آمریکا از پیمان مودت با ایران خارج شد
آمریکا پیمان مودت با ایران که مربوط به سال ۱۹۵۵ میلادی بود را لغو کرد. تصمیم به لغو این پیمان از سوی مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا اعلام شد. او هنگام اعلام این تصمیم گفت که آمریکا باید ۳۹ سال پیش این پیمان را لغو میکرد.
پیمان مودت بین ایران و آمریکا مبنای شکایت ایران به دیوان بینالمللی دادگستری علیه تحریمهای آمریکا بود.
آمریکا با اعلام تاسف از ورود دیوان بینالمللی دادگستری به موضوع تحریمهای آمریکا علیه ایران اعلام کرد که از پیمان مودت بین آمریکا و ایران خارج میشود.
مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا روز چهارشنبه،۱۱ مهرماه، در یک کنفرانس خبری گفت: «من اعلام میکنم که آمریکا به پیمان مودت سال ۱۹۵۵ با ایران پایان میدهد. این تصمیمی است که ۳۹ سال پیش باید گرفته میشد.»
پمپئو گفت که دادگاه لاهه صلاحیت ورود به این موضوع را نداشته و اضافه کرد: «ما متاسفیم که دادگاه به این تشخیص نرسیده است که صلاحیت بررسی این موضوع و دادن هر گونه حکمی در مورد تحریمهای آمریکا را نداشته است.»
وزیر امور خارجه آمریکا گفت ایران با آوردن این عهدنامه به دادگاه بینالمللی قصد داشت که خروج آمریکا از توافق هستهای و اعمال مجدد تحریمها را به چالش بکشد. او افزود: «ایران تلاش دارد که حق حاکمیت مستقل ما برای اتخاذ اقدامات قانونی لازم که برای حفظ امنیت ملی ما ضروری هستند را نقض کند.»
پمپئو ایران را به سوءاستفاده از دادگاه بینالمللی برای مقاصد سیاسی و تبلیغاتی متهم کرده و گفت: «رای دادگاه امروز یک شکست برای ایران بود و به درستی تمامی درخواستهای بیپایه و اساس ایران را رد کرد. دادگاه درخواست ایران برای اتخاذ تمهیداتی که در امور تحریم ما دخالت کند را رد کرد و عدم تعهد ایران به تعهدات بینالمللی خودش تحت عهدنامه منع اشاعه سلاحهای هستهای را مطرح کرد.»
او همچنین گفت که با توجه به سابقه رفتار ایران در «تروریسم و فعالیت موشکی و دیگر رفتارهای بد»، ادعاهای ایران تحت این عهدنامه کاملا غیرمنطقی هستند.
پمپئو در مورد رای دادگاه اعلام کرد که در نظر گرفتن استثنائات و دادن مجوز برای تبادلات انسانی مربوط به امور بشردوستانه و امنیت پرواز مانند قبل از سوی آمریکا در نظر گرفته خواهد شد. او گفت آمریکا فعالانه در این موضوعات قبل از اینکه حکم دادگاه بینالمللی لاهه صادر شود عمل کرده است.
او تاکید کرد که وزارت خزانهداری آمریکا برای بررسی فعالیتهای تجاری مربوط به امور انسانی ادامه خواهد داشت.
پمپئو در پایان صحبتهایش گفت که آمریکا امیدوار است رهبران ایران بفهمند که تنها راه داشتن آیندهای روشن «پایان دادن به کمئین ترور و تخریب در سراسر دنیا» از سوی آنهاست.
دولتهای قبلی آمریکا بارها از پیمان مودت برای شکایت از ایران در دادگاههای بینالمللی، از جمله در موضوع اشغال سفارت آمریکا در ایران پس از انقلاب اسلامی استفاده کرده بودند. همچنین بر اساس این توافقنامه، طرفین موظفند که در صورت تصمیم به خروج از یک سال قبل تصمیم خود را اعلام کنند.
