همه‌پرسی «استقلال» کردستان عراق، با وجود مخالفت‌های بین‌المللی و منطقه‌ای، روز دوشنبه سوم مهرماه (۲۵ سپتامبر)، در شهرهای این اقلیم و مناطق مورد مناقشه، مانند کرکوک، ساعت هشت به وقت محلی اربیل، آغاز شد.

کمیته همه‌پرسی گفته که رأی‌گیری تا ساعت شش بعدازظهر به‌وقت محلی، یعنی به‌مدت ده ساعت خواهد بود و پس از آن، شمارش آرا آغاز خواهد شد.  

تعداد افراد واجد شرایط برای رأی دادن در داخل اقلیم کردستان عراق، سه میلیون و ۹۰۰هزار نفر اعلام شده است.

در ساعات اولیه همه‌پرسی، مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان و نجم‌الدین کریم، استاندار «برکنار‌شده» کرکوک،  در یکی از مراکز رأی‌گیری حاضر شدند و رأی خود را به صندوق انداختند.

بارزانی پس از انداختن رأی خود به‌صندوق، در حساب توئیتر ش، روز همه‌پرسی کردستان را روزی تاریخی خواند.

Proud to cast my vote earlier this morning and partake in this historic day, the day of the #KurdistanReferendum pic.twitter.com/aDP16ZQiud

— Masoud Barzani ‪(@masoud_barzani)‬ September 25, 2017

این در حالی است که شب گذشته، دولت عراق در پی فشار مقامات اقلیم کردستان عراق برای برگزاری همه‌پرسی «استقلال»، با انتشار بیانیه‌ای خواستار در اختیار گرفتن مناطق مرزی و فرودگاه‌ها در اقلیم کردستان شد.

صبح روز دوشنبه نیز رسانه‌های ترکیه اعلام کردند که دولت این کشور، در واکنش به برگزاری همه‌پرسی، گذرگاه مرزی «الخابور» میان ترکیه و اقلیم کردستان را بسته است.

آنکارا در بیانیه‌ای اعلام کرده که همه‌پرسی را به رسمیت نمی‌شناسد و درصورتی که امنیت ترکیه را تهدید کند، تدابیر لازم را در برابر آن انجام اتخاذ خواهد کرد.

ترکیه همچنین اتباع خود را به ترک اقلیم کردستان در نزدیک‌ترین زمان ممکن سفارش کرده است.  

خبرنگار تلویزیون الحدث در عراق گفته که هیچ صندوق رأیی برای همه‌پرسی کردستان در بغداد وجود ندارد و کُردهای ساکن در پایتخت عراق که مایل به رأی‌دادن بوده‌اند، به شهرهای اقلیم کردستان رفته‌اند.  

فؤاد معصوم، رئیس‌جمهور کُرد عراق، ساعاتی پیش در بیانیه‌ای خواستار گفت‌وگو میان مقامات اربیل و بغداد برای حل اختلاف میان دو طرف شده است.

۱۱:۳۰

نمایندگان پارلمان عراق هم‌اکنون درحال برگزاری جلسه‌ای در مقر پارلمان در بغداد هستند. برخی نمایندگان، خواستار برکناری فؤاد

معصوم، رئیس‌جمهور کُرد عراق، براساس مواد۵۰ و ۵۱  قانون‌اساسی آن کشور شده‌اند. او متهم است که در جریان برگزاری همه‌پرسی اقلیم کردستان، تلاش‌های لازم را برای وحدت عراق انجام نداده است.

برخی نمایندگان همچنین خواستار تغییر نام «استان کردستان عراق» به «استان شمال عراق» شده‌اند.  

این درحالی است که فواد معصوم، در آخرین بیانیه‌ خود، خواستار گفت‌وگو میان بغداد و اربیل و جلوگیری از افزایش تنش شده است.

