پیامد قطع روابط برخی کشورهای عربی با قطر؛ نفت گران، پروازها متوقف شد
در پی قطع رابطه عربستان سعودی و چند کشور عربی با قطر، قیمت نفت در بازارهای جهانی افزایش یافت. خبرگزاری رویترز علت افزایش قیمت را نگرانی درباره بیثباتی در خاورمیانه و تاثیر آن بر بازار نفت عنوان کرده است. قطر یکی از اعضای اصلی سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک، و از بزرگترین تامینکنندگان گاز مایع در جهان است.
قیمت نفت هفته گذشته بهدلیل افزایش نگرانیها از افزایش تولید نفت شل در آمریکا، کاهش یافته بود اما چشمانداز به همریختگی عرضه نفت در خاورمیانه پس از انتشار خبر قطع روابط برخی کشورهای عربی با قطر، قیمت این ماده استراتژیک را افزایش داد. روز دوشنبه ۱۵ خرداد هر بشکه نفت در بورس معملات اروپا ICE لندن بشکهای ۵۰/۶۱ دلار معامله شد.
براساس این گزارش نفت برنت که قیمت پایه بازار جهانی است، ۷۰ سنت یا ۱/۴ درصد افزایش یافت و به ۵۰/۶۵ دلار در هر بشکه رسید. نفت وست تگزاس اینترمدیت آمریکا به ۴۸/۳۴ دلار در هر بشکه رسید که ۶۸ سنت یا ۱/۴ درصد، نسبت به قیمت نهایی معاملات ماه گذشته افزایش داشت.
برطبق آمار تامسون رویترز، صادرات نفت اوپک به مشتریان در سراسر جهان ۲۴/۳ میلیون بشکه در روز، در ماه مه بود که در مقایسه با ۲۴/۸ میلیون بشکه در روز، در آوریل و در مقایسه با متوسط ۲۵/۱ میلیون بشکه در روز، در پنج ماه نخست سال میلادی جاری، کاهش داشت. اوپک در سه ماه آخر سال ۲۰۱۶ به طور متوسط ۲۶/۴ میلیون بشکه در روز صادرات داشت.
-
تنش سیاسی بر صادرات گاز قطر تاثیری نداشته
گرچه برخی خبرگزاریها به نقل از کارشناسان گزارش دادند که ادامه قطع روابط میان چند کشور عربی با قطر میتواند به افزایش قیمت جهانی گاز نیز منجر شود، با این وجود صادرات گاز مایع قطر همچنان بدون مانع ادامه دارد. رویترز خبر داده خط لوله دلفین، خط لوله انتقال گاز میان قطر و امارات و عمان، بدون هیچ تغییری، انتقال گاز را به عهده دارد و تنش سیاسی موجود بر آن تاثیری نداشته است. این خبرگزاری همچنین به نقل از یک مقام روس خبر داده که تنش سیاسی موجود باعث نگرانی روسیه در زمینه انرژی نیست چون کشورهای عضو اوپک مثل گذشته با وجود تنشهای سیاسی به همکاری خود ادامه خواهند داد.
-
توقف پروازها از مبدأ چند کشور عربی به قطر
افزایش قیمت نفت تنها پیامد قطع روابط دیپلماتیک کشورهای بحرین، عربستان سعودی، مصر و امارات متحده عربی، یمن و لیبی با قطر نبود. شرکتهای هواپیمایی عربستان سعودی، اتحاد و فلای دوبی پروازها به مقصد دوحه، پایتخت قطر، را متوقف کردند. شرکت هواپیمایی الاتحاد روزانه ۴ پرواز مستقیم به دوحه، پایتخت قطر داشت. در اقدامی متقابل شرکت هوایی قطر اعلام کرد که پروازهای خود به عربستان سعودی را متوقف کرده است. بحرین و مصر هم در اقدام مشابهی گفتهاند تمامی پروازهای خود را به مقصد قطر متوقف خواهند کرد و حریم هوایی خود را به روی خطوط هوایی قطر خواهند بست.
خبرگزاری رویترز همچنین گزارش داد که بازار سهام قطر در نخستین ساعت آغاز به کار خود روز دوشنبه ۱۵ خرداد با کاهشی حدودا هشت درصدی مواجه شد.
در همین حال خبرگزاری رویترز همچنین گزارش داده که مصر حریم هوایی خود را به روی هواپیماهایی که مبدأشان قطر است، میبندد.
