نیویورک‌تایمز در گزارشی به قلم فرناز فصیحی و آلیسا روبین می‌نوسید:

پس از سال‌ها تنش روزافزون میان ایران و ایالات متحده که تقریبا به جنگ منجر شد، ایران رویکردش نسبت به غرب را تعدیل کرده و از رویکرد تحریک‌آمیز به نوعی همکاری محدود تغییر سیاست داده است.

این تغییر در رویکرد ایران به نوشته نیویورک‌تایمز بیان‌گر تلاش برای جلوگیری از درگیری مستقیم با ایالات متحده است؛ درگیری که مقام‌های ایرانی می‌گویند ممکن است به نفع دونالد ترامپ در انتخابات نوامبر ۲۰۲۰ تمام شود.

در اینجا، ایالات متحده، تغییر رویکرد آشکارتر از عراق جایی‌که ایران از یک نخست‌وزیر طرفدار ایالات متحده حمایت کرده و از شبه‌نظامیان نیابتی‌اش خواسته حملات راکتی به نیروهای آمریکایی را متوقف کنند، است.»

مقام‌های آمریکایی درحالی‌که به‌طور علنی هرگونه تغییر رویکرد در موضع ایران را رد می‌کنند، دست به اقدام‌های غیرمستقیم و تعدیلی در قبال این رفتار ایران زده‌اند.

در مجموع، این بازگشایی‌ها در سیاست دو کشور نمایان‌گر تنش‌زدایی اولیه است که هرچند که دوام نیاورد یا به پایان کشمکش‌ها میان ایالات متحده و ایران ختم نشود، از تنش در روابط و خطر درگیری کاسته است.

رندا اسلیم، عضو ارشد موسسه خاورمیانه گفت: «احتمال وقوع جنگ کمتر است، اما هنوز خطر درگیری وجود دارد.» اسلیم ادامه داد: «احتمالش کمتر است زیرا قصد بازیگران اصلی تغییر کرده است؛ قطعا هر دو کشور خواهان جنگ، شش ماه قبل از انتخابات نوامبر نیستند.»

تحلیل‌گران با توجه به این‌که ایران هنوز به‌شدت با خواسته دولت ترامپ برای مذاکره بر سر توافق هسته‌ای مخالفت می‌کند و از هدفش برای بیرون راندن ارتش آمریکا از خاورمیانه عقب ننشسته است، تغییر رویکرد این کشور را که علنا اعلام نشده یا توضیح داده نشده، تاکتیکی می‌دانند. به‌طور علنی، هردو کشور در  جنگ کلامی و زبانی مشارکت دارند.

نشانه‌های تنش‌زدایی قابل‌توجه بوده است:

•  پس از ماه‌ها حملات بزن‌-در‌رو علیه نیروهای آمریکایی در عراق که ایالات متحده و ایران را در آستانه جنگ در ماه ژانویه قرار داد، ایران از شبه‌نظامیان خود خواست حمله نکنند و این حملات تا حد زیادی متوقف شده است.

• زمانی که پارلمان عراق مصطفی الکاظمی، نامزد مورد حمایت آمریکا را به‌عنوان نخست‌وزیر انتخاب کرد، ایران که عامل مهمی در انتخاب دولت‌های پیشین عراق بوده در نهایت با این انتخاب موافقت و کمک کرد تا او به تصدی نخستوزیری برسد.

• ایران در  ماه آوریل پیشنهاد مبادله زندانیان را به ایالات متحده داد به این صورت که یک سرباز کهنه‌کار نیروی دریایی آمریکا را که در ایران زندانی است با یک دکتر ایرانی آمریکایی زندانی در آمریکا مبادله کند.

• حملات به کشتی‌های تجاری و نفتکش‌ها در خلیج فارس که تهدیدی برای شلوغ‌ترین خطوط کشتیرانی در سال گذشته بود کاهش یافته، هرچند که تمام نشده است.

دیپلمات‌ها، مقام‌های ایرانی و عراقی و تحلیل‌گران دلایل مختلفی را برای تغییر رویکرد ایران برشمرده اند، از جمله ترس از جنگ با ایالات متحده. آن‌ها همچنین به فشار زیاد کنونی بر ایران از جمله مقابله با همه‌گیری ویروس کرونا، اقتصاد ورشکسته و اعتراضات عمومی اشاره می‌کنند و این‌که ایران نیاز  به کاهش هزینه‌ها دارد.

تهران از کشتن قاسم سلیمانی از سوی آمریکا در تلافی مرگ یک پیمانکار آمریکایی در عراق در ماه دسامبر شوکه شد. ایالات متحده تهدید کرد که اگر یک آمریکایی دیگر کشته شود، دست به واکنشی نامتناسب می‌زند، واکنشی که ایران نمی‌تواند از عهده تبعات آن برآید.

