پنجشنبه و جمعه این هفته آخرین روزهای تعطیلی است که مردم فرصت دارند از هر گوشه کشور به نمایشگاه کتاب بیایند و در نتیجه نمایشگاه به قاعده شلوغ‌ترین روزهای خود را می‌گذراند. گزارش‌های رسیده و نیز عکس‌ها، فیلم‌ها و تصاویری که از بازدید مخاطبان در فضای مجازی و خبرگزاری‌ها منعکس شده است، از این استقبال و فشردگی راهروهای مصلی تهران خبر می‌دهد. به همین دلیل دست‌اندرکاران نمایشگاه آن را برای یک ساعت تمدید کردند و روز جمعه نیز این سنت تمدید یک ساعته ادامه خواهد یافت.

طبیعی است که در این فشردگی جمعیت، کار برای کسانی که قصد دارند کتابی بخرند، سخت‌تر و سخت‌تر خواهد شد. هنوز و پس از ۳۲ دوره برگزاری، آماری در دست نیست که چه تعداد از این مخاطبان میلیونی کتاب خرید می‌کنند و چه تعدادی تماشاگرانی‌اند که نمایشگاه را نه برای کتاب که برای تفریح و گذراندن وقت و سرگرمی‌های دیگر برمی‌گزینند. برگزارکنندگان اما می‌گویند حتی اگر دلیل مراجعه‌کنندگان چیزی غیر از خرید کتاب باشد، ارزش آن را دارد که برای آن‌ها ورودی تعیین نکرد و اجازه داد در همین فضا نفس بکشند و قدم بزنند.

بحران کاغذ؛ اخبار و اقدامات تازه

دو روز بعد از دستور آیت‌الله خامنه‌ای برای گره‌گشایی از وضعیت بحرانی کاغذ، اطلاعات و اقدامات درباره توزیع این کالای مهم فرهنگی ضد و نقیض است و ناشران و اهالی مطبوعات همچنان با بحران نبود کاغذ با ارز دولتی روبه‌رویند.

کانال تلگرامی «باشگاه روزنامه‌نگاران ایران» روز چهارشنبه خبر از دو برابر شدن قیمت کاغذ داد تا به طور علنی بگوید مسیر اقتصاد و بازار از دستور و حکم پیروی نمی‌کند.

به نوشته این کانال تا پیش از این (دستور آقای خامنه‌ای) قیمت کاغذ مشمول ارز ۴۲۰۰ تومانی بود اما از روز چهارشنبه یکم خرداد مشمول ارز نیمایی (۸۴۰۰ تومانی) شد.

در ادامه همین خبر آمده است که پیش از این روزنامه‌ها، کاغذ روزنامه را در کف چاپخانه با قیمت دولتی کیلویی پنج هزار و ۲۵۰تومان تهیه می‌کردند که قیمت بازار آزاد آن به ۱۳ هزار تومان می‌رسید، اما از امروز شرکت‌های توزیع و پخش کاغذ اعلام کردند کاغذ دولتی را فقط با «ارز نیمایی» و کیلویی ۱۳ هزار و ۱۵۰ تومان می‌فروشند.

به نظر می‌رسد طبعا اگر قیمت دولتی این باشد، قیمت بازار آزاد سر به فلک بکشد و به زودی باید منتظر تعطیلی بسیاری از روزنامه‌ها و نشریات بخش خصوصی باشیم.

یک روز بعد از انتشار این خبر، حسین انتظامی که توزیع کاغذ مطبوعات در دوره معاونت مطبوعاتی او سر و سامانی یافته بود، در قامت دستیار ارشد وزیر ارشاد وارد میدان شد و خبر از اتفاقات تازه‌ای در توزیع کاغذ کتاب و مطبوعات داد و گفت حواله‌‌های کاغذ با قیمت مصوب در روزهای آینده توزیع خواهد شد.

آقای انتظامی نیز به مانند دیگران بر واردات ۲۶۰ هزار تن کاغذ ویژه مطبوعات و کتاب با ارز دولتی و توزیع تنها ۱۰ درصد از این کاغذ تاکید کرد. او البته گفت که «۱۳۰شرکت بازرگانی تخلف داشتند که تخلف ۴۵ شرکت بیش از هزار تن است». این به این معنا است که حداقل بالای ۵۰ هزار تن از ۲۶۰ هزار تن کاغذ وارداتی در بازار آزاد فروش رفته است.

آقای انتظامی گفت: «مقایسه ارقام واردات و مصرف یک سال گذشته نشان می‌دهد که بخشی از آن واردات، موجود است. به عبارت بهتر در جاهایی پنهان شده تا دلالان بتوانند با کمبودنمایی، قیمت را به سطوحی غیرمنطقی ببرند.»

مشخص نیست که مکانیزم دستیار وزیر ارشاد برای کشف انبار کاغذهای پنهان شده چیست و او و وزارتخانه مطبوعش چگونه می‌توانند شرکت‌های وارد کننده کاغذ را وادار به توزیع کاغذهایی کنند که هفت ماهی است در انبارهای آن‌ها خوابیده و توزیع نشده است.

