سیاست جدید چین در مورد فرزندآوری بیشتر و تردید مردم برای تامین هزینهها
تصمیم چین مبنی بر اینکه خانوادههای چینی از این پس میتوانند به جای ۲ فرزند ۳ فرزند داشته باشند با شک و تردیدهای بسیاری از سوی مردم این کشور روبهرو شد. اکنون بسیاری از شهروندان چین به دلایل اقتصادی توان داشتن فرزند سوم را ندارند و خواستار توضیحات بیشتر درباره آنچه که به عنوان «اقدامات حمایتی» از سوی دولت مطرح و وعده داده شده، هستند.
دولت چین روز دوشنبه ۳۱ ماه مه (۱۰ خرداد) اعلام کرد برای تشویق به باروری بیشتر، خانوادهها میتوانند تا سه فرزند هم داشته باشند. این رفع محدودیت برای داشتن فرزند بیشتر، چند هفته پس از سرشماری در چین انجام شد، که نتایج آن نشان میدهد جمعیت این کشور به سرعت در حال پیر شدن و نرخ زاد و ولد رو به کاهش است.
شینهوا، خبرگزاری رسمی چین اعلام کرد: « این تغییر عمده در سیاست [فرزند آوری] شامل اقدامات حمایتی برای بهبود ساختار جمعیتی کشور است.»
کاربران رسانههای اجتماعی پس از اعلام این خبر موضوع را به بحث گذاشتند.
یکی از کاربران وایبو در پاسخ به پست شینهوا در این رسانه اجتماعی چینی، این سوال را مطرح کرده که « من دقیقا درک نمیکنم که منظور از اقدامات حمایتی چیست؟»؛ سوالی که بیش از ۱۲۸ هزار بار لایک (پسندیده) شده است.
بسیاری از کاربران میگویند بزرگ کردن کودکان در شهرهای چین به دلیل گرانی مسکن دشوار است. کاربران همچنین وجود یک سیستم آموزشی به شدت رقابتی در مناطق شهری و ضرورت رفتن کودکان به کلاسهای خصوصی پرهزینه را از عوامل بازدارندگی برای داشتن فرزند بیشتر عنوان کردهاند.
بر اساس گزارشی که موسسه اقتصاد بین المللی پیترسون سال گذشته منتشر کرده، زنان در چین از نظر مشارکت در نیروی کار و درآمد با شکاف جنسیتی بیشتری روبرو هستند و با کاهش حمایتهای دولت در زمینه خدمات نگهداری از کودکان، سهم فزایندهای از مسئولیت مراقبت از کودکان را بر عهده داشتهاند.
یکی از کاربران وایبو میگوید با اعلام این سیاست جدید « زنان شاغل در شهرهای بزرگ بیشتر مورد تبعیض قرار خواهند گرفت.» و کاربر دیگری در همین رسانه اجتماعی نوشته: «برای زنان بالای ۳۰ سال سختتر خواهد شد که کار پیدا کنند.»
بر اساس گزارش شینهوا از جلسه دفتر سیاسی حزب کمونیست چین به ریاست شی جین پینگ رئیس جمهوری این کشور، دولت چین قرار است به موازات معرفی این سیاست، هزینههای آموزشی را کاهش دهد، حمایت مالیاتی و مسکن را افزایش دهد و منافع قانونی زنان شاغل را تضمین کند، اما جزئیات خاصی در این زمینه ارائه نکرده است.
جیمز لیانگ ، استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه پکینگ و موسس آژانس بزرگ مسافرتی آنلاین «Trip.com Group» ماه گذشته از چین خواست به والدین هر نوزاد تازه متولد شده ۱ میلیون یوان بدهد تا نرخ باروری را به فقط ۱/۳ کودک به ازای هر زن در سال ۲۰۲۰ افزایش دهد. این نرخ با کشورهایی مانند ژاپن و ایتالیا مطابقت دارد و بسیار کمتر از نرخ پیشنهادی ۲/۱ است.
او در همین هفته گفت چین برای افزایش نرخ باروری به حدود ۱/۶ باید تا ۵ درصد از تولید ناخالص ملی را، در مقایسه با نرخ «تقریبا صفر درصدی کنونی»، به صورت نقدی ، تخفیف مالیاتی، یارانه مسکن، مراقبتهای روزانه و سایر مشوقها هزینه کند و انتظار دارد كه دولت چین به زودی ساخت مراكز مراقبت از کودکان و مهدكودكها را افزایش دهد.
دکتر لیانگ میگوید: «آنچه حائز اهمیت است، یارانه مسکن به ویژه در شهرهای بزرگ است. اگر دولت محلی بتواند مالیات زمین را برگرداند یا به زوجهایی که صاحب فرزند دوم یا سوم میشوند تخفیف دهد»، این کار مفید خواهد بود.
نوسانات نرخ زاد و ولد در چین
هنگامی که چین سیاست تک فرزندی خود را در سال ۲۰۱۶ لغو کرد، نرخ زاد و ولد اندکی افزایش یافت اما این روند به دلایل اقتصادی روندی رو به کاهش داشته است.
یی فوکسیان، از دانشمندان دانشگاه ویسکانسین در آمریکا و منتقد دیرینه سیاست تکفرزندی در چین میگوید دههها اعمال سیاست تکفرزندی باعث شده این شیوه در میان مردم ریشه بدواند و به آن عادت کنند.
او در ادامه میگوید: «داشتن یک فرزند یا نداشتن هیچ فرزندی به یک هنجار اجتماعی در چین تبدیل شده است. الگوهای اجتماعی و اقتصادی در چین در خدمت سیاستهای تکفرزندی هستند؛ بنا بر اثرات درونی، این سیاست همچنان ادامه خواهد داشت.»