نبرد بین دولت و طالبان داغ است و در بیشتر نقاط، نیروهای امنیتی افغان با امکانات موجود در برابر این گروه می‌جنگند. برخی گزارش‌ها در شماری از ولسوالی‌ها/ شهرستان‌ها اما بیانگر آن است که پادرمیانی بزرگان قوم موجب شده نیروهای امنیتی به نوعی ترغیب و تشویق شوند تا پاسگاه‌های خود را بدون مقاومت و جنگ به طالبان بسپارند.    

  در کلان شهرهای افغانستان مردم برای حل مسائل و دعوی حقوقی خود به مراجع عدلی مراجعه می‌کنند. در بیشر روستا‌ها و نقاط دور‌دست اما بزرگان قوم و متنفذین محل در نقش قاضی درآمده و با پا‌درمیانی به حل قضایای مردم می‌پردازند. نشست بزرگان قوم برای شنیدن دعوای طرفین و صدور فیصله نهایی برای حل دعوا را «جرگه» می‌نامند. جرگه‌ها در افغانستان پیشینه‌ای طولانی دارد. حاکمان افغانستان نیز از گذشته تا حال، هرازگاهی از جرگه‌ها استفاده ابزاری کرده‌اند. با آنکه افغانستان قانون اساسی مدون دارد، درسال‌های اخیر دولت منتخب افغانستان درمواردی اعلام فراخوان جرگه کرده و برخی تصمیم‌های بسیار مهم را در آن جرگه‌ها حل‌وفصل کرده است. 

به‌عنوان مثال، اشرف غنی به‌‌دلیل آزادی پنج هزار زندانی طالبان که در توافق بین آمریکا و این گروه فیصله داده شده بود، برای دور زدن مجلس، لویه جرگه مشورتی صلح را فراخواند. رییس جمهوری افغانستان با آنکه تصمیم آزادسازی پنج هزار زندانی طالبان را زیر فشار آمریکا گرفته بود، با فراخواندن بیش از سه هزار نماینده منتخب او از سراسر افغانستان، تصمیم برای آزادی زندانیان طالبان را به عنوان یکی از موارد به جرگه پیشنهاد داد و جرگه هم به آن رای مثبت داد. درنتیجه، با آن که قانون اساسی به رییس جمهوری، حق آزادسازی زندانی‌های خطرناک که در ترورها و حملات انفجاری به‌ویژه حملات علیه غیرنظامیان دست دارند را بدون فیصله دادگاه نمی‌دهد، اشرف غنی با استناد به فیصله جرگه بیش از ۵ هزار زندانی طالب را از بند رها کرد. طالبانی که گفته می‌شود شمار زیادی از آن‌ها امروز میدان‌های نبرد را داغ نگه داشته‌اند. 

در این واقعیت شکی نیست که در جامعه به‌شدت سنتی افغانستان با توجه به پیشینه جرگه‌ها در زمان حکومت‌های شاهی، مردم افغانستان برای جرگه‌ها اهمیتی زیادی قائل‌اند. درسال‌های اخیر که فساد در دستگاه قضایی دولت بیداد می‌کند، بیشتر شهروندان روستا و مناطق تحت کنترل مخالفان دولت، ترجیح می‌دهند بزرگان اقوام و متنفذین محل با فراخواندن جرگه موضوعات مورد مناقشه را حل‌‌وفصل کنند.  

درجرگه‌ها نقش بزرگان قوم بسیار مهم است و تصمیم‌های اتخاذ شده در جرگه‌ها هم واجب الاجرا است.  

در شرایط فعلی که طالبان یک‌بار دیگر مانند دهه ۹۰ میلادی جنگ تبلیغاتی گسترده‌تر از جنگ گرم به‌راه انداخته است، استفاده از بزرگان قوم برای تبلیغات، بهترین وسیله برای این گروه است.   

اشرف غنی در دوران حکومت خود، بیشتر به حامیان بین‌المللی خود اتکا کرده و سران قبایل و بیشتر بزرگان قوم را از خود ناراضی کرد.   

   آمریکا اخیرا در یک توافق با طالبان تصمیم گرفت از افغانستان خارج شود. از دید آمریکا جنگ افغانستان راه حل نظامی ندارد و یگانه راه حل سیاسی ایجاد یک دولت ائتلافی با طالبان است. بزرگان قوم که بیشتر از دولت اشرف غنی ناراضی‌اند آینده خود را در همسویی با طالبان می‌بینند. در شماری از ولایت‌ها پا‌درمیانی بزرگان قبایل باعث شده نیروهای امنیتی در ازای معافیت از جانب طالبان، پاسگاه‌های خود را بدون هیچ درگیری با تمام تجهیزات در اختیار این گروه بگذارند. امری که باعث شده، این گروه بیش از پیش از لحاظ نظامی قوی و مجهز شوند.  

یکی از عوامل همسویی بزرگان قوم با طالبان، ممکن است، نارضایتی بزرگان قوم از رهبری دولت افغانستان  باشد. عامل دیگر همسویی بزرگان قوم با طالبان؛ خشونت‌های بی‌رویه این گروه نسبت به شهروندان است. بزرگان قوم در همسویی با طالبان نه تنها خود، بلکه قوم خود را هم می‌توانند از خشم این گروه در امان نگهدارند. 

کم توجهی دولت به نیروهای امنیتی در ولسوالی‌های دور دست و خبرهای کشته شدن ده‌ها نیروی امنیتی در جنگ با طالبان بدون کمترین کمک از سوی دولت مرکزی، عامل دیگر پیشروی‌های طالبان و تسلیم شدن نیروهای امنیتی به این گروه است.  

در نتیجه، نارضايتی شديد مردم به‌ویژه بزرگان اقوام از حكومت و خطر آنی و تهديد جانی از سوی طالبان باعث شده بزرگان قوم برای امنیت خود و قوم‌شان به طالبان بپیوندند. طالبان هم از این امر استفاده زیادی کرده‌اند. پس از انتشار چندین گزارش درباره پادرمیانی بزرگان قوم و تبانی با طالبان، دولت افغانستان دست به کار شد و شماری از این اشخاص را دستگیر کرد.   

گزارش‌هایی از خشونت طالبان با نیروهای امنیتی و تخریب ادارات دولتی پس از سقوط ولسوالی‌ها به دست این گروه باعث شد شماری از رهبران احزاب و فرماندهان پیشین جهادی مردم را برای بسیج عمومی علیه طالبان فراخوانند. شکل‌گیری مقاومت‌های مردمی در برابر طالبان یک اقدام بی‌سابقه است. مقاومت‌های مردمی در روزهای اخیر نه تنها سرعت پیشروی طالبان را کم کرده، بلکه در برخی موارد حتی به بازپس گیری شماری از ولسوالی‌ها هم منجر شده است.