«سعید زینالی کجاست»؛ بازگشایی پرونده قربانیان کوی دانشگاه پس از ۲۱ سال در توییتر
۲۱ سال پس از بی خبری سعید زینالی، دانشجویی که در سال ۱۳۷۸ پس از حمله به کوی دانشگاه تهران در منزلش بازداشت شد، فعالان مدنی و دانشجویی در سالگرد کوی دانشگاه در ۱۸ تیر با راهاندازی موج پرسش توییتری خواستار روشن شدن وضعیت او از سوی مقامهای جمهوری اسلامی شدند.
کاربران توییتر از شامگاه سهشنبه ۱۷ تیرماه با استفاده از هشتگ «سعید زینالی کجاست؟» نهادها و مقامهای امنیتی و سیاسی حکومت ایران را خطاب قرار داده و با سوال درباره پرونده این دانشجو ، پرونده قربانیان سرکوب «کوی دانشگاه تهران» را دوباره مطرح کردند .
زینالی دانشجوی متولد سال ۱۳۵۵ بود که در زمان بازداشت از سوی نیروهای امنیتی ۲۳ سال سن داشت. دستگیری او در منزل شخصی، در روز ۲۲ تیرماه و در مقابل چشمان مادرش صورت گرفت.
مادرش اکرم نقابی، سال ۱۳۹۴ پس از ۱۷ سال بیخبری و پیگیری بینتیجه درباره سرنوشت فرزندش طی گفتوگویی با وبسایت خبری کلمه درباره نحوه بازداشت گفته بود: «سه نفر با اسلحه و بیسیم وارد منزل ما شدند و گفتند از سعید سوالاتی دارند و او را با خود بردند.»
نقابی اشاره کرد که ماموران گفته بودند فرزندش را تنها برای «۱۰ دقیقه» با خود خواهند برد. این زمان اکنون پس از ۲۱ سال هنوز به اتمام نرسیده است.
ماموران: دنبال دو پاره استخوان میگردی!
مادر زینالی همان سال گفته بود که با وجود گذشت زمان طولانی و مراجعه به «تمام ارگانهای امنیتی و قضایی» پاسخی درباره سرنوشت فرزندش نیافته است.
اعتراضهای او و خانوادهاش با بازداشت چندباره خود آنها از سوی ماموران امنیتی نیز مواجه شد.
کاربران توییتر در ۲۱ سالگی ناپدید شدن این دانشجوی جوان و سرکوب اعتراض کوی دانشگاه از سوی نیروهای امنیتی، مقامهای وقت و فعلی جمهوری اسلامی را مسئول سرنوشت او میدانند.
عبدالله مومنی، رییس سابق تشکیلات دفتر تحکیم وحدت، نوشت: «جنایت بی عقوبت نخواهد بود. پاسخ مامور امنیتی به مادری که با بوی لباس بچهاش زنده است این بوده که دنبال دو پاره استخوان میگردید؟»
اشاره مومنی به گفتههای مادر زینالی است. نقابی به کلمه گفته بود وقتی یکبار در سال ۱۳۸۸ بازداشت شد، ماموران امنیتی به او گفتند: «بعد از ۱۲ سال دنبال استخوان آمدی.»
آنها مادر این دانشجوی ربوده شده را تهدید کرده بودند که «اگر بچههای دیگرت میخواهند زندگی کنند، حرف سعید را نباید بزنی.»
مهدی حاجتی، منتخب شورای شهر شیراز و زندانی سیاسی پیشین، در صفحه توییترش نوشت: «مگر میشود در برابر این پرسش مسئول نباشید؟»
مهدی محمودیان، زندانی سیاسی پیشین و فعال حقوق بشر، هم نوشته: «۲۱ سال است از هر زندانی که آزاد میشود سراغ سعیدشان را میگیرند.»
انکار بازداشت پس از ۱۷ سال
دیماه سال ۱۳۹۴ غلامحسین محسنیاژهای، سخنگوی وقت قوه قضاییه، با وجود بیش از ۱۷ سال بیخبری و بینتیجه بودن پیگیری خانواده زینالی؛ اعلام کرد از خانواده او خواسته «مدرک یا سرنخی» از بازداشتش بدهند اما ندادهاند.
اژهای اضافه کرد: «امکان ندارد کسی بازداشت شود و این بازداشت مکتوم بماند یا بتوان آن را پنهان کرد.»
