خاشقجی با یکی از مقامهای ارشد بنیاد قطر در ارتباط بود
روزنامه آمریکایی واشنگتنپست، با انتشار مقالهای با عنوان «آخرین ماههای جمال خاشقجی بهعنوان یک تبعیدی زیر سایه سنگین عربستان سعودی»، از ارتباط این روزنامهنگار سعودی با یکی از مقامهای ارشد اجرایی «بنیاد قطر» پرده برداشته است؛ بنیادی که بخشی از تأمین مالی آن با حکومت قطر است.
بخشهایی از این مقاله که روز شنبه اول دیماه منتشر شد، براساس مجموعهای ۲۰۰ صفحهای از پیامهای تلفنی خاشقجی تنظیم شده که واشنگتنپست به آن دست پیدا کرده است، ازجمله پیامهایی میان خاشقجی و مگی میشل سالم (Maggie Mitchell Salem)، یکی از مسئولان ارشد اجرایی «مؤسسه بینالمللی قطر» که یکی از مؤسسات زیرمجموعه «بنیاد قطر» است.
این پیامها نشان میدهد بعضی اوقات سالم با پیشنهاد موضوع و تدوین نسخه اولیه، به نوشتههای خاشقجی در واشنگتنپست شکل میداد و او را به این سمت هدایت میکردکه موضع سرسختانهتری علیه عربستان سعودی بگیرد. علاوهبر این، ظاهراً خاشقجی در کارهای خود از محقق و مترجم وابسته به آن مؤسسه استفاده میکرده است.
دبیران بخش دیدگاه (Opinion) واشنگتنپست که از اتاق خبر این روزنامه جداست، گفتهاند که آنها از این هماهنگیها بیخبر بودهاند.
فرد هیات (Fred Hiatt)، دبیر بخش سرمقالات واشنگتنپست در بیانیهای مینویسد: «اثبات استقلال خاشقجی، در خود روزنامهنگاری اوست. جمال فرصتهای فراوانی برای آسانتر کردن زندگی برای خودش داشت، ولی تبعید خودخواسته را انتخاب کرد و - همانطور که هرکسی که نوشتههای او را دنبال کرده باشد، میتواند ببیند- نمیتوان او را متهم کرد که فاسد است یا وسوسه شده است.»
هرچند که پادشاهی عربستان بهطور دائم مخالفان خارجنشین خود را تحت نظر دارد، اما مشخص نیست که آیا از ارتباط خاشقجی با بنیاد قطر مطلع بوده است یا خیر.
به گزارش واشنگتنپست، خاشقجی ظاهراً در نگارش مطالبش در ستون دائمی خود در آن روزنامه، از کمک قابل توجهی بهره میبرده است. سالم که از کارمندان بنیاد قطر است، کارهای او را پیش از انتشار بررسی میکرد و با توجه به مجموعه پیامهای میان آنها، ظاهراً در بعضی موارد، پیشنهاداتی درمورد زبان نوشته به او میداد.
در اوایل ماه اوت، حدود دوماه پیش از مرگ خاشقجی، سالم او را تحریک کرده بود که درمورد توافقهای عربستان سعودی بنویسد: «از واشنگتن دیسی تا اورشلیم برای برانگیختن احزاب دستراستی در سراسر اروپا… پایان دادن به نظام جهانی لیبرال که نقض حقوق را در کشور آنها به چالش میکشد.»
خاشقجی درمورد سوءتفاهمات ناشیاز چنین لحن سرسختانهای توضیح داده و سپس از او پرسیده بود: «تو وقت میکنی این را بنویسی؟» سالم در پاسخ گفته بود که سعیاش را میکند»، اما در ادامه باز تلاش کرده بود خود خاشقجی را تشویق کند تا با استفاده از جملاتی که او در پیامها برایش فرستاده بود، «متن اولیهای را بنویسد». مطلبی که درپی این گفتوگو نوشته شد، روز هفتم اوت در واشنگتنپست منتشر شد. ظاهراً خاشقجی از بعضی پیشنهادات سالم در نگارش آن استفاده کرده است، هرچند که بهطور کلی ایدههایی را دنبال میکند که خودش در پیامهای رد و بدل شده در اپلیکیشن رمزگذاریشده واتساپ تشریح کرده بود.
پیامهای دیگر این مجموعه نشان میدهد دستمزد محققی که برای خاشقجی کار میکرد را نیز مؤسسه بینالمللی قطر میداده است. خاشقجی همچنین از کارهای مترجمی استفاده میکرده است که همزمان برای سفارت قطر و آن مؤسسه کار میکرد.
فرد هیات، دبیر بخش سرمقالههای واشنگتنپست میگوید نوشتههای خاشقجی نشان میدهد که او هیچ تلاشی درجهت تقویت موضع قطر انجام نداده است. او میگوید که خاشقجی آنطور که ممکن بود مورد نظر قطر باشد، به کارزار عربستان سعودی در مقابل قطر حمله نمیکرد و ازسوی دیگر، آنطور هم که شاید خواست ولیعهد سعودی بود، از اصلاحات محمد بنسلمان استقبال نمیکرد. دبیر بخش سرمقالههای واشنگتنپست اضافه میکند: «او درحالی که سعی میکرد آن اصلاحات را در جهتی سازنده مورد پرسش قرار دهد، شجاعانه بهنفع مخالفان سعودی و برای آزادی در سراسر منطقه، بهپا خاسته بود.»
خاشقجی و سالم در مکالماتشان، رعایت احتیاط و مخفیکاری در این ارتباط را به یکدیگر یادآوری کرده بودند و این نشان میدهد که آنها میدانستند که ممکن است از همکاری او با نهادی که تأمین مالی آن برعهده قطر است، چه برداشتی بشود. خاشقجی حتی در این مکالمات، درمورد آسیبپذیری خانوادهاش هم ابراز نگرانی کرده بود.
سالم وقتی پیشنویس مطلب ۷ اوت را خوانده بود، خاشقجی را متهم کرده بود که ضربههای آن را گرفته است. او نوشته بود: «تو موضوع را رها کردهای و به نظر میرسد که ریاض را تبرئه کردهای». پس از آن با حروف درشت، ادامهداده است: «این بهشدت مسألهساز است.» روز بعد، خاشقجی به سالم نوشت که مطلب را برای انتشار فرستاده است و اضافه کرد: «وقتی که این منتشر شود، آنها مرا دار خواهند زد.»
مگی میشل سالم که پیشتر در دولت آمریکا دیپلمات بوده است، میگوید که سابقه آشناییاش با خاشقجی به سال ۲۰۰۲ برمیگردد. او میگوید که هرگونه کمک به خاشقجی را بهعنوان یک دوست انجام داده است تا او در ایالات متحده در کار خود، موفق شود. سالم تاکید کرده است که بنیاد قطر پولی به خاشقجی پرداخت نکرده بود و این قصد را هم نداشت که به نیابت از دولت قطر بر او تاثیر بگذارد.
او میگوید: «من و خاشقجی درباره موضوعهای روز، بهعنوان دو آدمی که مسائل مشترکی را مورد توجه داشتیم، گفتوگو میکردیم.»
سالم تاکید کرده است که خاشقجی هیچگاه کارمند یا مشاور بنیاد قطر نبود و هیچ نقشی در این بنیاد نداشت.