اعلام ساز و کار ویژه برای حفظ برجام در شب اجلاس سازمان ملل
یک روز پیشاز آغاز رسمی اجلاس سالانه مجمععمومی سازمانملل با سخنرانی دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا، اتحادیه اروپا و ایران از ایجاد سازوکاری ویژه برای تسهیل روابط تجاری با ایران تحت برجام، ازجمله درمورد صادرات نفت، خبر دادند.
در ساعات پایانی روز دوشنبه دوم مهرماه و پس از جلسهای طولانی بین وزرای خارجه ایران، فرانسه، بریتانیا، آلمان، روسیه و چین، با حضور فدریکا موگرینی، هماهنگکننده ارشد سیاست خارجی اتحادیه اروپا، حاضران در جلسه، بیانیهای مشترک صادر کردند که طی آن، بر تعهد خود بر حفظ برجام تاکید کردند. بیانیه پایانی این نشست را محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و فدریکا موگرینی، به دو زبان انگلیسی و فارسی قرائت کردند.
در این بیانیه آمده است که کشورهای ۱+۴ از راهاندازی یک «سازوکار ویژه» برای تسهیل پرداختهای مربوطبه صادرات (شامل نفت) و واردات ایران، استقبال میکنند.
همچنین در بیانیه آمده است: «اعضا اذعان کردند که درکنار اجرای تعهدات هستهای ازسوی ایران، رفع تحریمها و ازجمله برخورداری ایران از منافع اقتصادی حاصل از آن، بخشی حیاتی از برجام است.»
موگرینی و ظریف جزئیاتی از چگونگی راهاندازی و عملکرد این سازوکار ویژه اعلام نکردند.
بر اساس گزارشهای غیررسمی و بهنقل از منابع مطلع، کشورهای اروپایی بهدنبال تاسیس یک شرکت حامل ویژهاند که سهامداران آن، دولتهای اروپایی باشند. احتمالا این شرکت حامل، بهعنوان واسطهای برای پرداختهای برونمرزی به داخل ایران و از ایران به خارج، عمل خواهد کرد. بانکهای مرکزی و موسسات تجاری که از عواقب نقض تحریمهای آمریکا نگراناند، در مدیریت این شرکت نقشی نخواهند داشت و به این شکل، ممکن است بتوانند از اثر تحریمها مصون بمانند.
بیانیه مشترک کشورهای ۱+۴ در روزی صادر شد که دولت آمریکا پیش از شروع اجلاس سازمان ملل، از همه کشورها خواست که در کنار آمریکا بایستند و به تحریمهای ایران پایبند باشند تا سیستم فشار حداکثری دونالد ترامپ علیه ایران، به نتیجه برسد.
بر اساس بیانیه مشترک، اعضای ۱+۴ از آزادی فعالان اقتصادی در تجارت با ایران، در تطابق کامل با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، حمایت کردند.
کشورهای اروپایی تاکنون از خروج آمریکا از برجام و تحریمهای این کشور، بهطور رسمی حمایت نکردهاند، اما شرکتهای بزرگ اروپایی بهسرعت از ایران خارج شدهاند تا گرفتار عواقب این تحریمها نشوند.