آمازون ازجمله شرکت‌هایی است که بررسی تاریخچه و روند رشد آن طی دهه‌های گذشته، نکات جذاب و تامل‌برانگیزی به ما می‌آموزد. شرکتی که ابتدا قرار بود صرفا به‌عنوان فروشگاهی آنلاین، به کاربران خود محصول بفروشد، حالا به‌اندازه‌ای بزرگ شده است که حوزه‌های سرمایه‌گذاری‌اش حیطه‌های متنوع و حتی بی‌ربط به هدف اولیه راه‌اندازی آن را دربر می‌گیرد.

جف بزوس، موسس و مدیرعامل جاه‌طلب و مغز متفکر آمازون، در کنار همه حواشی شکل‌گرفته در اطراف برند آمازون، در اجرای ایده‌هایی که در سر دارد، خود را بسیار جدی و توانا نشان داده است. تجارت الکترونیک مدت‌هاست که دیگر تنها دغدغه او به حساب نمی‌آید. شرکت او حالا بزرگ‌ترین عرضه‌کننده خدمات پردازش ابری (cloud computing services) در دنیاست، تجهیزات امنیت منازل تولید می‌کند، برند مد و لباس دارد، در حوزه تبلیغات فعالیت می‌کند، تهیه‌کننده فیلم و تلویزیون است، انتشارات کتاب دارد و سخت‌افزارهای مخصوص خود را نیز تولید می‌کند. او به‌تنهایی نقض‌کننده این جمله معروف است که می‌گوید «یک کار را درست انجام بده». او یاد گرفته است که هم‌زمان خیلی از کارها را درست انجام بدهد و ثابت کند چنین اتفاقی، شدنی است.

شرکت‌هایی مانند گوگل و فیسبوک نیز طی سال‌های گذشته رشد سرسام‌آوری را تجربه کرده و حوزه‌های مختلفی را برای پیشبرد کسب‌وکارشان برگزیده‌اند؛ اما کمتر شرکتی مانند آمازون پیدا می‌شود که در حوزه‌های مختلف پیشرو باشد. از فروش آنلاین پارچه تا بازی‌های ویدیویی و سیستم‌های تشخیص چهره، همگی بخش‌هایی است که آمازون در آن‌ها پیشتاز به‌حساب می‌آید.

آمازون همچنین بیش از رقبای خود نیروی انسانی در استخدام خود دارد. حدود ۶۱۳هزار نفر برای این شرکت کار می‌کنند؛ یعنی بیش از دو برابر مجموع شرکت‌های آلفابت (شرکت مادر گوگل با ۹۴هزار کارمند)، فیسبوک (۳۳هزار کارمند) و مایکروسافت (۱۳۵هزار کارمند).

هرچند که ممکن است مشتریان آمازون، فروشگاه آنلاین این شرکت را بیش از هر محصول دیگری بشناسند، اما آنچه که نقش بازوی درآمدی این مجموعه را ایفا می‌کند، خدمات پردازش ابری AWS است؛ گاو شیرده آمازون. سود این بخش از امپراتوری آمازون، به‌طرز چشمگیری بالاتر از همه بخش‌های دیگر است. در سه ماهه سوم سال جاری میلادی، از مجموع ۳/۷ میلیارد دلاری که عاید آمازون شده، بیش از نیمی از آن (۲/۱ میلیارد دلار) به‌واسطه خدمات پردازش ابری این شرکت به‌دست آمده است.

کتاب

آمازون فعالیت کتاب‌فروشی خود را از سال ۱۹۹۴ آغاز کرد و خیلی زود در این حوزه پیشرفت کرد. حالا با وجود داشتن ده‌ها برند مختلف انتشاراتی، تقریبا بیشتر فعالیت آمازون در این حوز،ه تحت نام انتشارات آمازون یا Amazon Publishing صورت می‌پذیرد.

بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷، آمازون با تصاحب چند شرکت فعال در حوزه انتشار کتاب، ویدیو و کتاب صوتی، گستره فعالیت خود را در این زمینه گسترش داد. کمی پس از آن، نسل اول کتاب‌خوان‌های کیندل را روانه بازار کرد تا تحولی در این زمینه ایجاد کند. مدتی بعد، با پرداخت ۳۰۰میلیون دلار، شرکت Audible را خرید تا در زمینه کتاب‌های صوتی، حرف جدی‌تری برای گفتن داشته باشد. در سال ۲۰۱۳ وب‌سایت اجتماعی GoodReads که مهم‌ترین محل انتشار نظرات و بررسی‌ کتاب‌های مختلف ازسوی کاربران است، تحت مالکیت آمازون درآمد. تا سال ۲۰۱۸ چندین شرکت دیگر نیز به زیرمجموعه‌های آمازون اضافه شدند تا این برند را به غول بزرگ حوزه کتاب تبدیل کنند.