رای دادگاه لاهه: آمریکا باید تامین نیازهای بشردوستانه ایران را تضمین کند
جلسه دادگاه بینالمللی لاهه برای رسیدگی به شکایت ایران از آمریکا روز چهارشنبه ۱۱ مهر در هلند برگزار شد. عبدالقوی احمدیوسف، قاضی دادگاه لاهه در رای موقتاین دادگاه اعلام کرد که آمریکا باید تامین نیازهای بشردوستانه ایران را تضمین کند.
او در این جلسه گفت: اعمال تحریمهای آمریکا که مورد شکایت ایران است در چارچوب قرارداد مودت ایران و آمریکا قرار میگیرد.
مشروح سخنان قاضی دادگاه در رسیدگی به شکایت ایران در ذیل آمده است.
* بر اساس قرارداد مودت اختلافی که به اینجا ارجاع شده باید قبلا سازوکارهای حقوقی را طی کرده باشد.
* برجام برای حل اختلاف دو طرف سازگار نیست.
* در صورتی که بین طرفین اختلاف نظری وجود داشته باشد و این مناقشه از طریق دیپلماتیک حل نشود، طرفین میتوانند به دیوان لاهه مراجعه کنند.
* از آمریکا پاسخی به شکایت ایران دریافت نکردیم.
* ایران درخواست کرده که ایالات متحده بعد از سه ماه از اعمال تحریمها به دادگاه گزارش دهد و جلوی دستوراتی که مانع سرمایهگذاری کشورهای دیگر در ایران میشود را بگیرد.
* از نظر دادگاه برخی درخواستهای ایران مثل برخورداری از حق آزادانه تجارات ممکن است به حق و حقوق ایران بر اساس پیمان مودت مرتبط باشد.
* دادگاه به این جمعبندی رسیده که تصمیم رئيسجمهور آمریکا برای خروج از برجام تاثیر خود را بر مرادوات تجاری هر دو طرف ( ایران و آمریکا) گذاشته است.
* دادگاه میداند قبل از خروج آمریکا از برجام قراردادی برای خرید هواپیما از آمریکا صورت گرفته ولی این قرارداد اجرایی نشده و خدمات پس از فروش در این قرارداد هم معلق شده است.
* مشکلاتی بر سر واردات دارو به دلیل اعمال تحریمها ایجاد شده است.
*به دلیل تحریمها تعدادی از بانکها مراودات خود با ایران را متوقف کردهاند و بعضی از بانکها از قبول ارسال پول به ایران خودداری کردهاند.
* نیازهای بشردوستانه ایران مثل دارو و محصولات کشاورزی ضروری و خدماتی که برای امنیت حمل و نقل هوایی لازم است بر مبنای قراداد مودت میان ایران و آمریکا قرار میگیرد.-
* تصمیمی که ایالات متحده برای تحریمها گرفته است میتواند برای حمل و نقل هوایی ایران خطرناک باشد و آنها را از دسترسی به ابزار ضروری برای امنیت خطوط هوایی محروم کند
* وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا این اطمینان را داده که نیازهای بشردوستانه ایران و آنچه به امنیت هوایی مربوط میشود باید مورد توجه خزانهداری آمریکا قرار بگیرد و این نیازها برای ایران تامین شود.
* بر مبنای قانون، این دادگاه ضروری است رایی را اعلام کند که حق و حقوق ایران را در نظر بگیرد.
* تحریمها جان شهروندان ایرانی را به خطر میاندازد.
* دادگاه معتقد است باید از اعمال تصمیمهایی که ممکن است اختلاف بین ایران و آمریکا را بیشتر کند خودداری شود.
* تصمیمهای دادگاه لاهه لازمالاجرا است و وظایفی را برای هر یک از طرفین در جامعه بینالملل مشخص میکند.
* با اجماع تمام قاضیها آمریکا باید متعهد باید به قرارداد مودت ۱۹۵۳ متعهد باشد و هر محدودیتی که بر مبنای تصمیم ماه می ۲۰۱۸ ( مواردی که مربوط به صنایع هوایی، دارو و کشاورزی) گرفته شده را برطرف کند.