سال‌هاست در فیلم‌ها و سریال‌ها برای صحنه‌های زد‌و‌خورد، تعقیب‌و‌گریز با ماشین و پرش از پنجره‌، مدیر هماهنگی بدل‌کاری استخدام می‌کنند تا بر صحنه‌های احتمالا خطرناک نظارت داشته باشند و امنیت و راحتی همه تامین شود.

پس چرا این مساله در صحنه‌های بوسه و رابطه جنسی تازگی دارد؟ چرا پیش از این، از مدیر هماهنگی این صحنه‌ها خبری نبود؟

هرچند فیلمبرداری این صحنه‌ها به بازیگران آسیب جسمی نمی‌زند، از شارون استون در «غریزه اصلی» گرفته تا ماریا اشنایدر در «آخرین تانگو در پاریس»، داستان‌هایی از زخم‌های عاطفی که برخی صحنه‌های مشهور بر روح بازیگران باقی گذاشته علنی و افشا شده است.

اوایل سال ۲۰۲۱، کیرا نایتلی گفت دیگر در صحنه‌های بوسه و هم‌آغوشی فیلم‌هایی که کارگردانش مرد باشد بازی نمی‌کند و گفت به «صحنه‌هایی که به سرتاپای آدم روغن زده‌اند» علاقه‌ای ندارد.

نقش مدیر هماهنگی صحنه‌های جنسی در پی رسوایی هاروی واینستین در سال ۲۰۱۷ و جنبش «#من‌ـ‌هم» ( Me_Too#) پررنگ‌تر شد. اکنون کارگردان‌‌ها و تهیه‌کننده‌ها به شیوه‌های فیلمبرداری و برخورد با صحنه‌هایی که ماهیت جنسی دارند بیشتر توجه می‌کنند. این مساله در هفته‌های گذشته، به‌دنبال اتهام‌های سوءاستفاده و رفتار ناشایست که در مورد نوئل کلارک، بازیگر و کارگردان، مطرح شد، بار دیگر در کانون توجه قرار گرفت.

ونسا کافی، مدیر هماهنگی صحنه‌های جنسی، به خبرگزاری اسکای گفت: «عقلانی به نظر نمی‌رسد برای نظارت بر درگیری‌ها، مدیر هماهنگی بدل‌کاری داشته‌ایم، اما مدیر هماهنگی ناظر بر «صحنه‌های نزدیکی» نداشتیم، صحنه‌هایی که اگر با افراد درست رفتار نشود، به همان اندازه که احتمال دارد آسیب جسمی ببینند، آسیب روحی هم می‌بینند»

کار او این است که با کارگردان‌ها و تهیه‌کننده‌ها صحبت کند تا ببیند آن‌ها چه می‌خواهند و با بازیگرها صحبت کند تا بفهمد آن‌ها با انجام چه کارهایی راحت‌اند و خاطر‌جمع شود تمام کسانی که در صحنه‌اند درک درستی دارند که چه لازم است.

ونسا کافی به سریال کمدی «از سوزی متنفرم» اشاره کرد که یکی از قسمت‌ها حول محور خودارضایی شخصیتی می‌چرخد که نقش آن را بیلی پایپر بازی کرده است. او گفت اگر آدم مناسب مسئول نظارت نبود، فیلمبرداری صحنه‌ها می‌توانست بسیار معذب‌کننده باشد.

کافی در ادامه افزود کار با بیلی پایپر فوق‌العاده بود و آن‌ها همگی «بین ضبط‌ها کمی خنده و شوخی داشتند، که بی‌تردید تنش و استرس را کم می‌کرد».

صحنه‌های جنسی فیلم‌های ۲۰۲۱

در یک سال گذشته، از سریال‌های «بریجرتون» و «محتوای بزرگسال» گرفته تا «گناه است» و «مردم عادی»، صحنه‌های جنسی زیادی روی پرده آمده است. و به لطف مدیران هماهنگی صحنه‌های جنسی است که «نگاه مردانه» و روابط جنسی به سبک فیلم‌های پورن را کمتر شاهدیم و این صحنه‌ها واقعی‌تر به نظر می‌رسند.