رسانه

در سال ۱۹۹۸ یعنی دقیقا چهار سال پس از تاسیس شرکت، آمازون سایت معروف IMDB را خرید و با گسترش حوزه فعالیتش، بخش موسیقی را نیز به آن اضافه کرد. سال بعد، Alexa Internet نیز به زیرمجموعه‌های آمازون اضافه شد؛ شرکتی که فعالیتش بررسی ترافیک اینترنت و رتبه‌بندی سایت‌های اینترنتی است.

آمازون محصولات مربوط به حوزه موسیقی را با برند Amazon Music عرضه می‌کند و خروجی محصولات ویدیویی این شرکت نیز با برند Prime Video در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. Amazon Studios  که کار خود را از سال ۲۰۱۰ با فیلمنامه‌نویسی آغاز کرد، حالا به استودیویی برجسته در زمینه تولید فیلم و برنامه‌های تلویزیونی تبدیل شده است. سال گذشته آمازون با سرمایه‌گذاری ۲۵۰ میلیون دلاری، کلیه حقوق پخش فیلم ارباب حلقه‌ها را خرید تا بتواند نسخه بعدی این مجموعه را تولید کند.

آمازون در سال ۲۰۱۴ با خرید استودیوی ساخت بازی‌های ویدئویی Double Helix Games و تغییر نام آن به Amazon Game Studios فعالیت خود را در حوزه بازی‌های ویدیویی نیز آغاز کرد. مدتی بعد از این اتفاق، آمازون سایت پخش زنده بازی‌های ویدیویی Twitch را هم به قیمت ۹۷۰ میلیون دلار خریداری کرد.

سال ۲۰۱۵ نیز Amazon Tickets به منظور فروش بلیت کنسرت و رویدادهای زنده در بریتانیا ازسوی آمازون راه‌اندازی شد. حتی در حوزه آموزشی نیز می‌توان رد پای این شرکت را پیدا کرد.

خرده‌فروشی

بیش از ۶میلیون فروشنده مستقل، محصولات خود را از طریق فروشگاه آمازون به‌فروش می‌رسانند. علاوه‌بر آن، آمازون محصولات ویژه خود را نیز در فروشگاهش عرضه می‌کند. برندهایی مخصوص لوازم منزل و لباس زنانه، ازجمله این موارد به‌حساب می‌آیند.

آمازون از طریق نمایش تبلیغات نیز درآمد کسب می‌کند. Amazon Advertising ، بازوی تبلیغاتی این شرکت، حالا پس از گوگل و فیسبوک، سومین مجموعه بزرگ تبلیغاتی در دنیا به‌حساب می‌آید. بر اساس پیش‌بینی‌ها حدود ۴/۲ درصد سهم بازار این حوزه در اختیار آمازون است.

کسب‌وکارهایی که برای فروش محصولات خود، نیاز به سرمایه دارند هم می‌توانند از Amazon Lending وام دریافت کنند.

آمازون در این بخش، ده‌ها برند مختلف را خلق یا خریداری کرده است و مدیریت می‌کند. از خدمات ذخیره‌سازی عکس گرفته، تا فروش کالای دست دوم، از سفارش آنلاین غذا تا سیستم پرداخت پول، همگی خدماتی است که این شرکت در این زمینه به مشتریان خود عرضه می‌کند.

خدمات وب آمازون

کسب‌وکار خدمات وب آمازون کار خود را در سال ۲۰۰۶ آغاز کرد. پیش از آن، آمازون صرفا خدمات راه‌اندازی سایت فروشگاه آنلاین ارائه می‌کرد. سه سال بعد، Amazon S3 راه افتاد تا خدمات ذخیره‌سازی ابری این شرکت را به مشتریان عرضه کند. تا سال ۲۰۱۳ این مجموعه بیش از دوتریلیون شیء دیجیتال را در خود ذخیره کرده بود.

