بنیاد دفاع از دموکراسیها: سیاست خارجی ترکیه به هم ریخته است
اندیشکده بنیاد دفاع از دموکراسیها (Foundation for Defense of Democracies) در آمریکا امروز، دوشنبه ۱۹ تیرماه، در گزارشی پیرامون سیاست خارجی دولت ترکیه مینویسد: سقوط تدریجی این کشور به سطح داشتن یک حکومت خودکامه در زیر رهبری رجب اردوغان با به هم ریختگی و ندانمکاری در سیاست خارجی آن همراه شده است.
در این گزارش آمده است: «اردوغان از روز به قدرت رسیدن خود در سال ۲۰۰۲ تا امروز یک سیاست تبلیغاتی بر محور بازتولید امپراتوری عثمانی در کشور و گسترش اسلامگرایی در خارج را دنبال کرده است. توجه ویژه اردوغان به گسترش مواضع و افکار اخوانالمسلمین بوده است و در طول جنگ داخلی سوریه هم با جهادگران پیوند داشته است.»
با این حال تغییرات در اتحاد نیروهای داخلی ترکیه و شکستهای سیاست خارجی کشور، مرد قدرتمند ترکیه را از توانایی در حل مشکلات عقیدتی باز داشته است.
این تنش میان تعصب مذهبی اسلامی و پراگماتیسم در سیاست خارجی از سوی اردوغان به درهمریختگی سیاست خارجی ترکیه در منطقه خاورمیانه و فرای آن انجامیده است.»
این گزارش میافزاید: «در طول چهار سال گذشته دو حرکت برای سرنگونی دولت اردوغان انجام شده است که وی از هر دوی آنها نجات یافته است. اولین آنها رسوایی فساد مالی گسترده او و وزرای دولتش در سال ۲۰۱۳ بود، و دومین آن کودتای خونین تابستان سال گذشته. جنبش فتحالله گولن که از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۳ همقطار سیاسی اردوغان بود، در هردوی این تلاشها دست داشته است.
یکی از مهمترین نشانههای به هم ریختگی سیاست خارجی دولت اردوغان رابطه ترکیه با ایران است. از نظر تاریخی، آنکارا همیشه نگران هژمونیطلبی جمهوری اسلامی ایران در منطقه بوده است. با این حال اردوغان و دولت اسلامگرای او، همواره نسبت به سیاستهای تهران همفکری داشتهاند و حتی در شرایطی که خودشان مناسب ببینند تلاش کردهاند تا با جمهوری اسلامی ایران در سیاستهای ضدغربی آن همراه شوند و دنیای لیبرال و سکولار را به چالش بکشند.
بخش سیاست مشکوک اردوغان نسبت به جمهوری اسلامی ایران مربوط به حمایت رژیم تهران از کردهای حزب کارگران کردستان (PKK ) است. این تردیدها و رقابت دو کشور در جنگ داخلی سوریه مانع از دستیابی ترکیه به یک استراتژی منسجم برای همسویی کامل با ایران در منطقه است.
رجبطیب اردوغان یک سیاستمدار زیرک است و برای ماندن در قدرت به هر وسیلهای متوسل میشود. با این حال او هیچگاه تعصب مذهبی و اسلامیستی خود را کنار نگذاشته است.