۱۲:۲۱

نچیروان بارزانی، نخست‌وزير اقليم کردستان عراق، در یک نشست خبری در اربیل، نسبت‌به اظهارات حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق درباره همه‌پرسی واکنش نشان داد و  در مورد درخواست بغداد برای در اختیار گرفتن مناطق مرزی و فرودگاه‌ها در اقلیم کردستان، اظهار تأسف کرد.

او گفت: «ما به‌دور از تهدیدات عراق، سعی می‌کنیم با بغداد مذاکره کنیم ومطمئناً تمامی قومیت‌های دیگر در کردستان، همانند شهروندان کرد، دارای وظایف و حقوق برابر خواهند بود». بارزانی افزود: «ما خواهان رسیدن به استقلال ازطریق دموکراسی، بدون تنش و به‌صورت مسالمت‌آمیز هستیم. ما در سال‌های گذشته ثابت کردیم که ازعناصر مؤثر در برقراری امنیت منطقه هستیم».

نخست‌وزیر اقلیم کردستان، تهدیدات حیدر العبادی، مانند کنترل صدور نفت، بازپس‌گیری کنترل فرودگاه‌ها و … را نوعی تنبیه و اعمال مجازات برای مردم کردستان دانست و افزود: «این اظهارات ما را به یاد اقدامات «شورای فرماندهی انقلاب» در دوره صدام حسین وحزب بعث برعلیه کردستان می‌‌اندازد».

این مقام کردستانی اعلام کرد که پرچم عراق، حتی پس از برگزاری همه‌پرسی، در مراکز اداری کردستان برافراشته خواهد ماند.

بارزانی با تأکید بر ادامه روابط با ترکیه، خطاب به آنکار گفت که کردستان بهترین دوست ترکیه خواهد ماند.

او خاطر نشان کرد که برگزاری رفراندوم، به‌معنای اعلام استقلال در روز بعد ازآن نیست، و از درخواست بغداد از کشورهای خارجی مبنی‌بر توقف واردات نفت از کردستان، در تعجب است.

نچیروان بارزانی گفت:‌ «ما از دهه نود میلادی با ترکیه روابط قوی داریم و از کمک‌هایی که به ما کردند، تشکر می‌کنیم و امیدواریم ترکیه، اهداف مردم کردستان از برگزاری رفراندوم را درک کند و هنوز خواهان تداوم رابطه خوب با ترکیه هستیم».

نچیروان بارزانی در این نشست خبری، بار دیگر اظهارات مسعود بارزانی در روز یک‌شنبه، دوم مهرماه را تکرارکرد که اقلیم کردستان، خواهان جنگ با هیچ‌کس نیست و یادآوری کرد که، بغداد یک منطقه استراتژیک برای کردستان محسوب می‌شود وما می‌خواهیم در کنار بغداد، با صلح وآرامش زندگی کنیم.

۱۳:۰۶

پارلمان عراق، دقایقی پیش، بدون حضور نمایندگان کردستان، جلسه‌ی رسمی خود را آغاز کرد. نمایندگان کُرد برای رأی‌دادن در همه‌پرسی «استقلال» کردستان، به شهرهای این اقلیم مسافرت کرده‌اند.

پارلمان عراق گفته که نمایندگان کُرد، برای وحدت عراق سوگند یاد کرده‌اند و این اقدام آنها، برخلاف قانون اساسی این کشور است.

پارلمان عراق گفته که براساس ماده ۵۰ قانون‌اساسی کشور، علیه این نمایندگان اقدام خواهد کرد.  

منابع عراقی پیش‌بینی کرده‌اند که پارلمان این کشور، بیانیه‌ای در محکومیت برگزاری همه‌پرسی «استقلال» در کردستان عراق صادر کند.

۱۳:۲۱

تلویزیون کردزبان «روداو»، ویدئویی از رأی‌دادن نچیروان بارزانی، نخست‌وزیر کردستان عراق، در یکی از حوزه‌های همه‌پرسی در اربیل را منتشر کرد.