سایت‌های Reddit، نت‌فلیکس، دراپ‌باکس، تامبلر و پینترست همگی در دهه گذشته از خدمات آمازون برای میزبانی از کاربران خود استفاده کرده‌اند. آمازون در این زمینه حتی محصولی به نام AWS Secret Region دارد که خدمات ذخیره‌سازی ابری ویژه‌ای به سازمان سیا ارائه می‌دهد.

انرژی و حمل و نقل

برای تولید انرژی لازم مراکز داده مربوط به خدمات وب آمازون، این شرکت با تعداد زیادی از کسب‌وکارهای حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر همکاری کرده است. نتیجه این همکاری، ساخت ده‌ها مزرعه خورشیدی و بادی در ایندیانا، ویرجینیا، اوهایو و کارولینای شمالی در ایالات متحده است.  

آمازون در سال ۲۰۱۷ کار ساخت بزرگ‌ترین مزرعه بادی خود را در تگزاس به اتمام رساند. جف بزوس این اتفاق را با شکستن یک بطری شامپاین روی یکی از توربین‌های بادی این مزرعه جشن گرفت.

این شرکت، خدمات هوایی حمل و نقل کالای مخصوص به خود را نیز در اختیار دارد. آمازون از سال ۲۰۱۳ روی ایده ساخت ارتشی از پهپادها برای ارسال سفارش‌های خود کار می‌کند؛ پروژه‌ای که البته هنوز در مراحل اولیه قرار دارد.

سخت‌افزار

در سال ۲۰۰۴، آمازون Lab126 را راه‌اندازی کرد. هدف این شرکت، تحقیق و توسعه در حوزه تولید سخت‌افزار کامپیوتر بود. چند سال بعد، همین مجموعه برخی از موفق‌ترین محصولات آمازون را تولید کرد. اولین کیندل (کتابخوان) آمازون در سال ۲۰۰۷ و نسل‌های بعدی آن، Amazon Fire TV در سال ۲۰۱۴ و بلندگوی معروف آمازون به نام Echo ازجمله محصولات سخت‌افزاری تولید همین شرکت به‌حساب می‌آیند.

شرکت روباتیک Kiva Systems نیز در سال ۲۰۱۲ تحت مالکیت آمازون درآمد و پس از آن، نامش به Amazon Robotics تغییر کرد تا به‌طور اختصاصی، نیازهای روباتیک این شرکت را تامین کند.

بهداشت و درمان

در سال ۲۰۱۴ آمازون آزمایشگاهی سری و داخلی راه‌اندازی کرد تا از طریق آن فناوری‌های مرتبط با حوزه بهداشت و درمان را توسعه دهد. گفته می‌شود این آزمایشگاه با مرکزی تحقیقاتی در سیاتل همکاری می‌کند تا با کمک فناوری یادگیری ماشین(یکی از شاخه‌های هوش مصنوعی)، به درمان یا پیشگیری از سرطان بپردازد.

یکی دیگر از فعالیت‌های آمازون در این حوزه، فروش تجهیزات پزشکی به بیمارستان‌ها ازطریق زیرساخت ارائه کالای کسب‌وکارها به یکدیگر است. از آخرین فعالیت‌های آماوزن در حوزه سلامت، خرید استارتاپ PillPack به قیمت یک‌میلیارد دلار بوده است. این استارتاپ یک داروخانه آنلاین است که به فروش و عرضه مستقیم دارو به مشتریان می‌پردازد.

بزوس

جف بزوس، مدیرعامل و موسس آمازون فارغ از فعالیت‌های تجاری که تحت نام شرکتش انجام می‌شود، فعالیت‌های اقتصادی شخصی خود را نیز پیش می‌برد. او یک شرکت سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر دارد که به سرمایه‌گذاری روی کسب‌وکارهای مختلف می‌پردازد. یکی از هلدینگ‌های بزوس در سال ۲۰۱۳ با پرداخت ۲۵۰ میلیون دلار، روزنامه معروف واشنگتن پست را از آن خود کرد.

چندین سازمان خیریه، یک پروژه برای بیرون آوردن موتور آپولو از اعماق اقیانوس و پروژه‌ای به‌نام «ساعت ده‌هزار ساله» (که قرار است در کوه‌های تگزاس، ساعتی با حداقل عمر ۱۰هزار سال احداث کند)، از جمله فعالیت‌های شخصی بزوس به حساب می‌آیند.