ونسا کافی، که یکی از ۲۰ مدیر هماهنگی صحنه‌های جنسی در بریتانیاست، در مورد تغییر ترسیم رابطه جنسی بر پرده سینما گفت: «ما واقعا کم‌کم داریم توجه می‌کنیم چگونه این لحظه‌ها را بسازیم و فکر می‌کنیم چه موقعیت بدنی داستان خاصی را روایت می‌کند. در حالی که در گذشته، اگر کار را بر عهده بازیگرها می‌گذاشتید تا خودشان انجام دهند، در نهایت، شاید کمی از زندگی خصوصی بازیگرها را می‌دیدید نه داستان شخصیت‌هایی که در این لحظه داریم روایت می‌کنیم.»

اهمیت مدیران هماهنگی صحنه‌های جنسی

چرا این شغل مهم و حیاتی است؟ به گزارش اتحادیه رادیو و تلویزیون، سرگرمی، رسانه‌های ارتباطی و تئاتر بریتانیا (BECTU)، در صحنه‌های نزدیکی و رابطه جنسی احتمال زورگویی، سوءاستفاده احساسی و آزار جنسی بیشتر است، و کسی که این صحنه‌ها را مدیریت و هماهنگ می‌کند می‌تواند به جلوگیری از این مساله کمک کند.

ونسا کافی با اشاره به «آخرین تانگو در پاریس» با کارگردانی برناردو برتولوچی، گفت در گذشته، نمونه‌های بارزی از این مساله دیده‌ایم که اثر روحی این صحنه‌ها تا مدت‌ها پس از اکران فیلم، بر بازیگرها باقی مانده است.

او در ادامه افزود: «البته این فیلم متعلق به دهه ۱۹۷۰ بود، پس داریم درباره مدت‌ها قبل از توجه به مفهوم مدیر هماهنگی صحنه‌های جنسی صحبت می‌کنیم. اما بازیگری در آن داشتیم [اشنایدر] که می‌گوید پس از بازی در صحنه‌ای که قبول نکرده بود از روغن چرب‌کننده استفاده شود، احساس می‌کرد به او تجاوز شده است. او خبر نداشت که در همان صحنه قرار است بازیگر دیگر این کار را بکند.»

برتولوچی در مصاحبه‌ای که در سال ۲۰۱۶ دوباره مطرح و منتشر شد، تایید کرد که با مارلون براندو، بازیگر مرد اصلی این فیلم، تبانی کرده بود تا او بدون اطلاع اشنایدر، از کره به‌عنوان چرب‌کننده استفاده کند. برتولوچی گفت: «می‌خواستم آن واکنش تحقیر شدن را بگیرم.» 

اشنایدر پس از این فیلم، با اعتیاد و افسردگی دست‌به‌گریبان بود. او در سال ۲۰۱۱، در سن ۵۸ سالگی در اثر ابتلا به سرطان درگذشت.

در ماه مارس سال جاری، شارون استون در کتاب خاطراتش جزئیات پشت‌صحنه آن صحنه معروف «بدون لباس زیر» در فیلم «غریزه اصلی (۱۹۹۲)» را شرح داد و گفت موقع فیلمبرداری، فریبش داده بودند.

در بریده‌ای از کتاب می‌خوانیم: «این‌طوری شد که برای اولین بار تصویر واژنم را دیدم، مدت‌ها پس از این‌که به من گفته بودند ما هیچی نمی‌بینیم‌ــ فقط شورتت را در‌بیاور، چون رنگ سفید نور را منعکس می‌کند، پس می‌فهمیم که شورت تنت است.» استون می‌گوید در نهایت موافقت کرده بود از این صحنه استفاده شود «چون برای فیلم و برای شخصیت درست بود».

به گفته ونسا کافی، «نمونه‌های کاملا بارزی وجود دارند که مرزهای افراد به‌شدت زیر پا گذاشته شده است‌ــ نه این‌که به مرزها نزدیک شده باشند، بلکه کاملا زیر پا گذاشته شده‌اند.»

او در ادامه افزود: «افراد صحنه تولید را ترک می‌کنند و درباره معذب‌کنندگی اتفاقی که افتاده حرف می‌زنند… همین‌طور درباره این‌که هدف رفتاری بوده‌اند که شاید تا حدی که بشود حمله و تجاوز نامید پیش برود.»

این مساله فقط خاص زنان نیست، در مورد مردان هم صادق است. کافی گفت: «بسیاری از مردانی که با آن‌ها صحبت کرده‌ام خیلی نگران بودند ناخواسته مرزهایی را زیر پا گذاشته باشند، بدون این‌که به‌عنوان مثال، گفت‌و‌گویی رک و راحت با بازیگر زن داشته‌ باشند.»