ازسوی دیگر، حامد المطلق، یکی‌از نمایندگان برجسته پارلمان عراق، در گفت‌وگویی تلویزیونی، نسبت‌به پیامدهای همه‌پرسی کردستان این کشور، در مناطق مورد مناقشه میان اربیل و بغداد، به‌ویژه در کرکوک، هشدار داد.  

۱۳:۴۴

سلیم الجبوری، رئیس پارلمان عراق، در بیانیه‌ای اعلام کرد که نتیجه همه‌پرسی در کردستان، هیچ تأثیر قانونی در کشور نخواهد داشت.

الجبوری اما گفته که همه‌پرسی در انتخابات‌های آینده پارلمانی و ریاست‌جمهوری تأثیر خواهد گذاشت و کشور را وارد مرحله بی‌سابقه‌ای خواهد کرد.

۱۴:۱۷

رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، در سخنانی تهدید کرد که در واکنش به برگزاری همه‌پرسی در کردستان عراق، از صدور نفت این اقلیم، جلوگیری خواهد کرد.

اردوغان با تأکید بر «غیرقانونی بودن همه‌پرسی کردستان عراق» گفت که کشورش نتایج این همه‌پرسی را به‌رسمیت نخواهد پذیرفت.

به گزارش خبرگزاری آناتولی، او گفت که در واکنش به برگزاری همه‌پرسی کردستان، مرزهای کشورش را با اقلیم شمالی عراق، به‌طور کامل خواهد بست.

رئیس‌جمهور ترکیه افزود که به ایران سفر خواهد کرد تا درباره‌ واکنش دو کشور در برابر همه‌پرسی کردستان، با مقامات تهران گفت‌وگو کند.

۱۴:۳۱

هندرين محمد، رئيس كمیته برگزاری همه‌پرسی کردستان عراق، اعلام کرد که ۱۴۰ ناظر بین‌المللی بر روند برگزاری رفراندوم و شمارش آرای همه‌پرسی نظارت خواهند کرد.

همچنین جوتیار عادل محمود، عضو این کمیته نیز گفته نتایج همه‌پرسی، پس‌از شمارش در شهرهای اقلیم کردستان، به اربیل منتقل خواهد شد و ظرف بیست‌وچهار ساعت آینده، نتیجه کامل این همه‌پرسی اعلام خواهد شد.

رأی دهندگان در همه‌پرسی کردستان عراق، تنها یکی از دو گزینه «آری برای استقلال» و «خیر برای استقلال» را انتخاب خواهند کرد.

۱۵:۱۸

حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق، امروز دوشنبه سوم مهرماه، به نیروهای امنیتی دستور داد که از شهروندان این کشور در مناطق تحت کنترل نیروهای پیشمرگه کردستان عراق، حمایت کنند.

به گزارش سومریه‌نیوز، عبادی به نیروهای امنیتی عراق دستور داده است که از شهروندان دربرابر «تهدید» و «اجبار»،  حمایت کنند.

یک مقام محلی در استان دیاله گفته که نیروهای کردستانی، ۳۰۰ خانواده را به مشارکت در همه‌پرسی یا ترک مناطق محل سکونت خود «تهدید» کرده است.

پیشتر، «دیده‌بان حقوق‌بشر عراق»، در بیانیه‌ای اعلام کرد که مقامات امنیتی اقلیم کردستان، فشار زیادی به خانواده‌ها در کرکوک برای مشارکت در همه‌پرسی وارد کرده‌اند.

۱۵:۵۲

نوری المالکی، معاون اول رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر پیشین عراق، در توئیتی، برگزاری همه‌پرسی کردستان را اعلان جنگ به یک‌پارچگی مردم عراق توصیف کرد.

استفتاء كردستان اعلان حرب على وحدة الشعب العراقي

— Nouri Al-Maliki ‪(@nourialmalikiiq)‬ September 25, 2017

۱۶:۰۴

رسانه‌های عراقی به نقل از منابعی در پارلمان عراق، گزارش دادند که پارلمان این کشور، به بستن کامل مرزهای زمینی و هوایی با کردستان عراق دستور داده است.

