
«فرمان» سینمای ایران رفت
ناصر ملک مطیعی، هنرمند و بازیگر قدیمی و نام آشنای سینمای ایران روز گذشته چهارم خرداد درگذشت.
«من تو رفاقت تا ته خط میرم و تُف میکنم به هرچه نمک نشناس بی معرفته»، این ماندگارترین دیالوگ ناصرملک مطیعی بازیگر قدیمی سینمای ایران است. مردی که پس از یک دوره مبارزه با بیماری کلیه در سن ۸۸ سالگی و یک روز قبل از تولدش در غروب جمعه چهارم خرداد برای همیشه چشمانش را بست و آرزوی دیرینه خود را که دلش می خواست بار دیگر بر روی پرده سینماهای ایران بدرخشد با خود دفن کرد.
ملک مطیعی ورود به صحنه سینما را با بازی در فیلم «واریته بهاری» ساخته پرویز خطیبی در سال ۱۳۲۸ آغاز کرد. و پس از آن بود که پرده نقرهای سینما جایگاه همیشگی و عشق به مردم برایش با ارزش ترینهای زندگیاش شد.
بازی در فیلم «قیصر» ساخته مسعود کیمیایی و ایفای نقش «داش فرمان» یکی از ماندگارترین آثار ناصرملک مطیعی است. بالا انداختن ابرو، صدای دورگه، پوشیدن پیراهن سفید همراه کت و شلوار مشکی و کفش چرمی نوک تیز، کلاه مخملی و دستمال ابریشم یزدی و به کار بردن اصطلاحاتی که در آن زمان نشانه لوتیگری و مرام مردانه بود باعث شد که در ذهن مخاطبان و علاقه مندان به سینما ماندگار شود و ماندگار بماند.
از آثار معروفی که این هنرمند قدیمی سینما در آنها ایفای نقش کرد میتوان به قیصر (مسعود کیمیایی)، سهقاپ (زکریا هاشمی) و طوقی (علی حاتمی) اشاره کرد.
آغاز انقلاب سال ۵۷ و تغییر حکومت باعث شد که او نیز همانند فردین و بهروز وثوقی و گوگوش جایی در سینمای پس از انقلاب نداشته باشد و برای همیشه با صحنه سینما و تئاتر خداحافظی کند.
ناصر ملک مطیعی از جمله هنرمندانی بود که هیچگاه از یاد مردم فراموش نشد و اگر چه مسئولان حکومت نسبت به او بیمهر بودند اما او همیشه جایگاه ویژهای میان مردم، هنرمندان قدیمی و حتی نسل جوان داشت.
واکنش مردم نسبت به عدم پخش برنامه دورهمی با حضور ناصر ملک مطیعی پس از سالها ممنوعیت خود نشانگر این واقعیت بود که این اسطوره سینما همچنان برای مردم با ارزش است و در میان ایرانیان جایگاه ویژهای دارد.
ناصرملک مطیعی در تمام ۴۰ سالی که از صحنه سینما و تئاتر به دور بود این غم را به زبان آورد و در میان بغضهای فروخورهاش گفت که عاشق مردم و ایران است.
شنیدن خبر درگذشت ناصر ملک مطیعی برای بسیاری از مردم تاسف و غم همراه داشت. مرگ این اسطوره سینما، با واکنشهای فراوانی در رسانههای مجازی مواجه شد.
«بی مهری» و «ممنوعیت» او از بازی در سینما، واژه کلیدی بود که در تمامی جملات کاربرانی که نسبت به مرگ این هنرمند واکنش نشان داده بودند، به چشم می خورد.
«برادرم رفت» واژهای بود که بهروز وثوقی بازیگر نام آشنای ایرانی و کسی که نامش در بیشتر زمانها در کنار اسم ناصرملک مطیعی بر روی پرده سینماهای ایران به چشم می خورد پس از دریافت خبر درگذشت ناصر ملک مطیعی بر روی صفحه اینستاگرام خود نوشت.
پوری بنایی هنرمند و بازیگر سرشناس ایرانی که همانند ناصرملک مطیعی با تغییر حکومت از دنیای هنر و سینما رانده شد، پس از شنیدن خبر فوت ملک مطیعی با انتشار تصویری دو نفره از خود و این هنرمند نوشت: «دلم داره ميتركه، چرا همه مَرد نمیشن؟ جواب این دل شکسته، اون بغض مردونه و جفای چهل ساله به اینهمه مرام و معرفت رو کی میده؟ روحت شاد داداش فرمون».
