دوره، به دلیل درخشش و خلق خاطرات به یاد ماندنیِ فراوان در طول سالیان، قدردانی کردند.

ویلیامز هم که دو ماه دیگر ۴۰ ساله می شود و با روزهای اوجش فاصله بسیار گرفته، کار دشواری برای فتح یک قهرمانی دیگر و به جا گذاشتن رکوردی تاریخی، پیش رو دارد.

اندی ماری بریتانیایی یکی دیگر از تنیس‌بازان مشهور نسل فدرر و ویلیامز بود که در دور سوم با قبول شکست مقابل دنیس شاپووالوف ۲۲ ساله از دور رقابت‌ها کنار رفت.

سر اندی ماری، دارنده دو قهرمانی در سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۶ در واقع در این مسابقه غافلگیر شد و دنیس جوان با ضربات سهمگین فورهند کار را برای او سخت کرد.

این اسکاتلندی ۳۴ ساله که سال ۲۰۱۳ پس از ۷۷ سال بریتانیایی‌ها را به قهرمانی در مسابقات ویمبلدون در قسمت مردان رساند، به مدت طولانی از رقابت‌های بزرگ دور بوده است. در واقع می‌توان گفت با توجه به عملکرد نه چندان چشمگیر او در مسابقات قبلی، حذفش غافلگیرکننده نبود.

غیبت نام‌های آشنا

به غیر از حذف تلخ فدرر و ویلیامز، هواداران تنیس فرصت تماشای بازی‌های رافائل نادال، نائومی اوساکا و سیمونا هالپ قهرمان 2019 ویمبلدون را هم از دست دادند.

نادالِ 35 ساله، مرد شماره سه جهان چند روز پیش از شروع ویمبلدون از شرکت در این گرند اسلم و المپیک توکیو انصراف داد.

سلطان زمین‌های خاک رس نیاز به آماده‌سازی بدنی را دلیل اصلی این کناره‌گیری بیان کرد و گفت: "هدف من، طولانی شدن دوران حرفه‌ای و حضورم در سطح اول تنیس جهان است. تصمیمی که گرفتم در جهت رسیدن به اهداف میان مدت و بلند من خواهد بود."

نائومی اوساکای ژاپنی نفر دوم تنیس زنان جهان هم به ویمبلدون نیامد. اما به دلیلی کاملا متفاوت: مقابله با فشارهای افسردگی. 

قهرمان چهار دوره از گرند اسلم‌ها پیشتر و پس از برد دور اولش در مسابقات آزاد فرانسه ۲۰۲۱ به دلیل شرکت نکردن در نشست‌های خبری پانزده هزار دلار جریمه شد. 

او فشارها و اضطراب ناشی از افسردگی را دلیل حاضر نشدن جلوی خبرنگاران اعلام کرد و به صورت غیرمنتظره از گرند اسلم فرانسه هم انصراف داد.

سیمونا هالپ زن شماره سه تنیس جهان و مدافع عنوان قهرمانی هم به دلیل مصدومیت انصراف خود را از مسابقات ویمبلدون اعلام کرد. 

هالپ رومانیایی، قهرمان ۲۰۱۸ رولان گروس که سال ۲۰۱۹ در ویمبلدون در یک بازی تماشایی سرینا ویلیامز را شکست داد و جام قهرمانی را بالای سر برد اعلام کرد به دلیل آسیب‌دیدگی از ناحیه عضله ساق پا به ویمبلدون سفر نخواهد کرد.

یکی از بدشانس ترین تنیس بازان در این دوره یوهانا کونتا بود. تنیس باز بریتانیایی که تجربه حضور در نیمه نهایی مسابقات آزاد استرالیا، فرانسه و  ویمبلدون را هم دارد. تنها یک روز قبل از شروع مسابقات مشخص شد یکی از اعضای نزدیک تیم کونتا مبتلا به کرونا شده و او طبق قوانین مجبور شد ده روز به قرنطینه برود.

ترکیب پختگی و جوانی

در یک نگاه کلی می‌توان گفت ویمبلدون امسال ترکیبی بود از نمایش پختگی و مهارت قدیمی‌هایی چون جوکوویچ، خستگی و ضعف اسطوره‌هایی مانند فدرر و ویلیامز و جسارت، ریسک‌پذیری و ماجراجویی استعداهای جوانی مثل رادوکانو، پلیشکووا و شاپووالوف. 

اثر حتمی همه‌گیری ویروس کرونا بر آمادگی تنیس‌بازان، غیبت نام‌های بزرگ به دلیل آسیب‌دیدگی و شکایت بازیکنان از کیفیت نامناسب زمین‌های چمن، ویمبلدون امسال را خالی از جدال غول‌ها کرد. جدال‌هایی که در تاریخ ماندگار می‌شوند.

اما چیزی که بدون شک قابل مشاهده بود این بود که قدیمی‌ها باید کم کم راکت‌هایشان را آویزان کنند چون صدای پای استعدادهای جدید به گوش می‌رسد.