در حالیکه مرارت‌های اقتصادی و عدم اطمینان سیاسی ارزش ریال را روز به‌روز پایین‌تر می‌برد، «دلالان» ارزی در حال سود بردن هستند.

شبکه الجزیره در گزارشی به زندگی یک روز یک دلال ارز۲۷ ساله به نام رضا در تهران پرداخته و می‌نویسد که او آرزوهای بزرگی داشته و می‌خواسته در بازار بورس و یا در یک شرکت بیمه در پایتخت کار کند. سال‌ها قبل در کنکور دانشگاه ایران رتبه برتر را داشته است و در حال حاضر روی مدرک کارشناسی ارشد اقتصادش در یکی از دانشگاه‌های معتبر تهران کار می‌کند.

با نرخ دو رقمی بیکاری، او در طول سال‌ها نتوانسته بود برای خود شغلی دست‌وپا کند و به همین دلیل نهایتا با موتور در تهران پرترافیک مسافرکشی می‌کرده است. سال گذشته، او احساس می‌کند که با پایین رفتن ارزش ریال، فرصتی دارد که بتواند کمی پول دربیاورد و تبدیل به یک دلال ارز می‌شود.

او زمانی که ارزش دلار۳۸۴۰ تومان بود، مبلغ پس انداز خود را که نزدیک به ۲۲۶ هزار دلار بود از حساب پس انداز خارج کرده و وارد شرکت خودش کرد.

‌با‌ اینکه ریسک این کار برای رضا بالا بود، به نظرش رسید که بهترین گزینه برای او این است که پولش را از بانک خارج کند. نگه داشتن ریال در بانک و ‌رها کردنش در شرایط بالا و پایین شدن ارزش پول باعث می‌شد که امروز که دلار بالاتر از ده هزار تومن است، نزدیک به ۱۶۴۰۰ دلار از پول خود را از دست بدهد.

از سال گذشته، فشارهای داخلی بر اقتصاد ایران و همچنین عدم اطمینان نسبت به تهدید‌های رییس جمهور آمریکا برای خروج از توافق هسته‌ای باعث شد که ریال بیش از نیمی از ارزش خود را از دست بدهد.

سقوط ارزش ریال به طور خاص در روزهای پیش از اعمال مجدد تحریم‌های آمریکا علیه ایران با سرعت بیشتری اتفاق افتاد واعتراضات اخیر در نقاط مختلف کشور نیز بر این نگرانی‌ها افزود.

در حالیکه ارزش ریال روبه پایین آمدن کرد، ایرانیان نگران برای تبدیل پول‌های خود به دلار به دنبال رضا و همکارانش می‌گشتند. برای رضا و افرادی مانند او، سود درآوردن ساده بود؛ دلار و یورو را ارزان بخرند و گران بفروشند. رضا می‌گوید:« نوسانات بازار به نفع واسطه هاست.»

معامله در میدان فردوسی

میدان فردوسی تهران از دو جهت شهرت دارد؛ کیف‌های چرمی و دلالان ارز. زیر نگاه مجسمه مرمرین فردوسی، شاعرفارسی و نویسنده حماسه ملی ایران، شاهنامه، جاییست که رضا و هم صنفانش می‌گردند. رضا در روزهایی که کلاس ندارد، ساعت ۸ صبح بیدار می شود تا ساعت ۱۰به پاتوق خود در میدان فردوسی برسد و تا ساعت۸ شب کار کند.

با یک نگاه به جمعیت، رضا چهره‌های جدیدی که به دنبال خرید ارز می گردند را شناسایی می‌کند. بعد از کمی تعقیب کردن و به آرامی طرف را صدا کردن، در عرض چند دقیقه معامله شکل می گیرد. رضا می گوید:«واسطه بودن استرس بالایی دارد اما شیرین است، خصوصا زمانی که پول زیادی به دست می آوری.» او می‌گوید که این پول را تنها برای خود جمع نمی‌کند بلکه به خانواده‌اش نیز کمک می‌کند. او مجرد است اما حامی مالی پدر و مادری پیر، دو خواهر و دو برادر خود است. یکی از برادر‌هایش نیز با او دلالی ارز می‌کند.

با اینکه بازار ارز برای رضا نفع داشته است، او می‌گوید که صحبت‌های دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا برای اقتصاد کشورش بسیار بد است.

معامله در بازار سیاه ارز در ایران قاچاق محسوب می‌شود و به همین دلیل رضا و افراد شبیه به او هدف حمله پلیس قرارمی‌گیرند.

در زمستان گذشته و اوایل سقوط ارزش ریال، تعداد زیادی از دلالان ارز در میدان فردوسی و خیابان‌های اطراف آن دستگیر شدند و دولت حساب‌های ریالی را که میلیاردها دلار ارزش داشتند، مسدود کرد تا بتواند سقوط ارزش ریال را کنترل کند.

دولت روحانی تلاش‌هایی برای کنترل بازار ارز داشته است اما این تلاش‌ها مانع آزادی سودجویان نشده است. رضا با وجود اخطارهای دولت همچنان به دادوستد ریال و ارز ادامه می‌دهد. با فشار اقتصادی موجود رضا گزینه‌ای چندانی برای زندگی به سبک دیگری ندارد.