انتشار کتابی تازه از درس‌گفتارهای آیت‌الله منتظری

کتاب «حقوق انسان و سب و بهتان» تازه‌ترین کتابی است که حاصل درس‌گفتارهای آیت‌الله حسینعلی منتظری است و نزدیک به ۱۰ سال بعد از درگذشت این فقیه و سیاست‌مرد، برای نخستین بار و همانند سایر درس‌گفتارهای او، نشر سرایی آن را منتشر کرده است؛ ناشری که پیش از این ۱۵ جلد درس‌گفتارهای آقای منتظری در شرح و تفسیر نهج‌البلاغ را منتشر کرده بود.

در پیشگفتار کتاب آمده است که مطالب این کتاب، ضبط صوتی و تصویری شده‌‌‌‌‌‌اند و پس از پیاده شدن نوار از سوی دفتر آقای منتظری و با حفظ سبک گفتاری آن‌‌‌‌‌‌ها عینا تنظیم شده تا از این طریق خوانندگان بتوانند در حال‌ و هوای کلاس درس قرار بگیرند.

نکته مهم و اساسی در کتاب تازه آقای منتظری اجتهاد او از منابع درون دینی و ترجیح «انسان‌بودن» بر «مومن بودن» است که می‌تواند بحث‌های تازه‌ای را در فضای یخ‌زده فقه اسلامی شیعه بگشاید.

در چند سال گذشته گروهی در ساختار قدرت جمهوری اسلامی با تکیه بر برخی روایات نه چندان معتبر، مجوزی شرعی برای بهتان و تهمت بستن به مخالفان و منتقدان پیدا کرده بودند،‌ اما اکنون فقیهی طراز اول با استناد به متون درون دینی (روایات و آیات قرآنی) چنین کاری را نه تنها برای فرد مسلمان و مومن که حتی برای افراد کافر و غیر مسلمان هم مجاز نمی‌داند.

این درس‌‌ها برآیند چند دهه تلاش آقای منتظری در سیاست و فقاهت و اجتهاد اصولی در زیربناهای سنتی فقه با همان اسلوب سنتی است و آن را می‌توان نوعی پایه‌‌‌‌‌‌گذاری فقه حقوق بشر به شمار آورد. فشرده این درس‌ها پیشتر از سوی عمادالدین باقی تنظیم و پس از تایید آقای منتظری ابتدا در روزنامه شرق در ۱۱ آذر ۱۳۸۳ با عنوان «حقوق بشر یا حقوق مومنان» منتشر شد و سپس به صورت جزوه‌ای مستقل و در نهایت به عنوان فصلی از کتاب «فلسفه سیاسی اجتماعی آیت‌‌‌‌‌‌الله منتظری» به انتشار رسید.

قصه‌های مجید کتاب گویا شد

با گسترش قابلیت‌های فن‌آوری و ورود اپلیکیشن‌های مختلف از یک سو و استقبال مخاطبان از کتاب‌های برخی نویسندگان و ناشران، تولید گونه‌‌های دیگر عرضه کتاب در دستور کار ناشران قرار گرفته است.

از جمله این ناشران، «کتاب گویا» است که داستان پرطرفدار قصه‌های مجید هوشنگ مرادی کرمانی را با صدای مهدی پاکدل در یک مجموعه ۱۸ ساعته و به همراه موسیقی مهدی زارع تولید و در نمایشگاه عرضه کرده است.

ماجرای حصارکشی دو دقیقه‌‌ای رامبد جوان

از جمله رخدادهای جالب توجه نمایشگاه کتاب جلسات امضای کتاب از سوی چهره‌های مشهور است که همیشه با اتفاقات عجیب و غریبی همراه است. از جمله این اتفاقات، جشن امضای کتاب از سوی رامبد جوان بود که برنامه تلویزیونی او مخاطبان بسیاری دارد و همین موضوع سبب شد تا او از این امکان استفاده کرده و با طرح یک مسابقه عکاسی،‌ نتایج آن مسابقه را در کتابی به نام «عکس راوی» از سوی نشر چکه منتشر و اکنون و هم‌زمان با انتشار این کتاب جشن رونمایی و امضای آن را در نمایشگاه برگزار کند.

نکته شگفت‌انگیز این جشن امضا، حصارکشی بین مخاطبان و رامبد جوان بود که واکنش‌های منفی را هم در فضای مجازی به دنبال داشت. این حصارکشی اما بیشتر از دو دقیقه‌ طول نکشید، چرا که بعد آقای جوان توضیح داد که در جریان این حصارکشی نبوده و بلافاصله و به محض ورود به غرفه آن را با کمک همکاران نشر چکه برداشت تا رویارویی بی‌واسطه‌ای با مخاطبان و علاقه‌مندان حاضر در نمایشگاه داشته باشد. آقای جوان بیش از دو ساعت در نشر چکه به گپ و گفت و امضا کتاب پرداخت.