ادامه عملیات مقابله با «جاسوسی برای حکومت ایران» در اسکاندیناوی
پلیس سوئد بهتازگی یک روزنامهنگار شناختهشده عراقی را دستگیر و اعلام کرده که گمان میرود او در اروپای غربی برای حکومت ایران جاسوسی میکرده است.
به گزارش روزنامه تلگراف بریتانیا، این روزنامهنگار بهنام رغدان الخزعلی که در استکهلم با روزنامه یوروتایمز همکاری میکرده، به جاسوسی علیه اعضای گروه الاحوازیه، از گروههای مخالف حکومت جمهوری اسلامی ایران متهم شده است.
دستگیری این روزنامهنگار عراقی، با خنثی کردن طرح ترور رهبر گروه الاحوازیه در پاییز گذشته ازسوی پلیس و نیروهای امنیتی سوئد، نروژ و دانمارک مرتبط است. در آن عملیات، یک شهروند نروژی با تابعیت ایرانی، قبل از اقدام به ترور رهبر گروه الاحوازیه در دانمارک دستگیر شد که اکنون در زندان بهسر میبرد.
بعد از آن، کشورهای دانمارک، نروژ و سوئد عملیات گستردهای را در راستای خنثی کردن طرحهای مربوط به ترورهای برون مرزی حکومت ایران پیگیری میکنند.
اواخر مهرماه سال ۱۳۹۷، رسانهها از دستگیری شخصی بهنام محمد داوودزاده لولوئی به اتهام طرحریزی ترور رهبر جنبش عربی الاحوازیه خبر دادند. بعد از آن، در ژانویه ۲۰۱۹ اتحادیه اروپا، بخشی از سرویس اطلاعاتی ایران را تحریم کرد و بحثها پیرامون شدت گرفتن ترورهای برونمرزی ایران همچنان ادامه دارد، هرچند ایران این اتهامها را رد میکند.
نقش موساد در لو دادن طرح های ترور
بر اساس اطلاعاتی که رسانههای نروژ در ماههای گذشته منتشر کردند، سرویس اطلاعاتی در دو سال گذشته، تعداد زیادی از طرحهای ترور جمهوری اسلامی ایران در هلند، آلمان، بلژیک، فرانسه و دانمارک را سازمان اطلاعات خارجی اسرائیل، موساد، به اداره امنیت این کشورها گزارش داده است.
در نوامبر سال ۲۰۱۷، احمد مولانیسی، تبعه ایران و موسس جنبش عربی الاحوازیه، از گروههای اپوزیسیون حکومت ایران، در هلند به ضرب گلوله کشته شد. ۳۰ اکتبر ۲۰۱۷ تلویزیون نروژ خبر داد که موساد پیشتر اطلاعاتی درباره این ترور در اختیار مقامات هلند قرار داده بود. بعد از آن بود که اروپا ازسرگیری ترورهای برونمرزی حکومت ایران را جدیتر گرفت.
یک سال پس از آن، در اکتبر سال ۲۰۱۸، آلمان یک دیپلمات ایرانی بهنام اسدالله اسدی را به جرم دست داشتن در برنامهریزی برای بمبگذاری در نشست گروه مجاهدین در پاریس دستگیر کرد.
همکاری اسکاندیناوی با اسراییل
رییس اداره امنیت نروژ در نوامبر سال ۲۰۱۸ در گفتوگو با رسانههای آن کشور، درباره همکاری عالی نروژ با موساد گفت که «مدتهاست با همکاری دانمارک، سوئد و اسرائیل، طرحهای تروریستی ایران را خنثی میکنند»، تا اینکه نوبت به تبعه ایرانی-نروژی، محمد داوودزاده ۳۹ ساله رسید.
داوودزاده چندین سال پیش، به نروژ پناهنده شده و بنابرگزارشها، بعد از دریافت شهروندی نروژ با سفارت ایران همکاری میکرده است. بعضی منابع خبر دادهاند که داوودزاده درست چند هفته قبل از دستگیریاش در سوئد، به ایران سفر کرده و در اهواز دیده شده است.