این اظهارات یک روز بعد از سوی مادر این دانشجو با واکنش مواجه شد: «با گذشت ۱۷ سال با شگفتی میبینیم که جای ما و شما عوض شده و این ما هستیم که باید مدرکی برای بازداشت پسرمان ارائه بدهیم.»
نقابی در بخشی دیگر از نامهاش نوشت: «برای بازداشت کدام زندانی سیاسی به خانوادهاش سند مکتوب میدهید که به من داده باشید؟»
تنها تماس سعید از زندان
بازداشت زینالی و بیخبری از او در حالی ادامه دارد که تنها تماس او پس از بازداشتش یک ارتباط تلفنی «دو دقیقهای» و سه ماه پس از بازداشتش بوده است.
مادر این دانشجو به کلمه گفته بود که پسرش در این تماس ضمن اشاره به خوب بودن حالش از آنها خواسته بود وضعیتش را «پیگیری» کنند.
زنده بودن این دانشجوی بازداشتی پرونده «۱۸ تیر» موضوعی است که از سوی احمد باطبی، دیگر دانشجوی بازداشتی حوادث پس از حمله به کوی دانشگاه، نیز مورد اشاره قرار گرفت.
باطبی که همزمان با او در زندان به سر میبرد، در صفحه توییترش نوشته است: «چند سلول با من فاصله داشت. هم صدایش را میشنیدم و هم به کرات نامش را که توسط بازجوها و نگهبانان تکرار میشد. تا زمانی که من زندانی وزارت اطلاعات بودم زنده بود.»
مادر سعید زینالی: دست بر نمیدارم
با گذشت بیش از دو دهه از بیخبری از وضعیت دانشجوی بازداشتی پرونده «۱۸ تیر»، از مادر و پدر زینالی تصاویر مختلفی در رسانههای اجتماعی منتشر شده که در مناسبتها و اماکن مختلف با در دست داشتن تصاویری از او سرنوشتش را از مقامها و مسئولان جویا شدهاند.
در یک تصویر، مادرش در پلاکاردی پرسیده: «چرا کسی صدایم را نمیشنود؟» و در دیگری «سعید من کجاست؟»
در یک تصویر نیز پدر او پلاکاردی در دست دارد که خطاب به علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، از شکایت داشتنش گفته و خواستار روشن شدن وضعیت پسرش شده است.
وبسایت کلمه در انتهای گفتوگوی سال ۱۳۹۴ با مادر این زندانی به «گریههای» او حین مکالمه اشاره کرد و سوالش که پرسیده بود «حداقل قبر او را به من نشان دهند.»
نقابی بارها خواستار دریافت مدرک فوت پسرش شده و گفته است: «تا زمانی که سرنوشت سعید معلوم نشود دست بر نخواهم داشت.»
تلاش نافرجام قضایی برای مختومه کردن پرونده
سکوت مقامهای فعلی و وقت دستگاه قضایی و نهادهای امنیتی در برابر سوالهای مادر زینالی در حالی است که حوادث کوی دانشگاه نه تنها به محکومیت عاملان نینجامید، بلکه پرونده شکایت بازداشتیها و دانشجویان و خانوادههای آنان را نیز بیپاسخ گذاشت.
مادر سعید زینالی در گفتوگو با کلمه گفته بود که به غیر از سعید هفت نفر دیگر از همکلاسیهایش نیز بازداشت شدند که بعد جنازه یکی از آنها را تحویل دادند.
او اشاره کرد که «هفت خانوادهایم» و افزود: «نمیدانم چه با خانوادهها کردند که دست از پیگیری برداشتند.»
دستگاه قضایی ایران در پرونده کوی دانشگاه بعد از سه سال همه نیروهای پلیس و شبه نظامیان دخیل را تبرئه و تنها یک سرباز به نام اروجعلی ببرزاده را به اتهام «سرقت یک ریشتراش از خوابگاه» محکوم کرد.
این نوع اقدام قوه قضاییه در همان زمان نیز با محکومیت ۱۵۹ نماینده وقت مجلس ششم و واکنش رسانهها و افکار عمومی مبنی بر «عدم اراده نظام برای برخورد با عاملان» مواجه شد.
با این حال، تلاش و سوال خانوادههای قربانیان و دانشجویانی همچون زینالی که سرنوشتشان مشخص نیست پرونده این سرکوب جریان دانشجویی در دهه ۱۳۷۰ جمهوری اسلامی را همچنان باز نگه داشته است.