چشمانداز ۲۰۳۰ عربستان؛ اصلاحات به ارتش رسید
رسانههای عربستان سعودی، شامگاه دوشنبه ۸ اسفندماه، خبر ادامه اصلاحات شاهزاده محمد بنسلمان در این کشور را با تیتر «توسعه وزارت دفاع» گزارش کردند. ولیعهد جوان سعودی، که از حمایت کامل پدر خود، پادشاه این کشور برخودار است، این بار اصلاحاتش را متوجه نیروهای مسلح کرده است. رسانههای سعودی گفتهاند که این تغییرات در راستای «چشمانداز و استراتژی توسعه وزارت دفاع» که بخشی از چشمانداز ۲۰۳۰ است، صورت میگیرد.
تلویزیون الحدث وابسته به عربستان سعودی در گزارشی گفته است که طرح ایجاد تغییرات و توسعه در دستگاه نیروهای مسلح، از زمان پادشاه سابق این کشور، یعنی ملک عبدالله و سپس ملک سلمان آماده بود، اما این محمد بنسلمان است که با حمایت پدرش طرح تغییرات را به مرحله اجرا درآورده است.
بنا بر گزارش خبرگزاری رسمی سعودی (واس) مهمترین برنامههای اصلاحات در وزارت دفاع، بر پنج هدف تأکید میکند: «رسیدن به برتری عملیاتی نظامی»، «توسعه عملکرد سازمانی وزارت دفاع»، «توسعه عملکرد فردی و روحی نیروها»، «بهبود کارایی و حمایت از ملی سازی تولید نظامی» و «مدرنسازی سیستم دفاعی».
شاهزاد محمد بن سلمان، که علاوه بر ولیعهدی، وزارت دفاع کشور را بر عهده دارد، پیشتر در یک مصاحبه تلویزیونی، از عملکرد نیروهای مسلح کشورش، انتقاد کرده و نشان داد که به دنبال ایجاد تغییراتی گسترده در این وزارت است. شاید حضور عربستان در جنگ یمن، بسیاری از مشکلات وزارت دفاع را برای بنسلمان آشکار کرده و این باعث شروع تغییرات، همزمان با اصلاحات جنجالی در دیگر بخشها، شده است.
در تغییرات اعلام شده که با عنوان «فرمانهای ملوکانه» از سوی پادشاه سعودی اعلام شد، فياض بن حامد الرويلی پس از ارتقاء به درجه ارتشبدی به عنوان جانشین عبدالرحمن بن صالح البنيان، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح سعودی معرفی شد. پادشاه عربستان در بیانیهای که از سوی «واس» منتشر شد، ضمن اعلام پایان مأموریت عبدالرحمن بن صالح البنيان، او را بازنشسته اعلام کرد.
در همان فرمانها، ملک سلمان بنعبدلعزیز، شماری از مقامات وزارت کشور سعودی را از کار برکنار کرد. این وزارت همزمان روز دوشنبه (هفتم اسفندماه) با انتشار بیانیهای اعلام کرد که از این پس زنان ۲۵ تا ۳۵ سال، میتوانند به عنوان پلیس، استخدام شوند. همچنین با حکم پادشاه سعودی خانم «تماضر بنت یوسف الرماح» به عنوان معاون وزیر کار در عربستان سعودی منصوب شد.
اصلاحات جدید سعودی، در آستانه سفر ولیعهد این کشور به بریتانیا اعلام شده است. بر اساس اطلاعیه نخست وزیر لندن، شاهزاده سعودی هفتم مارس میهمان لندن خواهد بود.
اصلاحات انجام شده، بهویژه در زمینههای اجتماعی و اهمیت دادن به نقش زنان در سعودی، از حمایت کشورهای غربی برخودار شده است، هر چند با مخالفتهایی در داخل و خارج این کشور روبرو شده است.
ولیعهد جوان سعودی، تاکنون جنجالیترین اصلاحات را در کشورش پشت سر گذاشته است. او از تغییرات سیاسی و کنار زدن مخالفان خود در وزارت اطلاعات آغاز کرد و با نصب همفکران خود در این وزارت، به اصلاحات فرهنگی، اجتماعی از جمله آزادی رانندگی برای زنان و اجازه برگزاری کنسرتها و راهاندازی کلاسهای موسیقی در کشوری که برای دهها سال، با باورهای دینی سنتی پیش میرفت، اقدام کرد.
اما این اصلاحات آنطور که پیشبینی میشد، مخالفان سرسختی داشته است. در این کشور «سلفیهای تندرو» كه تنها منبع خود برای اداره کشور را قرآن و سنت پیامبر اسلام میدانند، از همان ابتدا به مخالفت با بنسلمان پرداختند. شیخ عبدالعزیز الطریفی یکی از روحانیهای معروف سعودی که در صفحه توییتر بیش از یک میلیون فالور دارد، در واکنش به آزادی برگراری کنسرتها و افتتاح کلاسهای موسیقی در عربستان نوشته است: «ابزارهای موسیقی حرام است». پس از آن بود که طرفدارانش هشتگ «ملت ابزارهای موسیقی را حرام میداند» را داغ کردند.
برخی گزارشهای رسانهای غربی، از بازداشت شماری از روحانیون سعودی مخالف این اصلاحات خبر دادهاند. سلمان العوده و عوض القرنی از برجستهترین روحانیون سعودی هستند، که از سپتامبر گذشته تاکنون در بازداشت به سر میبرد، هر چند که پیش از اعلام اصلاحات اجتماعی، در معروفترین شبکه تلویزیون سعودی یعنی «ام بی سی»، در برنامههایی دینی به تبلیغ ایدههای خود میپرداختند.
با توجه به این اوضاع است که عبدالرحمن الراشد تحلیگر معروف سعودی، درباره مشکلات پیشروی اصلاحات محمد بنسلمان مقالهای جنجالی منتشر کرد و برای اولین بار از پافشاری محمد بنسلمان برای انجام اصلاحات در این کشور خبر داد. راشد در مقالهای تحت عنوان «سارت السیاره وبسرعه» (خودرو به سرعت در حال حرکت است) نوشت: «دو سال پیش، یک جلسه خصوصی با شاهزاده محمد بن سلمان داشتم، او درباره اصلاحات و تبدیل شدن عربستان به یک قدرت در منطقه و جهان سخن گفت. من به او گفتم: «جناب شاهزاده، شما جوان و با انرژی هستید، ایدههایی در سر دارید، سخن شما بسیار قانع کننده است، اما شما همچون کسی هستید که یک خودروی قدیمی را رانندگی میکند، لاستیک و موتور آن خودرو قدیمی است. شفاف به شما بگویم، با چنین خودرویی به جایی که میخواهید، نخواهید رسید». شاهزاده محمد برای نشان دادن عزم خود در اجرای اصلاحات به من گفت:« این خودرو باید حرکت کند، اگر نتوانست، آن را تغییر خواهم داد».
بررسی روند تحولات اخیر عربستان با حسین علیزاده، جعفرهاشمی و حبیب حسینی فرد در برنامه چشم انداز