دولت ایالات متحده‌ی آمریکا، ضمن ابراز نگرانی از رشد تسلیحات هسته‌ای روسیه، از استراتژی جدید هسته‌ای خود، مبنی‌بر افزایش توان هسته‌ای آمریکا خبر داد.

به گزراش خبرگزاری رویترز، روز جمعه ۱۳ بهمن‌ماه، آمریکا سندی مبنی‌بر سیاست جدید واشنگتن برای گسترش سلاح‌های هسته‌ای منتشر کرد؛ سیاستی که به اعتقاد منتقدان ممکن است به افزایش خطر اشتباه محاسباتی بین آمریکا و روسیه منجر شود.

در متن این سیاست جدید، آمده است که «روسیه بداند که هرگونه استفاده از سلاح‌ اتمی، غیرقابل قبول خواهد بود». مقامات آمریکا می‌گویند که منطق پشت این سیاست، این‌ است که روسیه فکر می‌کند که توان هسته‌ای آمریکا ناکافی است و این سیاست جدید، منجربه عدم استفاده‌ی روسیه از سلاح اتمی خواهد شد.

این طرح درپی تولید بمب‌های اتمی با اندازه‌ی کوچک‌تر است که قدرت عمل آن‌‌ها کمتر از بیست کیلوتُن، شبیه آنچه در هیروشیما به کار برده‌ شد، باشد. بمب‌هایی که در عین داشتن قدرت بازدازندگی، وسعت تخریب کمتری خواهد داشت. بر اساس این سند پنتاگون، بمب‌های بزرگ فعلی، آن‌چنان قدرت تخریب عظیمی دارند که استفاده از آن‌ها را عملاً با مشکل مواجه می‌کند؛ درحالی‌که آمریکا خواهد توانست بمب‌های کوچک را به‌راحتی به کار ببرد. قرار است زیردریایی‌های آمریکا به این بمب‌های کوچک اتمی مسلح شوند.

گرِگ وایوِر، معاون مدیر بخش توانایی هسته‌ای در پنتاگون گفت که اگر روسیه حاضر به تعدیل توانایی اتمی خود باشد، آمریکا نیز طرح گسترش توان اتمی خود را محدود خواهد کرد.

روسیه دارای دوهزار سلاح غیراستراتژیک هسته‌ای با کارکرد محدود است؛ آماری که بنابر اعلام پنتاگون، بالاتر از توان آمریکا در این حوزه است.

آمریکا ضمن تأیید درمیان‌گذاشتن سند این بازبینی با روسیه و چین، اعلام کرده که آن کشور به‌دنبال رقابت هسته‌ای نیست؛ بلکه این پاسخی به اقدامات روسیه در این خصوص است.

این در حالی است‌که کینگستون ریف، مدیر «انجمن کنترل سلاح»، با رد این ادعا گفت: «این مشابه رقابت تسلیحاتی به مانند دوره‌ی جنگ سرد نیست؛ بلکه این سیاست، منجربه رقابت گسترش سلاح‌های اتمی ورای آمریکا و روسیه شده و کشورهای دیگر را نیز به تولید و تکثیر چنین سلاح‌های اتمی، تشویق می‌کند».

جان ولف‌ستال، مشاور ارشد باراک اوباما، رئیس‌ جمهوری پیشین آمریکا، نیز با انتقاد از این سیاست، گفت: «اگر ما موشک‌هایمان را به سلاح اتمی مسلح کنیم، روسیه از کجا خواهد دانست که این سلاح‌ها متعارف‌اند یا نه؟»

طرح جدید اتمی آمریکا همچنین بر نگه‌داشتن بمب ب-۸۳، بزرگ‌ترین بمب اتمی آمریکا تاکنون، تا زمانی که جایگزینی برای آن یافت شود، تأکید کرده‌است.

پیمان دائمی منع تکثیر سلاح‌های هسته‌ای، مصوب ۱۹۹۵ میلادی، که همه‌ی قدرت‌های دارنده‌ی سلاح اتمی، ازجمله آمریکا عضو آن‌اند، با تأکید بر حق استفاده‌ی صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای، به‌وضوح اعضای امضاکننده‌ی این توافق را از گسترش توان اتمی‌شان منع می‌کند. تابستان سال گذشته نیز ۱۲۰ کشور جهان، در نشستی در سازمان ملل، توافق‌نامه‌ای را برای ممنوعیت سلاح‌‌های اتمی امضا کردند. توافقی که آمریکا البته از امضای آن سر باز زد. این توافق، از کشورهای غیرهسته‌ای خواسته است تا درصدد تولید سلاح اتمی برنیایند و از کشورهای هسته‌ای نیز درخواست کرده که از گسترش این سلاح‌ها خودداری کنند.

این تحولات، زمانی صورت می‌گیرد که دولت دونالد ترامپ، درصدد گسترش همکاری با روسیه برای حل بحران هسته‌ای کره‌شمالی است. از طرفی دیگر، آمریکا عضوی از توافق هسته‌ای با ایران، موسوم‌به برجام است و طرح جدید آمریکا برای تولید نسلی دیگر از سلاح‌های اتمی، موقعیت این کشور در مبارزه با روند تولید این نوع از سلاح‌های غیر‌متعارف را تضعیف خواهد کرد.

آمریکا و روسیه در قراردادهایی دوجانبه که از سال ۱۹۶۹ میلادی شروع شده، همواره بر سر محدود‌کردن و یا هماهنگ‌کردن توان هسته‌ای خود، همکاری کرده‌اند. در آخرین دور این مذاکرات دوجانبه، دو کشور مذکور موافقت کردند تا به‌صورت قابل اجرایی، به محدود نگه‌داشتن تعداد «کلاهک‌های هسته‌ای استراتژیک» خود به ۱۵۵۰ عدد و نگهداری آن‌ها در ۷۰۰ سایت، متعهد بمانند.

با اعلام طرح جدید آمریکا برای گسترش کلاهک‌های «غیراستراتژیک»، معلوم نیست روسیه چگونه به این امر واکنش نشان خواهد داد.