ردهبندی جهانی آزادی رسانهها در ۱۸۰ کشور جهان؛ ایران در رده ۱۷۰
در آخرین ردهبندی جهانی آزادی رسانهها که توسط سازمان گزارشگران بدون مرز منتشر شده، نروژ برای سومین سال پیاپی در صدر و ایران با چند پله سقوط نسبت به سال گذشته در رده ۱۷۰ جای گرفته است.
بر اساس این گزارش که روز پنجشنبه، ۲۹ فروردین منتشر شد، تنها ۴۳ کشور از ۱۸۰ کشور جهان در وضعیت خوب و نسبتا خوبی قرار دارند که از جمله آنها پس از نروژ، فنلاند، سوئد، هلند و دانمارک قرار دارند.
با این حال، ردهبندی سال ۲۰۱۹ حاکی از آن است که کینهتوزی نسبت به روزنامهنگاران، خشونت بیشتری علیه آنها را به همراه داشته است. بر این اساس تعداد کشورهایی که ضامن آزادی و امنیت روزنامهنگاران باشند کاهش یافته است.
بنا بر این وضعیت آزادی رسانهها در ۱۹ کشور سیاه و به شدت وخیم گزارش شده و برای نمونه ایران با ۶ مرتبه سقوط در رده ۱۷۰ جای گرفته است. به عبارت دیگر از ایران در زمینه آزادی رسانهها از آخر، یازدهم شده است.
پس از آن لائوس، عربستان سعودی، جیبوتی، سوریه، سودان، ویتنام، چین، اریتره، کرهشمالی و ترکمنستان در انتهای فهرست قرار دارند؛ کشورهایی که تحت حاکمیت رهبرانی هستند که تحمل صدای منتقد را ندارند و با وضع قوانین سختگیرانه عملا عرصه را برای اطلاعرسانی آزاد و حقیقی به شدت تنگ کردهاند.
بازداشتهای خودسرانه و محکومیتهای سنگین برای روزنامهنگاران و شهروندخبرنگاران از عواملی است که سقوط جایگاه جمهوری اسلامی را در این ردهبندی به همراه داشته است.
به گزارش گزارشگران بدون مرز، شهروندخبرنگاران، دو سوم زندانیان را در جمهوری اسلامی تشکیل میدهند؛ همانهایی که فعالانه در رسانههای اجتماعی به دنبال اطلاعرسانی آزاد و تغییرات دموکراتیک هستند.
بر پایه گزارش این نهاد، دست کم ۸۶۰ روزنامه نگار و شهروندخبرنگار در ایران طی سالهای ۱۳۵۸ تا ۱۳۸۸ تحت تعقیب قرار گرفته، بازداشت، زندانی و یا حتی اعدام شدهاند.
از نکات امیدوارکننده در این گزارش بهبود چشمگیر سه کشور در قاره آفریقا در زمینه فعالیت روزنامهنگاران است؛ اتیوپی با ۴۰ مرتبه صعود به رده ۱۱۰، گامبیا با ۳۰ رتبه صعود به رده ۹۲ و تونس با ۲۵ رتبه صعود به رده ۷۲ ارتقا یافتهاند.
در مقابل کشورهایی هستند روند نزولی شدیدی را تجربه کردهاند. جمهوری آفریقای مرکزی با ۳۳ رتبه افت به رده ۱۴۵، تانزانیا با ۲۵ رتبه افت به رده ۱۱۸، نیکاراگوئه با ۲۴ رتبه افت به رتبه ۱۱۴ سقوط کردهاند.
گرچه وضعیت رسانهها به طور کلی در کشورهای خاورمیانه، آفریقا، آمریکای لاتین و آسیای شرقی وخیمتر شده اما در اروپا نیز ردههای کشورهایی چون صربستان، مجارستان، مالت و اسلواکی به ترتیب۱۴،۱۴، ۱۲ و ۸ رتبه سقوط را تجربه کرده است.
ردهبندی جهانی آزادی رسانهها معیاری برای سنجش میزان بهرهمندی روزنامهنگاران ۱۸۰ کشور جهان از آزادی در این حوزه است که از سال ۲۰۰۲ توسط گزارشگران بدون مرز منتشر میشود.
این ردهبندی جایگاه کشورهای جهان را بر اساس شاخصهایی نظیر کثرتگرایی، استقلال رسانهها، سانسور، قوانین حاکم بر فعالیت رسانهها، شفافیت نهادهای ناظر بر رسانههای هر کشور مشخص میکند.