البته مشخص نیست که محمد داوودزاده چه مدت زیر نظر موساد بوده است، اما سازمان اطلاعات خارجی اسرائيل، درنهایت اطلاعات خود را در اختیار این سه کشور اسکاندیناوی قرار داد. مشخص میشود داوودزاده مدتی است در سوئد زندگی میکند. براساس آنچه که اداره امنیت دانمارک اعلام کرد، او مدتی بود که خانه رهبر الاحوازیه را در دانمارک زیر نظر داشت و در اوایل مهرماه، از خانه و زندگی رهبر الاحوازیه عکسبرداری میکرده است؛ درحالیکه پلیس امنیت دانمارک او را زیر نظر داشته، اما اقدام به دستگیری او نکرده است.
محمد داوودزاده بعد از آن بهصورت زمینی به یوتبری (گوتنبرگ) سوئد بازمیگردد، درحالیکه همچنان زیر نظر پلیس امنیت دانمارک و موساد است . تا آنکه در۲۱ اکتبر ۲۰۱۸ (۲۹ مهرماه ۹۷) وقتی قصد سفر به دانمارک را داشت، در فرودگاه دستگیر شد.
یک روز پس از این دستگیری، ساموئل اندرسون، وزیر خارجه دانمارک، در یک کنفرانس خبری گفت که این مرد به جرم مشارکت در برنامهریزی برای ترور یک فعال سیاسی در خاک دانمارک و فعالیت برای سرویس یک کشور خارجی، دستگیر شده است.
در آن زمان، روزنامههای دانمارک به نقل از دو کارشناس خاورمیانه نوشته بودند که مشخص نیست کدامیک از ۱۶ اداره و دفتر اطلاعاتی ایران مسئول این طرح ترور بودهاند، اما بهنظر میرسد که سپاه پاسداران مسئول باشد. به گفته آن کارشناسان، دو اداره اطلاعاتی در ایران بزرگتر و فعالترند: یکی وزارت اطلاعات دولت و آن دیگری اطلاعات سپاه پاسداران که این دو اداره با هم همکاریهای برون مرزی ندارند.
البته همانطور که چند ماه بعد وزیر خارجه دانمارک اعلام کرد، در واکنش به این برنامهریزی ترور، اتحادیه اروپا «وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران» را تحریم کرد.
در ارتباط ایمیلی که خبرنگار ایران اینترنشنال با پلیس امنیت نروژ داشت، این اداره تایید کرد که بعد از همکاری موفقیتآمیز با دانمارک، همه پرونده به آن کشور سپرده شده است و نروژ فعلا دخالتی در ادامه روند پرونده ندارد.
اتحاد اروپا علیه ایران
بعد از دستگیری داوودزاده مقامات دانمارکی اعلام کردند که او برای سرویس اطلاعاتی ایران کار می کرده، اما خودش این موضوع را انکار کرده است.
مقامات دانمارک بلافاصله بعد از این دستگیری، در جلسهای فوری، ۵ دستورالعمل را بررسی کردند:
- واکنش باز و جدی نسبتبه سرویس اطلاعاتی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران
-فراخواندن سفیر دانمارک از ایران
-فراخواندن سفیر ایران برای گفتوگو و بیان اعتراض و انزجار
-کشاندن موضوع به چندین کشور اروپایی برای اتحاد منطقهای علیه ایران
-برنامهریزی موثر برای تحریم ایران
بعد از آن، راسموسن، نخست وزیر دانمارک، به نروژ و بریتانیا سفر کرد و با ترزا می، نخستوزیر بریتانیا، ملاقات کرد. تراز می به نخستوزیر دانمارک قول داد که در این موضوع، پشت دانمارک میایستد. بعد ازآن مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا نیز به دانمارک قول داد که در مقابله با این موضوع، در کنار این کشور خواهد بود.
ماریا بندیکت بیورنلاند، رییس پلیس امنیت نروژ نیز چند روز پس از دستگیری داوودزاده در مصاحبه ای گفت که «ما میدانیم اداره اطلاعات و جاسوسی ایران، فعالیت جاسوسی خود را در اسکاندیناوی بیشتر کرده است و از ایرانیهای در تبعید، برای اهداف خود استفاده میکند.»
