آمریکا و چین در اولین نشست دیپلماتیک خود پس از آغاز ریاست جمهوری جو بایدن، اختلافات اساسی خود را با لحنی تند بیان کردند و با انتقاد شدید از سیاست‌های یکدیگر، تقابل این دو قدرت برتر اقتصادی جهان را به نمایش گذاشتند.

نشست دیپلماتیک دوروزه آمریکا و چین در روزهای پنج‌شنبه و جمعه در آلاسکا در حال برگزاری است. 

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا روز پنج‌شنبه در ابتدای این نشست گفت: «ما درباره نگرانی‌های عمیق خود در مورد اقدامات چین در استان سین‌کیانگ (جایی که عمدتا اقلیت مسلمانان اویغور ساکنند)، هنگ‌کنگ، تایوان، حملات سایبری علیه آمریکا و فشار اقتصادی علیه متحدان ما گفت‌وگو خواهیم کرد.»

بلینکن ادامه داد: «هر یک از این اقدام‌ها تهدیدکننده نظم مبتنی بر قوانینی است که ثبات جهانی را تضمین می‌کند.»

پاسخ چینی‌ها نیز به همین اندازه تند بود. یانگ جیه‌چی، عالی‌ترین مقام دیپلماتیک حزب کمونیست چین در این نشست گفت: «چین با مداخله آمریکا در امور داخلی چین کاملا مخالف است و ما اقدامات تلافی‌جویانه قاطعی اتخاذ خواهیم کرد.»

همچنین وانگ یی، وزیر خارجه چین، تازه‌ترین تحریم‌های آمریکا را که در آستانه برگزاری این نشست اعلام شد، محکوم کرد و گفت: «کسی این گونه از مهمانان خود پذیرایی نمی‌کند.»

پیش از برگزاری این نشست، وزارت خارجه آمریکا با صدور بیانیه‌ای با هشدار نسبت به اینکه حکومت چین آزادی‌های مدنی و استقلال هنگ‌کنگ را تضعیف کرده، فهرستی از نام ۲۴ مقام چینی و هنگ‌کنگی را منتشر کرد که طبق این بیانیه باعث شده‌اند چین به تعهدات خود در قبال هنگ‌کنگ عمل نکند.

همچنین سه مقام وزارت امور خارجه آمریکا به سی‌ان‌ان گفتند دولت بایدن تحریم‌هایی علیه کشورهایی که در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا دخالت کرده بودند را هفته آینده اعلام خواهد کرد. به گفته این مقام‌ها، کشورهایی از جمله ایران، روسیه و چین هدف این تحریم خواهند بود.

خبرگزاری فرانسه گزارش داد دولت بایدن که دولت پیشین ترامپ را به در انزوای بین‌المللی قرار دادن آمریکا متهم می‌کند، قول داده است در زمینه چالش‌های مشترک جهانی مثل گرم شدن زمین با چین همکاری کند.

مقام‌های آمریکایی چین را «بزرگترین چالش ژئوپولیتیک قرن ۲۱» توصیف کرده‌اند. با این حال، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید در نشست دیپلماتیک دو کشور اطمینان داده آمریکا قصد ندارد با چین «درگیر» شود، اما «آماده رقابت سخت» با این کشور است.

در همین حال، یانگ جیه‌چی از او خواست «ذهنیت جنگ سرد» را کنار بگذارد. این مقام بلندپایه چین از آمریکا به دلیل «تحمیل دموکراسی خاص خود» به دیگر مناطق جهان انتقاد کرد.

یک مقام بلندپایه آمریکایی، یانگ جیه‌چی را به دلیل انجام یک سخنرانی طولانی در مراسم گشایش این نشست، به جای اظهارات دو دقیقه‌ای از پیش برنامه‌ریزی شده، به «نقض فوری پروتکل» متهم کرد.

همچنین این مقام آمریکایی، مقام‌های بلندپایه دیپلماتیک چین را به «عوام‌فریبی» و «تمایل به برخورد نمایشی با موضوعات اساسی» در این نشست متهم کرد.

پیش از برگزاری این نشست، رییس کنگره جهانی اویغورها از  وزیر خارجه آمریکا‌ خواست از چین بخواهد اردوگاه‌های منطقه سین‌کیانگ را ببندد. 

به گفته کارشناسان سازمان ملل و فعالان حقوق بشر، بیش از یک میلیون مسلمان اویغور و سایر اقلیت‌های مسلمان به صورت اجباری در شرایط سخت در این کمپ‌ها هستند.

همچنین نشست آمریکا و چین در آلاسکا، پس از سفر اخیر بلینکن به شرق آسیا برگزار شده است.

سه روز پیش، توشیمیتسو موتگی، وزیر خارجه ژاپن، پس از دیدار با بلینکن اعلام کرد با همتای آمریکایی‌اش به توافق رسیده با همکاری یکدیگر مقابل تلاش چین برای تغییر وضع کنونی دریای چین جنوبی و شرقی موضعی قاطعانه بگیرند.

همچنین چند روز پیش، مشاور امنیت ملی کاخ سفید گفت رییس‌جمهوری آمریکا در جلسه روز جمعه گذشته با رهبران هند، ژاپن و استرالیا در مورد چالش‌های به وجود آمده توسط چین گفت‌وگو کرده است.