تلویزیون سومریه‌نیوز اعلام کرده است که جلسه پارلمان عراق برای تصویب موادی علیه برگزاری همه‌پرسی «استقلال» در کردستان این کشور، ادامه دارد.

بر اساس این گزارش، جلسه پارلمان عراق که بدون نمایندگان کُرد برگزار می‌شود، تاکنون با بستن مرزهای هوایی و زمینی با اقلیم کردستان، توقف حقوق کارمندانی که در همه‌پرسی شرکت کرده‌اند و نیز ارسال نیروهای پلیس فدرال عراق جهت کنترل مناطقی که از سال ۲۰۰۳ به دست نیروهای پیشمرگه افتاده، موافقت کرده است.

۱۶:۵۲

شيرين فؤاد معصوم، دختر رئیس‌جمهورعراق می‌گوید که پدرش، جایگاه وموقعیت خود را فدای  استقلال کردستان از عراق می‌کند. او افزود که فؤاد معصوم منتظر چراغ ‌سبز از رهبری سیاسی کردستان است و نه از بغداد .

او در مقاله‌ای که در روزنامه «خبات» منتشر شده است، نوشته حکومتی که دولت شیعی در رأس آن است، حکومتی است تفرقه‌افکن و نژادپرست که سعی در ایجاد رعب وترس در بین مردم و مسؤولان کردستان می‌کند.  

در این مقاله آمده است: «ما مردم کرد، همیشه مشتاق استقلال و آزادی هستیم ... ما آموخته‌ایم که همه لذت‌های زندگی را برای  دستیابی به استقلال فدا کنیم».

شيرين معصوم افزود:«ما به هیچ قیمتی نمی‌توانیم از استقلال کردستان صرف‌نظر کنیم. من مطمئنم که پدرم به‌عنوان یک کرد،       
منتظر نخواهد ماند تا بغداد به سلب اعتماد از او، رأی دهد؛ زیرا او وظیفه خود را در این منصب، حل مشکلات سیاسی کردها می‌داند. به همین دلیل است که پدرم این موقعیت شغلی را پذیرفته است. پدرم را به‌عنوان مردی هوشیار در موقعیت‌های دشوار می‌شناسند؛ بنابراین او همیشه در انتظار چراغ سبز از سوی کردستان است و نه عراق».
شیرین معصوم، زمانی‌که زمزمه احتمال خالی‌شدن منصب ریاست‌جمهوری بعد از برگزاری رفراندوم استقلال کردستان از عراق، ازسوی برخی نمایندگان  شنیده می‌شد، این مطلب رامنتشر کرد.  

او همچنین با انتشار یک ویدئوی کوتاه در رسانه‌های اجتماعی، از مردم عراق خواست تا مردم کرد را در اقدام به برگزاری رفراندوم یاری و حمایت کنند.

۱۷:۲۳

پلیس کرکوک، روز دوشنبه رفت‌وآمد خودروها را داخل این شهر، تا اطلاع ثانوی ممنوع اعلام کرد.  

وب‌سایت تلویزیون سومریه‌نیوز گزارش داد که سرهنگ اروسیاو کامل، سخنگوی پلیس کرکوک، در بیانیه‌ای کوتاه، اعلام کرد:«استاندار کوکوک و فرمانده پلیس این شهر، به ممنوعیت رفت‌وآمد خودروها تا اطلاع ثانونی دستور داده‌اند».

اروسیاو کامل، هیچ اشاره‌ای به دلیل ممنوعیت رفت‌وآمد خودروها ازسوی مقامات کرکوک، نکرده است.

برخی منابع، علت این تصمیم را نگرانی از برخوردهای مسلحانه احتمالی در این شهر عنوان کرده‌اند.