اصغر فرهادی کارگردان بین المللی عرصه سینمای ایران نیز در صفحه اینستاگرام خود درباره مرگ ناصر ملک مطیعی نوشت: «این مرد بزرگ امروز زندگی را بدرود گفت در اوج احترام و محبوبیتی که برازنده و شایسته شخصیت مردمدوست، بلندنظر و فرهیختهاش بود. یادش برای همیشه به نیکنامی در این سرزمین باقی خواهد ماند».
فائقه آتشین معروف به گوگوش خواننده مشهور ایران نیز در واکنش به خبر درگذشت این اسطوره سینما نوشت: «سال ١٣٥٨ در يكى از اتاق هاى بازجویی زندان اوین دونفر بازجو که یکی آخوند و سربازجو و دیگری دستیار آخوند بود، از چند هنرمند بازجوئی میکردند که یکی از آن هنرمندان ناصرخان ملک مطیعی بود. بعد از مدتی که همه مشغول نوشتن بوديم نمیدانم چه سئوالی از او پرسیدند {چون سین جیمها نوشتاری بود} که بلند شد و پرسید: حاج آقا، «این سئوال شما رو نمیدونم چه جوابی باید بدم». آخوند با لحنی تند جواب داد: «همونی که باید بنویسی». ناصر با ناراحتی و اعتراض گفت: «طوری برخورد میکنید انگار با قاتل طرفید. آخوند گفت: «کمتر از قاتل هم نیستی». ناصر:« حاج آقا، من افتخار میکنم هنرپیشهٔ مورد علاقه مردم بودم. هر زمان به هر محلهای برای فیلمبرداری میرفتم، اهالی محل برام یا گوسفند قربونی میکردن یا هدیه میآوردن. من دوستشون داشتم شما چه میدونید براشون چقدر عزیز بودم و چه اندازه دوستم داشتند؟ در آخر از آخوند اجازه بیرون رفتن گرفت و از اتاق بازجوئی خارج شد. پوری بنائی عزیز هم باید این صحنه را به خاطر داشته باشد. ناصر خان بعد از ۷-۸ دقیقه که مجدداً به اتاق برگشت چشمانش از گریه سرخ بود.
حمید فرخ نژاد بازیگر نام آشنای سینمای ایران در صفحه اینستاگرام خود تنها به یک جمله بسنده کرد که نشانگر آرزوی چهل ساله ناصر ملک مطیعی بود. او نوشت: «دلشکسته رفتی فرمون خان».
پرویز پرستویی یکی دیگر از هنرمندان ایرانی نیز با نوشتن پیامی کنایهآمیز صدا و سیما، وزارت ارشاد و برخی هنرمندان را خطاب قرار داد و نوشت: «ناصر خان دیگه ممنوع التصویر نیستی. تبریک به صدا و سیما . تبریک به مسئولین ارشاد اسلامی و تبریک به هنرمندانی که در طول این سال ها سکوت کردند ولی حتما در مراسم تشییع در صف اول حضور خواهند داشت».
رضا پهلوی در صفحه توئیتر خود با ابراز تاسف از شنیدن خبر درگذشت ناصر ملکمطیعی، هنرمند قدیمی و محبوب سینمای ایران گفت:« بسیار متاثر شدم. او از جنس مردم بود، و ممنوعیت و محدودیت ۴۰ساله نیز نتوانست هنر کمنظیرش را از قلب و ذهن مردم پاک کند. یاد و نامش همیشه ماندگار خواهد بود».
محمود صادقی نماینده مجلس، نیز در صفحه توئیتر خود در مورد درگذشت این هنرمند نوشت«آن وقتها فیلم بیشتر با نام هنرپیشه ها شناخته میشد تا کارگردان و سناریست. آن فیلمها، جدا از صحنه های ناسازگار با عرف مذهبی جامعه، نوعا عرصه جدال مرد و نامرد بود. مرد مظهر لوطیگری و مردانگی و نامرد مظهر ناجوانمردی و خیانت و نزولخواری و ناصر ملکمطیعی مردهمیشگی آن دوران بود».
مراسم تشییع پیکر ناصر ملک مطیعی صبح فردا یکشنبه شش خرداد از مقابل ساختمان شماره دو خانه سینما برگزار و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا دفن خواهد شد.