تلاش داوودزاده برای نفوذ در جامعه بهاییان نروژ و نهادهای دیگر ایرانیها
داوودزاده در سال ۲۰۰۸ میلادی با ارائه مدارکی، خواستار عضویت در جامعه بهاییان نروژ شده، اما مورد تایید قرار نگرفته بود؛ چیزی که اداره امنیت نروژ را بیشتر مشکوک کرد.
او در سال ۲۰۱۵ هم با یکی از اعضای «کنگره ملی ایرانیان» در نروژ تماس گرفته بود تا آن شخص او را به این کنگره ملی وصل کند و عضو آن شود. اما او در مصاحبه اسکایپی مورد شک قرار گرفت و در مصاحبه رد شد. امیرعباس فخرآور، از مسؤولان این نهاد، در گفتوگو با تلویزیون نروژ گفته است که ما به این مرد مشکوک بودیم.
محمد داوودزاده ۳۹ ساله است و فرزندانی دارد. او با درخواست پناهجویی به نروژ آمده و بعد از ۸ سال، شهروندی نروژ را دریافت کرده است. البته مشخص نیست که چرا او در چند سال اخیر، در یوتبری سوئد زندگی، اما برای بخش فرهنگی سفارت ایران در نروژ کار میکرده است. او مسئول توسعه وبسایت سفارت ایران بوده و علاوهبر این، نشستها و برنامههایی فرهنگی و هنری هم برگزار میکرده است.
همنشینی داوودزاده با وزیر نروژی در سفارت ایران
محمد داوودزاده که مدتها بود برای امور فرهنگی سفارت ایران در نروژ کار می کرد، در جشن نوروز سال گذشته در سفارت حضور داشته و همنشین با مقامات بلندپایه سفارت ایران، سه صندلی آنطرفتر از پر سندبرگ، وزیر پیشین شیلات نروژ، و دوست دختر ایرانیاش، بهاره لتنس نشسته است. دو نفری که البته مشخص نیست آیا با مظنون ترور در دانمارک مرتبط بودهاند، یا نه، اما ارتباط آنها با ایران نیز در سال گذشته جنجالبرانگیز شد.
سندبرگ درباره همنشینیاش با مظنون ترور دانمارک، به رسانههای نروژی گفته است: «ما او را نمیشناحتیم و مثل باقی مهمانها بود.» ازسوی دیگر، وکیل داوودزاده هم گفته است که نمیداند علت حضور موکلش در جشن سال نوی ایرانی در سفارت ایران چه بوده است.
وزیر نروژی و سفر پردردسر به ایران
پر سندبرگ، وزیر پیشین شیلات نروژ، تابستان سال ۱۳۹۷ با دوست دختر ایرانیاش به نام بهاره نصرآباد (لتنس) به ایران سفر کرد، بدون اینکه هیاتدولت و نخستوزیر آن کشور را در جریان قرار دهد.
او بعد از بازگشت به نروژ، با انتشار عکسهایش از ایران در فیسبوک، سفر خود به ایران را علنی کرد و برای چندینماه در نروژ بحران تازهای را رقم زد. بهاره در بیشتر آن عکسها بدون حجاب است و توصیف سندبرگ از ایران هم کشوری رویایی را نشان میدهد؛ چیزی که باعث شد که نهاد حقوقبشری عفو بینالملل نروژ، در نامهای سرگشاده به سندبرگ و بهاره اعتراض کرد که این دو، به این ترتیب، نقض حقوقبشر در ایران را انکار میکنند.
بهاره لتنس سال ۲۰۰۸ از نروژ پناهندگی گرفت. بنابر گزارشها او علت پناه آوردن به نروژ را ازدواج اجباری اعلام کرده بود، اما نروژ نپذیرفت و در نهایت پناهنگی حقوق بشری گرفت.
او چند سال با یک خانواده نروژی در مرکز نروژ زندگی میکرد و بعد به اسلو، پایتخت نروژ، نقل مکان کرد. بر اساس گزارشی که رسانههای نروژ در تابستان گذشته منتشر کردند، او در سال ۲۰۱۶ ایمیلی به وزیر شیلات میفرستند و از او درخواست میکند که او را به عنوان مترجم و یا منشی استخدام کند؛ چیزی که در نروژ معمول نیست و استخدام از این طریق تقریبا غیرممکن است. بنابر گزارشها، همین ایمیل باعث میشود که این دو، یعنی بهاره و سندبرگ همدیگر را ببینند و بعد از جدایی سندبرگ از همسرش، رابطهشان را علنی کنند.
