![](https://old.iranintl.com/sites/default/files/styles/articles_landing/public/15-9-30-1345336.jpg?itok=cHDxKrpT)
زنان و چالش صندلی وزارت
حضور زنان بر کرسی سیاست در ایران، همواره با چالش همراه بوده است. این مسأله، تنها محدود به جمهوری اسلامی نمیشود؛ در زمان پهلوی نیز زنان آنگونه که باید و شاید، در مسائل سیاسی کشور حق تصمیم گیری نداشتند.
در سال ۱۳۴۷، امیر عباس هویدا، نخستوزیر وقت ایران، برای نخستینبار یک زن را برای پست وزارت برگزید: «فرخرو پارسا» که در دومین کابینهی هویدا، وزارت آموزشوپرورش برعهدهی او گذاشته شد. همان زمان هم سپردن وزارتخانهای به یک زن، با انتقادات بسیار همراه بود.
او با آنکه هنگام وقوع انقلاب، سالها بود که دیگر پست وزارت را در اختیار نداشت، اما تاوان سالهای وزیربودنش را پس داد و ازسوی دادگاه انقلاب، «مفسد فی الارض» شناخته شد و در فروردین ۱۳۵۹، در مقابل جوخه آتش قرار گرفت.
مهناز ابراهیمی(افخمی) دومین و آخرین وزیر زن دوران پهلوی بود. او پیش از انقلاب، وزارت امور زنان را در اختیار داشت؛ وزارتخانهای که با تغییر حکومت منحل شد. افخمی در همان ابتدای انقلاب، به آمریکا مهاجرت کرد. از دیگر زنانی که در زمان شاهنشاهی، پایش به عرصهی سیاست باز شد، مهرانگیز دولتشاهی بود. دردوره ای که عباسعلی خلعتبری، وزیر خارجهی ایران بود، او بهعنوان اولین سفیر زن، عازم سفارت ایران در دانمارک شد و تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی، به این مأموریت ادامه داد.
با پیروزی انقلاب اسلامی، زنان تا سالها در جایگاه وزارت و پستهای کلیدی قرار نگرفتند.
در کارزارهای انتخاباتی سال ۸۸ بود که بار دیگر، وعدهی اعطای پست وزارت به زنان، در مناظرهها مطرح شد.
محسن رضایی و مهدی کروبی، آن زمان وعدهی تصدی پست وزارت را به زنان دادند. پس از انتخابات آن سال، مرضیه وحیددستجری، نخستین زنی بود که توانست پس از انقلاب، کرسی وزارت را بهدست آورد. او ازسوی محمود احمدینژاد، رئیسجمهوری دولت دهم، بهعنوان وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انتخاب شد. ورود او به وزارتخانه همچون شکستن تابوی حضور زنان در عالم سیاست، پرسروصدا بود. پس از آن بود که حضور زنان در کابینهی دولت، به بخشی از مطالبات بهویژه زنان و برخی افراد سیاسی تبدیل شد.
حسن روحانی، رئیسجمهوری دولت یازدهم و دوازدهم، تا امروز از ظرفیت زنان در وزارتخانهها استفاده نکرده است. او تنها از حضور زنان در برخی معاونتها بهره گرفت. معصومه ابتکار، بهعنوان ریاست سازمان محیط زیست، شهیندخت مولاوردی در سمت معاونت امور زنان و زهرا احمدیپور، رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری. روحانی درعینحال، در اواخر دولت یازدهم، اشرف بروجردی را به سمت ریاست کتابخانه ملی و سازمان اسناد رسمی منصوب کرده است.
حال با انتخاب دوبارهی او بهعنوان رئیسجمهوری، تأکید بر حضور زنان در کابینهی دوازدهم، یکی از مطالبات مهمی است که مردم و بهویژه اصلاحطلبان، بعد از پیروزی روحانی بر آن تأکید کردهاند.
