همزمان با سفر هیات عالی‌رتبه دولت افغانستان به تهران، وزارت امور خارجه افغانستان، سخنان اخیر رییس سازمان قضایی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی پیرامون کشته شدن مهاجران افغان در رودخانه هریرود را «اظهارات دور از انتظار» خوانده و ابراز تاسف کرده است.

شکرالله بهرامی، رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح ایران دیروز گفته بود: «مرزبانی جمهوری اسلامی ایران هیچ دخالتی در خصوص مرگ اتباع افغانستان در مرز ایران و افغانستان (هریرود) نداشته است و اگر مسئولان افغانستان مستنداتی دارند، ارائه کنند.» این مقام جمهوری اسلامی همچنان گفته بود: «در همه این تحقیقات هیچ گونه آثاری مبنی بر این که ماموران مرزبانی جمهوری اسلامی ایران دخیل در این قضیه باشند، یافت نشد و اگر مرزبانی کشور افغانستان مسئله‌ای داشت همان روز اول باید اعلام می‌کرد که مثلا نیروهای ما برای مردم آن کشور مشکلاتی ایجاد کرده‌اند اما آن‌ها چیزی اعلام نکردند تا این که حدود ۱۰ روز از قضیه گذشت.»

وزارت امور خارجه افغانستان گفته است، «هیات حقیقت‌یاب افغانستان جهت بررسی واقعه به ولایت هرات سفر کرده و چگونگی جریان این حادثه را با استفاده از مدارک موجود، شنیدن اظهارات ۷ تن از نجات‌یافتگان به عنوان شاهدان عینی در حضور سرکنسول جمهوری اسلامی ایران مقیم هرات، اظهارات اقارب و نزدیکان شهدا و مردم محل و همچنین جمع‌آوری اسناد و مدارک از محل واقعه به شمول مدارک دریافت شده در جریان بررسی مشترک کمیساریای درجه یک دو کشور، مستند و مستدل کرده است.»

وزارت خارجه افغانستان در اعلامیه‌ای گفته است این اسناد به گونه رسمی به بهاروند، معاون حقوقی و امور بین‌الملل وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران و هیات همراه‌شان در جریان سفر به کابل تحویل داده شده است.

براساس گزارش‌های منتشر شده، گروهی از مهاجران افغانستان در ۱۳ ثور/اردیبهشت پس از ورود به خاک ایران، توسط مرزبان‌های جمهوری اسلامی دستگیر و پس از شکنجه به رودخانه هریرود انداخته شده‌اند. بر مبنای این گزارش‌ها، از مجموع ۴۶ مهاجر، اجساد ۱۰ نفر از آنها پیدا شد، ۲۱ تن آز آن‌ها نجات یافتند و تعداد ۱۵ نفر از مهاجران تاکنون مفقود هستند.

تنش و مواضع متفاوت میان دولت افغانستان و ایران در خصوص غرق شدن مهاجران افغانستان در دهنه ذوالفقار در حالی بالا گرفته است که صبح امروز محمدحنیف اتمر، سرپرست وزارت امور خارجه افغانستان در راس هیاتی برای پیگیری این موضوع و کشته شدن سه تن دیگر از مهاجران افغانستان در یزد، به تهران می‌رود.

 ترکیب هیات حقیقت‌یاب دولت افغانستان که به تهران می‌روند، شامل نمایندگان هفت وزارت، پنج ریاست مستقل و نمایندگان حقوقی ریاست جمهوری و دفتر شورای امنیت ملی است.

وزارت خارجه افغانستان از اظهارات رییس سازمان قضایی نیروهای مسلح ایران مبنی بر عدم ارائه مستندات از سوی افغانستان در مورد حادثه دهنه ذوالفقار ابراز «تاسف و تاثر» کرده و گفته است این کشور برای «دریافت نتایج تحقیقات طرف ایرانی در رابطه با اسناد، شواهد و مدارک سپرده شده به هیات دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران، از مجاری دیپلماتیک اقدام کرده و تا تامین عدالت پیگیری را ادامه خواهد داد».

به دنبال جان باختن سه تن از مهاجران افغانستان در یزد، مقامات ارشد دولت افغانستان در دو هفته گذشته چندین نشست را برای بررسی وضعیت مهاجران در ایران برگزار کرده است. وزارت امور خارجه افغانستان گفته است هدف از سفر هیات این کشور به تهران، پرداختن به رویدادهای ناگوار اخیر، جست‌وجوی راه‌حل برای جلوگیری از تکرار و توسعه همکاری‌های دوجانبه است.