تعویض قهرمانی با نائب قهرمانی به خاطر اعتراض
رقابتهای کشتی آزاد قهرمانی نوجوانان جهان در صوفیه، میتوانست شهادت به دومین قهرمانی پیاپی تیم ایران بدهد اما در شرایطی که همهچیز در روز پایانی این رقابتها برای بالا بردن جام قهرمانی ایران مهیا شده بود، ناگهان یک اتّفاق غیرقابل پیشبینی، معادلات را برهم زد و روسیه با اختلاف دو امتیاز، بالاتر از ایران قهرمان جهان شد.
ذهن غالب ایرانیها به ویژه در ورزش کشتی سرشار است از اطلاعاتی که شوربختانه بهغلط توسط رسانههای مرجع سالهای دههی ۴۰ و ۵۰ خورشیدی بهخورد مخاطبین داده شده و کلیدواژهی ناداوری، چارهساز همهی مشکلات. در صوفیه ۲۰۱۹ اما این داوران نبودند که برای ما شمشیر از رو بستند بلکه ناآگاهی تیم و تکتک نفرات کمسال آن بود که اجازه داد در شب پایانی، جام قهرمانی از دست ایران خارج شود و به روسهای مدعی و مغرور برسد. علی قلیزادگان اگر به اهمیت نقش فردیاش آگاه میبود و پس از شکست در مسابقه ردهبندی به مربی حریف دست میداد، ضمن رعایت احترام، کاری را انجام میداد که قانون به او دستور داده است. عدم اشراف به این موضوع و تصوّرِ فُرمالیته بودن انجام آداب مراسم پایانی مسابقه، تاوانی سخت و سنگین برای تیم ایران داشت. او البته نوجوانی است که هنوز پخته نیست و دیسکالیفه شدنش اگرچه زحمات تیم ایران را بر باد داد امّا نباید به این خاطر او را تحت فشاری غیرقابلتحمل گذاشت که ممکن است به بیراهه رفتنش منجر شود. از سوی دیگر تیم ایران در پنج مسابقه مهم، در ثانیههای آخر شکستهایی باورنکردنی را متحمل شد که فقط یکی از آنها مبارزه ردهبندی علی قلیزادگان بود. بنابراین ضربه اصلی به تیم ایران را در جای دیگری باید جستوجو کرد.
وقتی در سال ۱۹۹۰ سعید یغموری، عباس حاجکناری و محمدرضا کاوهتبار به کسب عنوان قهرمانی مسابقات نوجوانان دنیا نائل شدند، دوران جدیدی در کشتی ایران شروع شدهبود. البته هیچکس فکر نمیکرد ساعتی بعد رنگ مدال حاجکناری نقرهای شود و هارون دوغان مدال طلا را تصاحب کند اما بعدها هم حاجکناری و هم دوغان چند بار از سکوهای جهان بالا رفتند و جهانگیر شدند اما سعید یغموری و کاوهتبار در همان مدال خلاصه شدند؛ بعدها دیگر در سالن مسابقات کشتی هم دیده نشدند و پشت شمشادهای فراموشی و نسیان، از خاطرهها محو شدند.
شکاف بزرگی که بین ردههای سنی پایه در ورزش ایران وجود دارد، حکایتی است پر از آب چشم. بچههای با استعداد و شیر شکاری که در چنبرهی مشکلات اجتماعی و تنگناهای معیشتی ناگهان گم میشوند و فراموش. تیمهای نوجوانان فرنگی و آزاد ایران در سالهای ریاست رسول خادم بر فدراسیون کشتی، از این مزیت بهرهمند بودند که مورد توجه قرار بگیرند و از ردههای خردسالان و نونهالان، مربیانی کارآزموده، تحصیلکرده و فنی را در کنار خود ببینند. عبدالکریم کاکاحاجی و مجید ترکان آنقدر مشهور هستند که بینیازند از معرفی. آنچه در دو سال اخیر به زیباترین صورت ممکن در رقابتهای گروه سنی نوجوانان به چشم میآید، خصوصیاتِ برجستهی "کشتی ایرانی" است؛ سبکی متمایز، برجسته و فاخر که مهمترین ویژگیاش کشتی رو به جلو، تهاجمی و مبتنیِ بر اعتمادبهنفسی تمامعیار است.
در صوفیه ۲۰۱۹ تیم ایران هم ستاره داشت و هم ماه. فوقستارهی تیم ما رحمان عموزاد خلیلی بود که موفق شد دومین مدال طلای جهان اش را بهدست آورد. او با ویژگیهای منحصربهفرد خود، سال ۲۰۱۱ و حسن یزدانی -قهرمان المپیکوجهان- را در یادها زنده میکند و شباهت کشتیاش به الگوی حسن، فوقالعاده است. او البته یک ایراد دارد؛ اشکالی که در علی عرب هم میتوان سراغ کرد و آن اینکه وقتی در گارد پائین، حریف را در اختیار میگیرند و بهدرستی زیر کتف میزنند، منتظر لحظهی مهمِ اشتباهِ حریف و گامگذاری غلط او نمیمانند و بههمین دلیل در زیرگیری به نتیجه نمیرسند. «تخمین مسافت» در زیرگیری و واردشدن به بدن رقیب از مناسبترین زاویه، درسی است که میتوان در کشتیهای تمام قهرمانان المپیکوجهان ایران فراگرفت و اساسا نمیتوان در کشتی ایران قهرمان بلندمرتبهای را دید که بدون زیرگیری و صرفا بهاتکای دفاعکردن، به جایگاهی رسیده باشد.
امیرحسین فیروزپور و سهیل یوسفی که با پیروزیهای درخشان خود بهویژه در مرحله پایانی و مقابل دو رقیب از روسیه، صاحب مدال طلای اوزان ۸۰ و ۹۲ کیلوگرم شدند، کلاسی برتر را نشان دادند و بهمعنای دقیق کلمه، «کشتی ایرانی» را بهنمایش گذاشتند. ایندو اگر در مسیر هدایتی صحیح قرار بگیرند و در دام دوستنماهای فریبکار، از راه بهدر نروند، یقین بدانید در آیندهای نزدیک رقیبی جدی و مدعی برای حسن یزدانی و علیرضا کریمی خواهند شد.
کشتی ایران با اینهمه استعداد ناب و کشتی مازندران با چنان معدن فناناپذیرش، باز هم میتواند بزرگیاش را در جهان کشتی تثبیت کند اگر از شکستها بهویژه باختهای فراوان ثانیههای پایانی درس بگیرد؛ درسی مهم و از یاد نرفتنی و آن اینکه تا استراتژی و تاکتیکهای مهمِ کشتی در لحظات آخر را در اردوها تمرین نکند، بر روی تشک مسابقه نمیتوان کار خاصی را انجام داد. یکی از این کلاسهای فنی، آموزش صحیح گرو گرفتن یک دست رقیب و در نتیجه از کار انداختن برنامه تهاجمی رقیب است.