نجم‌الدین کریم، استاندار کرکوک، که پیشتر ازسوی پارلمان عراق برکنار شده است، امروز دوشنبه، قشرهای مختلف استان کرکوک را به گفت‌وگو با یکدیگر فراخواند و اعلام کرد که فردا سه‌شنبه چهارم مهرماه، تمامی ادارات این استان باز خواهد بود.

۱۸:۰۸

مقتدی صدر، رهبر جریان صدر در عراق، روز دوشنبه سوم مهرماه، بیانیه‌ای درباره همه‌پرسی در کردستان عراق صادر کرد و خواستار کنترل مرزهای هوایی و زمینی عراق با این اقلیم، توسط نیروهای مسلح کشورش شد.

به گزارش تلویزیون سومریه‌نیوز، مقتدی صدر خواستار آماده‌باش کامل نیروهای امنیتی عراق شده است.

او خطاب‌به مقامات کردستان گفت: « برادران کُرد شاید بر این باور باشند که تحقق آرزویشان در اعلام یک دولت، فایده‌های زیادی داشته باشد؛ ما به اراده آنها احترام می‌گذاریم؛ اما آرزوها نباید به ضرر منافع دیگر بنا شود؛ آرزوهای خالی از حکمت وعقلانیت، می‌تواند به هلاکت بینجامد».

رهبر جریان صدر گفت که رهبران کُرد با این اقدام، «مرتکب اشتباه شده‌ و از مرز گذشته‌اند». به گفته او، « همه‌پرسی پیامدهای بدی برای آنها(رهبران کُرد) و وحدت و امنیت عراق خواهد داشت».

طرفداران مقتدی صدر قرار بود امروز در بغداد، علیه همه‌پرسی در کردستان عراق، تظاهرات اعتراضی انجام دهند؛ اما مقامات جریان صدر، با لغو برگزاری این تجمع، گفته‌اند که فرصت بیشتری به پارلمان و دولت این کشور خواهند داد تا این بحران را میان بغداد و اربیل، ازطریق گفت‌وگو حل و فصل کنند.

۱۸:۱۰

کمیته همه‌پرسی کردستان عراق، عملیات رأی‌گیری را برای یک ساعت تمدید کرد. قرار بود این همه‌پرسی، در ساعت شش به وقت محلی اربیل پایان یابد.

کمیته همه‌پرسی کردستان عراق اعلام کرد که شمارش آرای همه‌پرسی، از ساعت هفت بعد از ظهر امروز به وقت اربیل، آغاز خواهد شد.

تلویزیون کردزبان «رووداو» گفته که میزان مشارکت مردم کردستان، در‌حالی‌که یک ساعت برای زمان اعلام‌شده رأی‌گیری باقی مانده، به ۷۴٪ رسیده است.  

۱۹:۴۵

پایان زمان رأی‌گیری و آغاز شمارش آراء همه‌پرسی کردستان عراق اعلام شد. 

هیأت نظارت بر رفراندوم کردستان عراق اعلام کرد که صندوق‌های رأی برای شمارش آرا جمع‌آوری شده‌اند .

تلویزیون کردزبان «رووداو»، لحظاتی پیش، به نقل از کمیته همه‌پرسی «استقلال» کردستان عراق، پایان عملیات رأی‌گیری و آغاز شمارش آراء را اعلام کرد.

۱۹:۵۰

مقامات امنیتی در استان کرکوک عراق، دوشنبه سوم مهرماه،  رفت‌‌وآمد شبانه را در شهرهای این استان، ممنوع اعلام کردند.

پیشتر پلیس کرکوک، رفت‌وآمد خودروها را در این شهر، تا اطلاع ثانونی، ممنوع اعلام کرده بود.  

۲۰:۳۰

گروه مبارزه با  تروریسم کردستان، در هشداری به مردم، از آنها خواست که به‌دلیل خوشحالی از برگزاری رفراندوم، تیراندازی نکنند.