توسعه انرژیهای نو در ایران در سایه تحریمها
کمتر از یکدهه پیش، با ادغام سازمان انرژیهای نو با سازمان بهرهوری انرژی ایران، تشکیلاتی جدید در وزارت نیرو ایجاد شد. هدف این سازمان (سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهرهوری انرژی برق ایران) هماهنگی بیشتر برای تولید برق از منابع انرژیهای تجدیدشونده در ایران است.
بر اساس آمار وزارت نیرو، درحال حاضر بیشاز ۸۳درصد از کل ظرفیت تولید برق کشور، مربوطبه نیروگاههای حرارتی است. بهدنبال آن، نیروگاههای برقآبی قرار دارند که ۱۴درصد و نیروگاه اتمی که یکونیم درصد از برق مورد نیاز ایران را تامین میکنند. تولید پراکنده برق در ایران نیز به ۷ درصد میرسد؛ درحالیکه سهم انرژیهای نو در تولید برق، بسیار ناچیز و تنها ۳درصد است.
در سالهای اخیر، وزارت نیرو تمایل بیشتری برای تولید برق از منابع تجدیدشونده نشان داده است. بخشی از دلیل این تمایل، مربوطبه آلودگی هوا و امضای توافقنامههای بینالمللی برای کاهش گازهای گلخانهای است؛ گازهایی که عامل اصلی گرمایش زمین محسوب میشوند.
برنامه وزارت نیرو، تولید ۴ گیگابایت برق از نیروگاههای خورشیدی با کمک سرمایهگذاری خارجی است. در میان ۲۵۰ شرکتی که با ایران قرارداد تولید برق خورشیدی امضا کرده بودند، بزرگترین سرمایهگذاری مربوط به یک شرکت بریتانیایی به نام کرکوس است؛ قراردادی که اولین قرارداد غیراروپایی این شرکت بریتانیایی است.
قرار بود کرکوس ۵۰۰میلیون یورو برای ساخت ششمین نیروگاه خورشیدی جهان در ایران سرمایهگذاری کند، اما خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریمها، شرکت کرکوس را وادار به عقبنشینی کرده است.
۱۰درصد منابع نفتی و ۱۵درصد منابع گازی جهان، بهطور طبیعی در ایران ذخیره شده است. موضوعی که تاریخ و سیاست معاصر ایران را به کلافی پیچیده تبدیل کرده، اما همزمان همین ذخیره عظیم نفت و گاز، باعث شده است که حمایت از تامین انرژی از منابع تجدیدپذیر، توجیه اقتصادی نداشته باشد.
اما وزارت نیرو میگوید تنها با استفاده از فناوری ساده آبگرمکن خورشیدی، مصرف گاز کشور، سالانه ۶۰درصد کاهش مییابد. گزارشی از وزارت نیرو، از مطالعاتی دیگر برای بهرهبرداری از انرژی زمینگرمایی نیز خبر داده است.
پس از هزینههای فراوان برای انرژی هستهای، حالا شاید بتوان گفت تغییری در نگرش برای سرمایهگذاری در انرژیهای نو در ایران ایجاد شده است؛ گرچه این تغییر نگرش، با برقراری تحریمهای یکجانبه آمریکا، ممکن است بهسادگی قابل اجرا نباشد.