بهاره لتنس همچنین شرکتی برای فعالیت در زمینه صادرات ماهی و غذای ماهی ثبت کرده بود. او در همان زمان، یکبار تلاش کرد که با یک تاجرهای پاکستانی قراری را ترتیب دهد. این تاجر پاکستانی ایمیلی را در اختیار رسانههای نروژ قرار داده است که در آن بهاره از او خواسته بود که با هم یک شرکت تجارتی در ارتباط با ایران راهاندازی کنند و البته جوابی از این تاجر دریافت نکرده بود.
احتمال جاسوسی ناخواسته وزیر مستعفی نروژی برای ایران
بعد از بازگشت سندبرگ از سفرش به ایران، مشخص شد که او موبایل کاریاش را نیز در این سفر همراه برده بود که این عملی غیرقانونی محسوب میشود. او حتی از موبایل خود در این سفر، استفاده هم کرده بود.
بعد از آشکار شدن این موضوع، پلیس امنیت نروژ به رسانهها گفت که ممکن است وزیر شیلات آن کشور، بدون اینکه خودش بداند، مورد سوءاستفاده ایرانیها قرار گرفته و موبایلش هک شده باشد.
محمود فرهمند، ساکن نروژ که مامور پیشین اطلاعات جمهوری اسلامی ایران معرفی شده است، در گفتوگو با رسانهها، به این اشاره کرد که چگونه ممکن است ایران اطلاعات ایمیل و گوشی سندبرگ را بهدست آورده باشد. فرهمند که هماکنون مشاور امنیتی یک شرکت بزرگ در نروژ است، همچنین مدعی شد که بدون شک، اطلاعات سندبرگ مورد استفاده ایرانیها قرار گرفته است؛ ادعایی که خشم سندبرگ را درپی داشت.
پلیس امنیت نروژ همچنین اعلام کرد اطلاعاتی که از سندبرگ بهدست آمده، ممکن است در اختیار متحدان ایران ازجمله روسیه قرار گرفته باشد.
روزنامههای نروژ در همان زمان نوشتند که بهاره لتنس ارتباط نزدیکی با سفارت ایران دارد. وبسایت تلویزیون نروژ هم در گزارشی نوشت که «او برای رژیمی کار می کند که از آن به نروژ پناهنده شده است.»
تابستان گذشته تلویزیون نروژ به نقل از پلیس امنیت آن کشور، خبرداد که تحقیقات درباره بهاره لتنس آغاز شده و پر سندبرگ را هم به این اداره فراخواندهاند.
پس از آن، ارنا سولبرگ، نخستوزیر نروژ، از سندبرگ خواست که از وزارت استعفا دهد. او این کار را انجام داد و مجبور شد که از حزب راست افراطی افآرپ (FrP) نیز استفعا بدهد.
دیدار ابهامبرانگیز با مرتضی بانک، مشاور حسن روحانی
یکی از موضوعات ابهامبرانگیز درمورد سفر بهاره لتنس و سندبرگ به ایران، دیدارشان با مرتضی بانک، مشاور عالی حسن روحانی بود. در آن دیدار که عکس آن هم منتشر شده است، بهاره و برادرش به همراه سندبرگ در دفتر کار مرتضی بانک حضور پیدا کردهاند.
علاوهبر این، آنها با چند نفر از نمایندگان مجلس هم دیدار کردهاند و دیداری هم در وزارت بهداشت داشتهاند.
سندبرگ در جواب رسانهها، تنها گفته بود که یک دیدار کاری و تجاری با مرتضی بانک داشته است. اما این درحالی بود که وزیر پیشین شیلات، از طرف دولت نروژ ماموریتی برای ملاقات تجاری با مقامات ایرانی نداشت.
مرتضی بانک و سفارت ایران در نروژ، به عکس منتشرشده و محتوای آن ملاقات در تهران، هیچگونه واکنشی نداشتهاند.