اما در میان چهرههای نامآشنای زن، یکی از گزینهها که خبر آن، قطعی به نظر میرسد، انتخاب شهیندخت مولاوردی برای وزارت آموزشوپرورش است. مولاوردی از همان ابتدا هم جزو گزینههایی بود که نامش برای این وزارتخانه مطرح شده بود. عملکرد مثبت او در معاونت زنان نیز یکی از برگهای برندهی روحانی در معرفی او برای وزارتخانهی آموزشوپرورش است؛ بهویژه آنکه جدایی دانشآشتیانی از دولت دوازدهم قطعی شده است.
شهیندخت مولاوردی، یکشنبه، هشتم مرداد، در پاسخ به این سؤال که آیا در کابینهی دولت دوازدهم حضور خواهد داشت، گفت: «برای حضور در کابینهی دوازدهم، صحبتهایی با من شده است؛ اما این صحبتها درخصوص «معاونت امور زنان و خانواده»ی ریاستجمهوری نیست و اگر خدا بخواهد، در دولت دوازدهم، خدمتگزار مردم خواهم بود».
الهه کولایی، از دیگر گزینههایی است که اینبار در لابهلای سخنان نمایندگان عضو فراکسیون زنان مجلس دهم، به او اشاره شده است. کولایی تجربهی حضور در کمیسیون امنیت ملی مجلس ششم را در کارنامه دارد؛ استاد دانشگاه است و از زنان فعال اصلاحطلب.
از دیگر گزینههایی که برای این وزارتخانه، زمزمهی آن شنیده شده، فاطمه طباطبایی، همسر مرحوم سید احمد خمینی و مادر سیدحسن خمینی، است. فاطمه طباطبایی، مقطع کارشناسی را بعد از انقلاب در رشتهی «فلسفه غرب» دانشگاه تهران به اتمام رساند و پس از آن، کارشناسی ارشد و دکترای خود را در رشتهی عرفان اسلامی گذرانده است. او هماکنون رئیس شورای زنان فرهیخته در دانشگاه آزاد اسلامی است.
الهام امینزاده، دستیار ویژهی رئیسجمهوری در امور شهروندی، یکی دیگراز گزینههای انتخابی برای وزارت است. گمانهزنیها بر این است که در صورت رضایت قوهی قضائیه، بهعنوان وزیر دادگستری به مجلس معرفی خواهد شد.
اما امروز محمدرضا تابش، عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی، در حاشیهی مراسم ختم مادر علیاکبر محتشمی پور، دربارهی گمانه زنیها درخصوص کابینهی دولت دوازدهم، آب پاکی را بر روی دست خبرنگاران ریخت و گفت: «به احتمال زیاد، هیچ وزیر خانمی در کابینه وجود نخواهد داشت و رئیسجمهوری، از زنان در سطح معاونت استفاده خواهد کرد».
الیاس حضرتی، نمایندهی مردم تهران در مجلس شورای اسلامی نیز احتمال ورود زنان به کابینهی روحانی را بعید دانست و گفت: «درحال حاضر، خبری از معرفی زنان نیست».
حسینعلی امیری، معاون امور مجلس رئیسجمهوری، دربارهی اظهارات مطرحشده ازسوی برخی افراد، دربارهی نبود زنان در کابینهی روحانی، تأکید کرد: «جزئیات بیشتر و دقیقتر در مورد کابینهی آینده را فقط شخص رئیسجمهوری میداند و بس. اظهارات برخی افراد، شخصیتها، اخبار و گزارشهای رسانهای در این زمینه، فقط در حد گمانهزنی است».
پیشتر، حسن روحانی، درخصوص برنامههایی که قرار است در دولت دوازدهم ارائه دهد، به تقویت جایگاه زنان و لزوم نگاه برابر به استعدادهای علمی، پژوهشی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی زنان و نیز اهمیت توجه به جمعیت ۵۰ درصدی زنان، برای رشد جامعه تأکید کرده بود. حال باید دید که دولت روحانی، با شعارآزادی، امنیت، آرامش و پیشرفت، تا چه اندازه از حضور تصمیمگیران و سیاستگذاران زن در پستهای حساس مدیریتی خود استفاده خواهد کرد.