محمد حسین ملائک، سفیر پیشین ایران در چین، در ماه آوریل در مجله دیپلماسی نوشت: «ایران پس از ترور قاسم سلیمانی سیاست‌های منطقه‌ای خود را بازتعریف می‌کند. ایران دارد بازسازماندهی می‌کند، توانایی‌هایش را دوباره ارزیابی می‌کند و با برنامه و چشم‌انداز جدیدی وارد عرصه شده است.»

بر اساس اظهارات افراد مطلع با این موضوع، ایران به این نتیجه رسیده است که افزایش تنش‌ها با آمریکا ممکن است درگیری مسلحانه را برانگیزد که نه تنها برای ایران مضر است که می‌تواند از نظر سیاسی به سود ترامپ باشد و شانس انتخاب دوباره او را افزایش دهد. ترامپ از توافق هسته‌ای با ایران خارج شده و تحریم‌های اقتصادی فلج‌کننده‌ای بر ایران اعمال کرده که اقتصاد این کشور را از بین برده است.

یک مشاور وزارت امور خارجه ایران گفت که به نیروی قدس سپاه پاسداران که شبه‌نظامیان نیابتی را از عراق تا لبنان سازماندهی می‌کند، دستور داده شده تا ماه نوامبر «محتاطانه» اقدام کند و در «موقعیت انتظار» بماند.

تحلیل‌گران گفتند که ایران علاوه بر انتخابات آمریکا، به تصمیم شورای امنیت سازمان ملل در اکتبر مبنی بر تمدید یا رفع تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل نیز چشم دوخته است. تا آن زمان، ایران می‌خواهد از دلسرد کردن اعضای شورای امنیت خودداری کند.

دولت ترامپ  کارزار فشار حداکثری خود علیه ایران از جمله تحریم‌ها و تهدیدهای نظامی را به دلیل  وادار کردن ایران به بازنگری در راهبرد خود تمجید کرده است.

برایان هوک، رییس گروه اقدام ایران در وزارت خارجه آمریکا، روز سه‌شنبه گفت که «فشار جواب می‌دهد.» هوک گفت: «ما به‌مدت بیش از سه سال با ایران از طریق بازدارندگی و دیپلماسی مقابله کرده‌ایم. رژیم به‌دلیل تحریم‌های ما درهم شکسته. رهبران ایران امروز با یک انتخاب مواجه‌اند: یا با رییس‌جمهوری مذاکره کنند یا با فروپاشی اقتصادی کنار بیایند.»

حملات در خلیج فارس پس این‌که ترامپ  به نیروی دریایی دستور داد درصورت مزاحمت قایق‌های ایرانی به آن‌ها شلیک کنند، کاهش یافت. روزسه‌شنبه نیز نیروی دریایی آمریکا به دریانوردان هشدار داد از ناوهای جنگی آمریکا ۱۰۰ متر فاصله بگیرند.

هم‌زمان علی‌رغم اظهارات «همه یا هیچ»، ایالات متحده به‌طور غیرمستقیم با ایران درگیر شده است. پس از موافقت ایران با مصطفی الکاظمی، نامزد مورد حمایت آمریکا برای نخست‌وزیری عراق، آمریکا معافیت چهار ماهه‌ از تحریم‌ها را برای عراق به‌منظور خرید گاز از ایران صادر کرد. این معافیت که بیشتر از معافیت‌های معمول ۳۰ تا ۴۵ روزه است، به ایران امکان دسترسی به پول نقد را که به آن بسیار نیاز دارد، می‌دهد.

ارتباط دیگر میان دو دشمن مذاکره درباره مبادله احتمالی مایکل وایت، سرباز کهنه‌کار نیروی دریایی آمریکا با یک دکتر ایرانی آمریکایی زندانی در ایالات متحده بوده است. مذاکرات به نظر می‌رسد در چند روزه گذشته متوقف شده اما به نظر نمی رسد هیچ یک از دو طرف دست از این موضوع کشیده باشند.

در اقدام احتمالی دیگری، عبدالناصر همتی، رییس بانک مرکزی ایران، در ماه مارس گفت که ایالات متحده اجازه ترخیص برخی از منابع مالی مسدود شده ایران در کشورهای دیگر را داده است. این پرداخت‌ها اکثر برای خرید نفت از این کشور بود.

هرچند که مقام‌های ایالات متحده انکار کردند که اجازه پرداخت پول‌های مسدود شده را دادند.