-
امارات بندر فجیره را به روی کشتیهای قطری بست
امارات متحده عربی در اطلاعیهای اعلام کرده است تمامی کشتیهایی که پرچم قطر را حمل میکنند و از این کشور عازم بنادر امارات هستند حق ورود به بندر فجیره در شمال شرقی این کشور را ندارند. خبرگزاری رویترز که نسخهای از این بیانیه را رویت کرده، به نقل از مقام دولتی در امارات گفته است این تعلیق تا اطلاع ثانوی لازمالاجراست. خبرگزاری رویترز نیز گزارش داده که عربستان سعودی به شرکتهای کشتیرانی و بنادر کشور خواستهاند تا از پذیرش کشتیهایی که حامل پرچم قطر هستند خودداری کنند. این دستورالعمل شامل کشتیهایی که مالکان آنها شرکتها یا اشخاص قطری هستند هم میشود. در پی تنش دیپلماتیک میان چند کشور عربی با قطر، عربستان، بحرین و امارات متحده عربی به شهروندان قطری که در این کشورها اقامت دارند، یا به طور موقت به آنها سفر کردهاند دو هفته مهلت دادهاند، تا کشورشان را ترک کنند.
-
بانکهای مصری همکاری خود با موسسات مالی قطر قطع کردند
در ادامه پیامدهای توقف روابط دیپلماتیک برخی کشورهای عربی با قطر، خبرگزاری رویترز همچنین گزارش داد که چند بانک مصری همکاری خود را با بانکها و موسسات مالی قطر را متوقف کردهاند. این خبرگزاری به نقل از چند مدیر عالیرتبه بانکی در امارات اعلام کرده که نقل و انتقال پول به دستور «مدیریت این بانکها» به حال تعلیق درآمده است. گزارشها همچنین حکایت از عدم پذیرش ریال قطر از سوی بانکهای اماراتی دارد اما بانک مرکزی امارات از دیگر بانکهای قطری خواست تا ریال قطر را بپذیرند.
-
روسیه به روابط خود با دوحه ادامه میدهد
درپی بروز تنش میان برخی کشورهای عربی با قطر، سرگئی لاوروف، وزیر امورخارجه روسیه، با بیان اینکه قطع روابط کشورهای عربی با یکدیگر به مسکو مربوط نیست، گفت: روسیه به روابط خود با دوحه ادامه می دهد. وزیرخارجه روسیه از کشورهای درگیر در این مناقشه دیپلماتیک خواست تا برای حل اختلافات با یکدیگر گفتوگو کنند. در همین حال کرملین اعلام کرد که تحولات اخیر مربوط به قطر، تاثیری بر عزم کشورهای منطقه برای مبارزه با تروریسم نخواهد داشت.
-
قطع ارتباط کشورهای عربی با دوحه توجیه پذیر نیست
کابینه قطر با صدور بیانیه ای با اعلام اینکه قطع ارتباط کشورهای عربی با دوحه غیرقابل توجیه است، تأکید کرد: این اقدام با هدف اعمال فشار بر قطر برای عقب نشینی آن از اهداف ملی، انجام شده است.
کابینه قطر امروز دوشنبه در بیانیهای با محکومیت قطع ارتباط شماری از کشورهای عربی با دوحه، اعلام کرد که این اقدام تحت هیچ شرایطی توجیه پذیر نیست و قطر همچنان به اصول شورای همکاری خلیج فارس پایبند می ماند. این بیانیه افزوده که مسیرهای دریایی و هوایی این کشور همچنان برای واردات کالاهای اساسی به قطر، باز هستند.
-
واکنش ظریف به تنش در منطقه
محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی، در واکنش به طع رابطه چند کشور عربی با قطر در توییتر خود به زبان انگلیسی نوشت: «همسایهها ماندنی هستند؛ جغرافیا تغییر نمیکند. زورگویی به هیچوجه راه حل نیست. گفتوگو ضروری است، به خصوص در ماه مبارک رمضان.»
این نخستین بار نیست که تنش میان کشورهای عربی خلیج فارس با قطر بالا میگیرد، اما توقف پروازها، بسته شدن بنادر، قطع مراودات مالی میان این کشورها و حتی اخراج شهروندان یکدیگر اقدامی کمسابقه بهشمار میرود.