اطلاعاتی برای ردیابی طالبان که حالا مجوز اعدام میشود
پس از تصرف کابل بهدست طالبان و سقوط دولت ملی افغانستان، گزارشهایی نگرانکننده حاکی از آن است که امکان دارد طالبان به دادههای احراز هویت افراد، از جمله کسانی که برای نیروهای آمریکایی و نیروهای ائتلاف کار میکردند، دست پیدا کند. آمریکا در ۲۰ سال گذشته، برای ردیابی و احراز هویت افراد در افغانستان، دادههای زیستسنجی (بیومتریک) بسیاری از آنها را جمعآوری کرده است. مارگارت هو از دانشگاه پن در مقالهای که در وبسایت کانورسیشن منتشر شده، به این موضوع پرداخته است که در ادامه خلاصهای از آن را میخوانید.
پس از حملات ۱۱ سپتامبر، آمریکا برای مقابله با تروریسم، جمعآوری و استفاده از اطلاعات شخصی را در افغانستان آغاز کرد. به این منظور، آمریکا ثبت اطلاعات ۸۰ درصد از جمعیت افغانستان را که حدود ۳۲ میلیون نفر با احتساب جمعیت کنونی افغانستان است، در دستور کار خود قرار داد. اما مشخص نیست ارتش آمریکا چقدر به این هدف نزدیک شده بود.
علاوه بر استفاده آمریکا از دادههای زیستسنجی برای اهداف امنیتی، وزارت دفاع و دولت افغانستان نیز در نهایت این فناوری را بهطور گسترده و روزمره به کار گرفتند، بهعنوان مثال برای دستیابی به مدارک برای پیگرد قضایی، امور استخدامی و امنیت انتخابات.
افرادی که زمانی از نیروهای آمریکایی حمایت و به آنها کمک میکردند، سعی کردهاند اسناد و مدارک هویتی فیزیکی و دیجیتالی خود را یا پنهان کنند یا از بین ببرند. بسیاری از افغانها نگراناند که اسناد هویتی و پایگاههای اطلاعاتی که اطلاعات شخصی افراد را نگهداری میکنند به جوازی در دست طالبان برای صدور حکم اعدام تبدیل شود.
این مساله بار دیگر اهمیت حفاظت از دادهها در زمان جنگ و در مناطق جنگی برای حفظ جان افراد را آشکار میکند، بهویژه دادههای زیستسنجی و پایگاههای اطلاعاتی که فعالیتهای مجازی را به مکانهای فیزیکی متصل میکند. پژوهشها و همچنین کار روزنامهنگاران و مدافعان حفظ حریم خصوصی که در حوزه نظارت سایبری دادههای زیستسنجی مطالعه میکنند، این خطرهای امنیتی را پیشبینی کرده بودند.
هنوز زود است که بدانیم آیا طالبان قادر خواهند بود به دادههای هویتی افغانها که در اختیار آمریکاییها بود دست پیدا کنند و در صورت دستیابی، به چه میزان از این دادهها دسترسی خواهند داشت. در گزارشی آمده طالبان ممکن است نتوانند به دادههای زیستسنجی جمعآوریشده دسترسی پیدا کنند زیرا توان فنی این کار را ندارند. با این حال، این احتمال وجود دارد که طالبان برای دستیابی به این طلاعات، دست به دامن سرویس اطلاعاتی همپیمان قدیمی خود، پاکستان، شوند؛ مانند بسیاری از سرویسهای اطلاعاتی ملی، سرویس اطلاعاتی پاکستان نیز به احتمال قوی فناوری لازم برای این کار را دارد.
اما گزارش دیگری حاکی از آن است که طالبان هماکنون نیز استخراج دادههای زیستسنجی را برای «بازرسی خانهبهخانه» و شناسایی مقامهای پیشین و نیروهای امنیتی افغانستان آغاز کرده است.
این گزارش تاییدی است بر گزارشهای پیشین در مورد اینکه طالبان مسافران اتوبوسها را احراز هویت و از دادههای زیستسنجی برای هدف قرار دادن نیروهای امنیتی افغان و ربایش و ترور آنها استفاده میکند.
درک پیامدهای ناخواسته اقدام آمریکا به جمعآوری دادههای زیستسنجی افغانها برای تشخیص چرایی و چگونگی جمعآوری اطلاعات در آینده بسیار مهم است. ارتش آمریکا باید فرض را بر این بگذارد که هرگونه اطلاعات حساس مانند دادههای زیستسنجی و هویتی، مکالمات و دادههای شنودشده، دادههای موقعیت جغرافیایی و سوابق دولتی امکان دارد به دست دشمن بیفتد.
در مورد افغانستان، دادههای زیستسنجی که ارتش آمریکا و دولت افغانستان برای ردیابی طالبان استفاده میکردند، میتواند روزی که دور نیستــ اگر همین حالا اتفاق نیفتاده باشدــ به دست طالبان بیفتد و برای ردیابی افغانهایی که به آمریکاییها کمک میکردند، استفاده شود.
پنتاگون علاوه بر ایجاد یک سامانه امنیتی قوی برای پیشگیری از دسترسیهای غیرمجاز، باید از تجربه افغانستان درس بگیرد و پیش از همه، در مورد ضرورت جمعآوری دادههای زیستسنجی بازنگری کند.