تلاش عربستان سعودی برای پر کردن جای خالی نفت ایران
عربستان سعودی ماه گذشته صادرات نفت خود را تا بالاترین میزان ممکن افزایش داد، عمدتا به این دلیل که کمبود صدور نفت رقیب سیاسی خود، ایران را که به دلیل تحریمهای سنگین ایالات متحده به شدت کاهش داشته است، جبران کند.
بر اساس بررسیهای کارشناسان خبرگزاری بلومبرگ، تحلیلگران و دادههای مربوط به عبور و مرور کشتیها، همزمان با تهدید دولت ترامپ مبنی بر اعمال مجازات بر کشورهایی که با جمهوری اسلامی ایران وارد معامله شوند، صادرات نفت ایران در ماه مه میلادی با کاهش ناگهانی مواجه شد و به پایینترین میزان خود از سال ۱۹۹۰رسید.
با وجود این، افزایش صادرات نفت عربستان، در کنار افزایش صادرات سایر اعضای اوپک از جمله لیبی و عراق، موجب شد میزان کل صادرات این گروه در ماه مه مانند ماه پیش از آن باقی بماند و کاهش نیابد. اوپک ۴۰ درصد نفت جهان را تامین میکند.
عربستان سعودی کمبود نفت ایران را جبران میکند
افزایش صادرات نفت عربستان، لیبی و عراق، تولید اوپک را همچنان ثابت نگه داشته است. تولید نفت ایران با کاهش ۲۳۰ هزار بشکه در روز، به ۲/۳۲ میلیون بشکه در روز رسید. عربستان سعودی هم با افزایش ۱۷۰ هزار بشکه در روز صادرات خود را به ۹/۹۶ میلیون بشکه در روز رساند. به این ترتیب صادرات کلی ۱۴ کشور عضو اوپک تغییری نیافت و به ۳۰/۲۶ میلیون بشکه در روز رسید.
بلومبرگ مینویسد که ترامپ، فشارهای خود علیه صادرات نفت ایران را به خاطر برنامه هستهای این کشور هر روز بیشتر و بیشتر میکند، و برای تامین نفت خام جهان، با خیال آسوده به همپیمانان خود در ریاض رو کرده است. بررسیها نشان میدهند که عربستان سعودی که رقیب دیرینه ایران محسوب میشود نیز به این بازی تن داده است.
چنین رویدادهایی میتواند جلسه آتی اعضای سازمان کشورهای تولید کننده نفت (اوپک) را که قرار است چند هفته بعد، برای بررسی تولید نفت این گروه تشکل شود دچار تنش کند. ایران هشدار داده که این گروه، به علت اقدامهای برخی از اعضای آن، ممکن است پس از ۵۹ سال فعالیت، دچار فروپاشی شود.
عربستان سعودی با وجود افزایش صادرات نفت خود، طبق توافقی که با تولیدکنندگان جهانی (از جمله اعضای اوپک، روسیه و قزاقستان) داشته است، هنوز با اختلاف زیاد، زیر سقف مجاز خود که ۱۰.۳ میلیون بشکه در روز است نفت صادر میکنند.
وزیر انرژی عربستان، خالد الفالح پیشنهاد داده که همپیمانان باید تلاش کنند ذخایر نفتی را تا آخر سال به یک میزان نگه دارند چرا که ممکن است به علت مشکلات موجود در رشد اقتصاد جهانی، تقاضای خرید نفت کاهش یابد.
ماه گذشته و در پی اختلافهای تجاری ایالات متحده و چین، دو قدرت بزرگ اقتصادی جهان، قیمت نفت در بازار لندن با کاهش ۱۱ درصدی مواجه شد. نفت برنت نیز دوشنبه این هفته، بشکهای ۶۲ دلار به فروش رسید.
هرچند با وجود افزایش تولید نفت عربستان، این کشور هنوز زیر سقف مجاز خود نفت تولید میکند ولی در مورد عراق اینگونه نیست. ماه گذشته، بغداد با افزایش ۵۰ هزار بشکه در روز، تولید خود را به ۴/۳۶ میلیون بشکه در روز رساند ؛ به بیان دیگر، بغداد به توافق خود با اوپک متعهد نبوده است. از آنجا که عربستان از اعضای اوپک خواستهاست که به تعهد خود پایبند بمانند، این موضوع نیز میتواند یکی از موارد مورد مناقشه در جلسه آتی اوپک شود.