معاون ریاستجمهوری افغانستان از طالبان خواست تا حقوق اساسی شهروندان را زیر سوال نبرند
پس از گذشت ده روز از شروع مذاکرات صلح میان دولت و طالبان در دوحه، پایتخت قطر، تیمهای مذاکرهکننده تاکنون روی اصول مذاکرات صلح به توافق نرسیدهاند.
بر اساس گزارشها و اظهارات مقامهای ارشد دولت افغانستان، طالبان پیشنهاد کرده که جنگ ۱۹ ساله طالبان «جهاد» و کشته شدگان آنها «شهید» خوانده شوند، همچنین مذاکرات صلح بینالافغانی ادامه توافقنامه طالبان با آمریکا باشد و هرگاه دو طرف در جریان مذاکرات دچار اختلاف شوند، مطابق به «فقه حنفی» حلوفصل و تصمیمگیری شود.
سرور دانش، معاون دوم ریاست جمهوری افغانستان در مراسمی به مناسبت روز جهانی صلح، در مورد یکی از اختلافهای میان تیم مذاکرهکننده در قطر گفت که در دستورالعمل پیشنهاد شده، آمده است که در صورت بروز اختلاف، این اختلافها مطابق فقه حنفی حلوفصل شود و با اقلیتها مطابق شریعت عمل شود.
سرور دانش اعلام کرد که روحانیون و مردم شیعه با فقه حنفی و مذهب امام ابوحنیفه مشکلی ندارند اما او تصریح کرد، «اینکه کسی بیاید و بگوید که ما با اهل تشیع مانند سایر اقلیتهای دینی مطابق شریعت اسلامی برخورد میکنیم، معنایش آن است که گویا شیعیان مانند پیروان ادیان غیر از اسلام، از چوکات/چارچوب شریعت خارج هستند و شما میخواهید با آنان در چوکات شریعت معامله کنید.»
سرور دانش این مساله را « مغایر با اصول دینی، حقوقی و یک نوع توهین به شیعه» خواند و گفت، فقه جعفری جزء شریعت اسلام است و شیعیان این کشور تنها یک خواسته مشروع و قانونی دارند که در مسائل فقهی و باورهای دینی، باید مطابق مذهب خود عمل کنند.
معاون ریاست جمهوری افغانستان که خود از قوم هزاره و شیعه است تاکید کرد که این خواست «نه زیادهخواهی است و نه بیاحترامی به دیگران بلکه جزء حقوق اساسی و بشری است که نه تنها قانون اساسی افغانستان بلکه تمام اسناد بینالمللی حقوق بشر آن را به رسمیت شناخته است.»
معاون دوم ریاست جمهوری به نمایندگی از اهل تشیع افغانستان از گروه طالبان خواهش کرد که اقدامی نکنند که به گفته او، «فضای دوستی و همگرایی» موجود بین مردم افغانستان را مخدوش کنند. سرور دانش خطاب به گروه طالبان گفت، اگر هدف از مذاکرات ایجاد تفرقه است یا میخواهید از آغاز این مذاکرات، شروطی را بگذارید که تمام دستاوردهایی مانند جمهوریت، انتخابات و حقوق اساسی شهروندان را زیر سوال ببرد، این مذاکرات به صلحی که به نفع افغانستان باشد منجر نخواهد شد.
در همین حال، محمدامین احمدی، عضو تیم مذاکره کننده دولت افغانستان نیز در یادداشتی در حساب فیسبوک خود نوشته است، «از بحث با طرفهای منازعه و کسانی که بیشتر ادعای دین دارند دریافتم که مشکل در ترس، توهم و طبقهبندی است که بر مبنای مذهب ساختهایم.» امین احمدی نوشته است که در مذهب حنفی هیچ اصلی وجود ندارد که تبعیض بر مبنای مذهب را علیه شیعیان توجیه دینی کند و موجب اعمال محدودیت بر حقوق و آزادیهای مذهبی آنها شود. امین احمدی از همه مردم افغانستان خواسته که با شجاعت اخلاقی تمامعیار علیه هرگونه تبعیض بر مبنای مذهب مبارزه کنند.
پس از سقوط رژیم طالبان، مذهب شیعه در کنار مذهب حنفی در قانون اساسی افغانستان به رسمیت شناخته شد و مجلس نمایندگان افغانستان نیز قانون احوال شخصیه شیعیان را تصویب کرد.
فقه حنفی از مذاهب فقهی و نام یکی از شاخههای مذاهب اهل سنت از دین اسلام است و عمده پیروان این مذهب نیز در کشورهایی همچون کشورهای آسیای میانه، افغانستان و پاکستان قرار دارند.
علاوه بر موضوع مذهب که اکنون به جدال اصلی مذاکرات صلح تبدیل شده، رسانهها گزارش دادند که طالبان پیشنهاد کردند که جنگ ۱۹ ساله آنها «جهاد» نامگذاری شود و کشته شدگان آنها «شهید» گفته شود. این درحالی است که دولت افغانستان، طالبان را یک گروه تروریستی میخواند و جنگ آنها را ضد مردم و منافع ملی این کشور قلمداد میکند. سومین موضوع مورد اختلاف میان دو طرف، جایگاه و اعتبار مذاکرات بینالافغانی است. رسانهها همچنین گزارش دادهاند، طالبان اصرار دارند که مذاکرات جاری ادامه مذاکرات قبلی و در واقع ادامه توافقنامه طالبان و آمریکا باشد نه باب تازه. به این معنی، هرگاه توافقنامه طالبان و آمریکا نقض شد، مذاکرات صلح میان دولت و طالبان نیز از اعتبار ساقط شود. اما دولت و طالبان تاکنون در این مورد به صورت رسمی اظهار نظری نکردهاند.