سیاست‌های اقتصادی امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه در ماه‌های گذشته عکس‌العمل شهروندان این کشور را در پی داشته و منجر به تظاهرات همراه با درگیری‌های خیابانی شده است.

اما برای درک بهتر ریشه‌های مشکلات اخبر دولت مکرون کافی است تا نگاهی کوتاه به روند روی کار آمدن او داشته باشیم. با اندکی تامل در کارزار انتخاباتی مکرون در سال ۲۰۱۷ مشخص می‌شود که از همان ابتدا او مورد حمایت چندان جدی مردم فرانسه نبوده است.

با این حال، او در دور اول انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۷ فرانسه موفق شد که با کسب بیش از ۲۴ درصد آرا به دور دوم راه یابد. از جمله عوامل موفقیت مکرون در  این انتخابات تشکیل حزب «جمهوری به پیش» در عرض کمتر از یک سال بود که عموما متشکل از دانشجویان، بازنشسته‌ها و طبقات مختلف جامعه بود.

از همه مهم‌تر این که، مردم فرانسه از بیم روی کار آمدن مارین لوپن، رهبر جبهه ملی و رقیب اصلی مکرون که همواره به دنبال اعمال سیاست‌های ضد مهاجران و نیز خروج فرانسه از اتحادیه اروپا بود، گزینه دیگری غیر از خانم لوپن داشتند.

اما افزایش بی‌سابقه قیمت سوخت در کشور در ماه‌های اخیر که منجر به اعمال خشونت پلیس علیه شهروندان شد، یادآور این حقیقت است که بسیاری از چالش‌های پیش روی فرانسه با انتخاب امانوئل مکرون مورد توجه مردم فرانسه نبوده است.

طبق نظرسنجی انجام شده توسط یک گروه از تحلیل‌گران فرانسوی، ناآرامی‌ها در فرانسه میزان محبوبیت مکرون در سراسر کشور را به ۲۵ درصد کاهش داده است.

خودبینی و تکبر مکرون و نیز ناتوانی در برقراری ارتباط با مردم و بی‌دقتی در انتخابات کلمات درست و به جا در سخنرانی‌ها از موارد مهم دیگری هستند که همواره جایگاه او در مقام ریاست جمهوری فرانسه را متزلزل ساخته‌اند.

پاسخ مکرون به سوال یک جوان فرانسوی درباره راهکارهای او برای کاریابی که گفته بود «من آن طرف خیابان می‌روم و برایتان کار پیدا می‌کنم»، از جمله نمونه‌های بحث‌برانگیزی است که با انعکاس در رسانه‌های اجتماعی مسئله کبر و غرور رئیس‌جمهور فرانسه را بیش از پیش مطرح ساخت و از محبوبیت او در میان مردم فرانسه به شدت کاست.

در کنار مسائل اجتماعی، اولویت‌های سیاسی مکرون از جمله کاهش مالیات برای افراد ثروتمند جامعه موجب افزایش شک و تردید درباره عدالت سیاسی رئیس‌جمهور فرانسه شد. مهم‌ترین توجیه او برای حذف مالیات افراد ثروتمند جامعه این بود که معافیت این افراد از مالیات موجب افزایش سرمایه‌گذاری و در نهایت کاهش میزان بیکاری در کشور خواهد شد. اما این اقدام او در عمل، نتیجه معکوس داشته و میزان بیکاری در کشور بدون تغییر باقی ماند.

بنابراین اعمال دوباره مالیات بر افراد ثروتمند جامعه و کاهش مالیات ناعادلانه بر سوخت از مهم‌ترین تقاضاهای جنبش موسوم به «جلیقه‌زردها» است که اخیرا دست به تظاهرات علیه مکرون زده‌اند.

پاسخ رئیس‌جمهور فرانسه به معترضان تقریبا سه هفته به طول انجامید که خود این مسئله در بلندمدت می‌تواند نتایج منفی و ناخوشایندی را در بر داشته باشد. به اعتقاد برخی از رسانه‌ها و مخالفان امانوئل مکرون، او با به تاخیر انداختن پاسخ‌گویی به خواست‌های معترضان به نظر می‌رسد که سیاست مارگارت تاچر، نخست‌وزیر سابق انگلستان را در مواجهه با اعتصاب‌های گسترده معدنچی‌ها (بین سال‌های ۱۹۸۵-۱۹۸۴) در پیش گرفته است.

به عبارت دیگر، مکرون با این اقدام خود به دنبال محک‌زدن جامعه فرانسه است تا ببیند که آیا در مواجهه به اعتصاب‌های کارگری قابل تزلزل است یا نه؟ البته این «تاکتیک سیاسی» در گذشته نیز مورد استفاده سیاستمداران فرانسه برای مقابله با نارضایتی‌های مردمی قرار گرفته است اما به نظر می‌رسد که این بار مکرون در مقایسه با دیگر سیاستمداران از درک به موقع اهمیت مسئله عاجز بوده است.

البته این بار نیز دولت فرانسه به جای تامین خواسته‌های معترضان سعی کرد تا با توسل به خشونت آن‌ها را خنثی کند. اما واقعیت امر این است که  این اعتراض‌ها مورد حمایت نزدیک به ۸۰ در صد مردم فرانسه قرار گرفت و در نهایت تاخیر مکرون در نشان دادن عکس‌العمل، جایگاه او را در مقام ریاست جمهوری تضعیف کرد.

در هر صورت، مکرون با مداخله در امور و برای متقاعد ساختن معترضان وعده داد که از ابتدای سال جدید میلادی اقشار کم درآمد حدود صد یورو کمک هزینه دریافت خواهند کرد، مالیات بر سوخت به مدت یک سال متوقف خواهد شد و اصلاحات لازم در راستای تقویت دموکراسی در کشور انجام خواهد گرفت. اما با این همه، او بار دیگر بر مخالفت خود با اخذ مالیات از قشر ثروتمند جامعه تاکید نمود.

با در نظر گرفتن رویکرد امانوئل مکرون در قبال اعتراض‌های گسترده در سطح فرانسه، اعاده اعتبار وجهه سیاسی و محبوبیت او در میان مردم در گرو تحقق وعده‌هایش در واپسین روزهای سال جاری میلادی و در آینده‌ای نزدیک خواهد بود.