در سال ۲۰۱۷ دیپلمات‌های سفارت آمریکا در هاوانا، پایتخت کوبا، از سردرد، حالت تهوع و ناراحتی‌های مشابهی شکایت داشتند که با شنیدن صداهای تیز و بلندی که در خانه یا هتل‌های آن حوالی به گوش می‌رسید، به سراغشان می‌آمد. در نتیجه این امر، سفارت تعداد کارکنانش را به نصف کاهش داد.

این موج مرموز ناخوش‌احوالی به گمانه‌زنی‌هایی مبنی‌بر این‌که کارکنان هدف سلاحی صوتی قرار گرفته‌اند دامن زد. اما بررسی جدید صدای ضبط‌شده نشان می‌دهد که به‌عقیده دانشمندان بریتانیایی و آمریکایی، منشا اصلی این صدای تیز و بلند، آواز گونه‌ای از جیرجیرک به‌نام جیرجیرک دم‌کوتاه ایندیز ( Indies short-tailed cricket) است.

فرناندو مونتلگره ساپاتا، پروفسور زیست‌شناسی در دانشگاه لینکلن، می‌گوید: «صدای ضبط‌شده بی‌تردید صدای جیرجیرکی از همین گونه است. آواز این گونه از جیرجیرک کاراییب حدود ۷ کیلو‌هرتز بسامد دارد و با چنان سرعت بالایی تولید می‌شود که به گوش انسان صدایی لرزشی، تیز و مداوم است. تعجب نمی‌کنم که این صدا کسانی را که با صدای حشرات آشنا نیستند، آزار بدهد.»

در پژوهشی تازه، مشخص شد که صدای ضبط‌شده در کوبا مشابه آواز جیرجیرک دم‌کوتاه ایندیز است، با پالس‌های صوتی‌ای که با همان بسامد تکرار می‌شد و نوسانات خاصی که بلندتر از بقیه بود؛ اما صدای ضبط‌شده ساختار پالسی نامنظمی داشت که در صدای حشرات مشاهده نشده است.

با بررسی‌های بیشتر، مونتلگره و همکارش، الکساندر استابز، متوجه شدند که این اختلاف ممکن است ناشی از تفاوت محیطی باشد که صداها در آن ضبط شده‌اند. دانشمندان صدای حشرات را در فضای آزاد و طبیعت ضبط می‌کنند، در‌حالی‌که دیپلمات‌ها از صداهای آزاردهنده داخل خانه شکایت داشتند. اگر در کوبا صداها داخل اتاق ضبط شده باشد، بازتاب صدا از دیوارها، کف و سقف ساختار پالسی غیرعادی صدای ضبط‌شده را توجیه می‌کند.

شناسایی منشا صدا به این معنا نیست که هیچ‌گونه حمله‌ای صورت نگرفته است، اما نقش صدا در کسالت و ناخوش‌احوالی دیپلمات‌ها را در سایه تردید قرار می‌دهد. علت و ماهیت بیماری‌ دیپلمات‌ها همچنان مبهم و نامشخص است.

جرالد پولاک، پروفسور زیست‌شناسی در دانشگاه مک‌گیل نیز ضمن تایید این توجیه، اضافه کرده که هرچند خودش روی جیرجیرک دم‌کوتاه ایندیز پژوهشی انجام نداده است، اما نشنیده است آوازشان موجب ناخوشی و کسالت شده باشد. او می‌گوید: «تا جایی‌که من اطلاع دارم، هیچ‌کس از آواز جیرجیرک دچار کسالت و ناخوش‌احوالی نشده است، شاید فقط گه‌گاهی باعث بی‌خوابی شود.»