نتایج انتخابات ترکیه؛ پشتیبانی قاطع ملیگرایان از اردوغان
طبق نتایج اعلام شده از سوی شورای عالی انتخابات ترکیه رجب طیب اردوغان و ائتلاف حامی او پیروز انتخابات ریاستجمهوری و پارلمانی ۳ تیر در ترکیه هستند.
بر اساس آخرین نتایج اعلام شده رجب طیب اردوغان با ۵۲/۵ درصد، محرم اینجه با ۳۰/۷، صلاحالدین دمیرتاش با ۸/۴ درصد، مرال آکشنر با ۷/۳، تمل کارا ملااوغلو با ۰/۹ و دوغو پرینجک با ۰/۲ درصد آرا نفرهای اول تا ششم انتخابات ریاستجمهوری هستند.
در انتخابات مجلس نیز حزب عدالت و توسعه ۴۲/۵ درصد، حزب حرکت ملی ۱۱/۱ درصد، حزب جمهوریخواه مردم ۲۲/۷ درصد، ایی پارتی ۱۰/۱ درصد، و حزب دموکراتیک خلقها ۱۱/۶ درصد مجموع آرا در ترکیه را تصاحب کردهاند.
«ائتلاف جمهور» متشکل از احزاب عدالت و توسعه و حرکت ملی در مجموع با کسب ۳۴۲ کرسی صاحب اکثریت در مجلس آینده است و«ائتلاف ملت» متشکل از احزاب مخالف تنها توانسته ۱۹۱ کرسی را از مجموع ۶۰۰ کرسی صاحب شود. با اینحال با احتساب کرسیهای کسب شده توسط حزب دموکراتیک خلقها (که صاحب نفوذ گسترده در مناطق کردنشین است) احزاب مخالف در مجموع ۲۵۸ کرسی در پارلمان آینده دارا خواهند بود.
اما این آمار و ارقام چه «معنای نهانی» دارند و آنها را باید چگونه «تفسیر» کرد؟
الف- «هسته صُلب» حامی حزب دموکراتیک خلقها و چپ رادیکال
اولین نکته آنکه نتیجه نشان میدهد برغم تبلیغات بسیار گسترده رسانههای حامی دولت در سه سال گذشته علیه حزب دموکراتیک خلقها و نمایندگان این حزب در مجلس که به لغو مصونیت نمایندگی ایشان و دستگیری دبیر کل سابق این حزب صلاحالدین دمیرتاش و بسیاری دیگر از اعضای حزب به بهانه ارتباط با پ ک ک و حمایت از تروریسم انجامید، حزب حاکم نتوانست مانع از حضور ایشان در مجلس شود. به عبارت دیگر، «هسته سلب و سختی» در ترکیه متشکل از بخش مهمی از ساکنین کرد جنوبشرق ترکیه و نیروهای «چپ رادیکال» در سراسر ترکیه (اعم از ترک و کرد…) وجود دارد که حداقل ده درصد (یعنی یک نفر از هر ده نفر شهروند ترکیه) پایگاه اجتماعی دارد و حاضر نیست در سختترین شرایط هم از آرمانها و اهداف خود دست بکشد و با اردوغان سازش کند. خودگردانی مناطق کردنشین و دموکراتیزاسیون در اداره کشور در میان خواستههای اصلی این گروه است.
ب- «پشتیبانی قاطع» ملیگرایان ترکگرا از اردوغان
کسب ۵۳ درصد آرا توسط ائتلاف جمهور (عدالت وتوسعه و حرکت ملی) در هردو انتخابات نشان میدهد سیاستهای اردوغان در تحریک احساسات «میهنپرستانه»، که درقالب عملیاتهای برونمرزی سپرفرات و شاخه زیتون در دو سال گذشته نمود داشته، در میان بخش مهمی از جامعه ترکیه خریدار دارد و باعث شده حداقل نیمی از جامعه پشت سر رئیسجمهور و در برابر دشمنان داخلی و خارجی متحد شوند. مبارزه با تروریسم و تجزیهطلبی و برقراری امنیت در ترکیه که در پی حملههای تروریستی متزلزل شده بود، بخشی از شعارهای ائتلاف مذکور است. این پشتیبانی قاطع ملیگریان در حالی رخ میدهد که با انشعاب اییپارتی (حزب خوب) از حرکت ملی (م ه پ) به رهبری دولت باغچهلی در پی اتحاد او با اردوغان، بسیاری از تحلیلگران بر این باور بودند که بخش مهمی از آرا ملیگرایان ترکیه در انتخابات ۳ تیر به سبد مخالفان ریخته شود، در حالیکه رای ۷/۳ درصدی خانم آکشنر، دبیر کل حزب خوب، نشان میدهد برآورد فوق کاملاً محقق نشده است.
در این میان نباید غافل بود که برخی گروههای افراطی کردگرا، نزدیک به پ ک ک، نیز با توجیه توسل به خشونت در برابر دولت در ایجاد انسجام ملیگرایانه مذکور در میان حامیان اردوغان بی نقش نبودهاند.
ج- «لغو وضعیت فوقالعاده» و عادیسازی نسبی سیاست در ترکیه پس از ۲۴ ژوئن
نکته سوم آنکه نتایج بدست آمده، برغم ظاهرش که دربردارنده شکست مخالفان در بدست آوردن اکثریت مجلس و انتخاب نامزد محبوب خود، محرم اینجه، برای پست ریاستجمهوری است، دستاوردهایی نیز برای مخالفان خواهد داشت. مهم ترین این دستاوردها احتمالا برداشته شدن وضعیت فوق العاده است که اردوغان در حین مبارزات انتخاباتی، شاید در مواجهه وعدههای محرم اینجه در این زمینه، قول آن را داد. بسیاری از سرکوبهایی که در جریان وقایع پس از کودتای ۱۵ ژوئیه سال ۲۰۱۶ رخ داد و در آن در بسیاری موارد خشک و تر با هم سوختند، در ذیل «وضعیت فوق العاده» (OHAL) رخ داد. لغو وضعیت فوقالعاده دست مخالفان را برای احقاق حقوق خود بازتر خواهد کرد، چون امکان دخالت قوه مجریه در امور قوه قضائیه، بدون وضعیت فوقالعاده دشوارتر خواهد بود.