سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران روز شنبه و بعد از ماراتنی ۱۱ روزه به کار خود پایان داد. در نمایشگاه امسال، ۲۳۹۸ ناشر داخلی با عرضه ۳۰۰ هزار عنوان کتاب و ۸۰۰ ناشر خارجی  با عرضه ۱۴۰ هزار عنوان کتاب، در مجموع به فروشی بالای ۱۰۰ میلیارد تومان دست یافتند، رقمی که البته فقط از محاسبه تراکنش‌های الکترونیکی ارائه شده است و مسئولان نمایشگاه هنوز آمار خریدهای نقدی را اعلام نکرده‌اند.

ارزیابی‌های تجربی ناشران در زمینه فروش کتاب جالب توجه است، برای نمونه مدیر بخش داخلی و نمایشگاه نشر چشمه از هم‌اندازه بودن فروش نمایشگاه امسال در تعداد نسخه کتاب در مقایسه با سال گذشته خبر داد و گفت احتمالا با افزایش قیمت کتاب، باید انتظار داشته باشیم در‌آمد‌ حاصل از فروش از دوره گذشته بیشتر باشد.

در روز شنبه، نمایشگاه خلوت بود و این برای برخی کتابخوان‌های حرفه‌ای فرصتی مغتنم فراهم آورد که با فراغت بال بیشتری به غرفه‌ها و ناشرانی که دوست داشتند سر بزنند و کتاب‌ها را بدون ازدحام و مزاحمت‌ بخرند.

به‌رغم گذشت سه دهه از کلنگ خوردن ساخت مصلی‌ تهران، هنوز برخی از تالارهایش نیمه‌کاره‌اند و به پایان نرسیده است. به‌جز شبستان اصلی، که محل ناشران بخش عمومی‌ است و امکانات ساختمانی‌اش پاکیزه و بهداشتی است، در بقیه تالارها کف زمین‌ هنوز مشکلات بسیاری دارد. این امر به‌خصوص در بخش ناشران کودک نمود بیشتری داشت، چرا که کف زمین علاوه بر کفپوش غیربهداشتی، تپه‌چاله‌هایی داشت که کار را بر مخاطبان سخت می‌کرد. افسانه شعبان‌نژاد، نویسنده و ناشر کودک و نوجوان، ضمن گلایه از سرمای سالن به ایسنا گفت: «سال پیش هم به همین ترتیب بود و وقتی باران می‌بارید، غرفه‌های ناشران کودک‌ و نوجوان تعطیل می‌شد، چون باید روی کتاب‌ها را می‌پوشاندیم تا خیس نشوند. این سرما برای بازدیدکنندگان آزاردهنده است و وضعیت زمین سالن طوری است که احتمال افتادن بچه‌ها در فرورفتگی‌ها وجود دارد. این بزرگ‌ترین بی‌فکری‌ای بوده است که امسال در رابطه با قرار دادن سالن برای ناشران کودک و نوجوان انجام شده است.»

شاید مهم‌ترین مزیت مصلی دسترسی به ایستگاه مترو باشد که تردد را برای مخاطبان و شهروندان آسان و ارزان کرده است. در ایام نمایشگاه، فاصله هر قطار در این مسیر به ۴ دقیقه کاهش پیدا کرده بود تا مسافر بیشتری جابه‌جا کنند.

ترخیص شش هزار تن کاغذ از گمرک

بحران کاغذ از مسائلی بود که در ایام نمایشگاه کتاب بحث آن باز شد و ناشران را به گله از سوء‌مدیریت دولت در این زمینه واداشت. بلاتکلیفی ده‌ها هزار تن کاغذی که با ارز دولتی وارد شد اما مشخص نیست چگونه از بازار آزاد سر در‌آورد به فضای بی‌اعتمادی در حوزه نشر دامن زد. آخرین خبرها حاکی است از تشکیل کمیته‌ای برای رسیدگی به این تخلفات و گزارش اولیه‌ای نیز در این زمینه منتشر شد، اما هنوز نحوه بازپس‌گیری یا توزیع کاغذهای وارداتی مشخص نیست. به گفته حسین انتظامی، معاون وزیر ارشاد، حدود ۳ هزار تن کاغذ روزنامه‌ای و به همین میزان کاغذ چاپ و تحریر ویژه نشر از گمرک ترخیص شده است که معاونت‌های فرهنگی و مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی توزیع خواهد کرد و کارگروهی ویژه وظیفه تایید ثبت سفارش‌های کاغذ و در مرحله بعد، نظارت بر توزیع را بر عهده دارد.

تغییر نکردن هزینه پست و تخفیف ۴۰ درصدی در ایام نمایشگاه

پیش از برپایی نمایشگاه، در مطبوعات و میان اهالی نشر زمزمه‌هایی شنیده می‌شد مبنی بر افزایش تعرفه پستی ارسال بسته‌های مطبوعاتی و کتاب، اما با سخنان معاون وزیر و مدیر‌عامل شرکت پست، به نظر می‌رسد این خدمات به روال سابق و بدون افزایش استمرار خواهد یافت.

حسین نعمتی، معاون وزیر پست، به ایبنا گفت: «پست دو غرفه در نمایشگاه داشت و علاوه بر این‌که افزایش قیمت نداشتیم، طبق مذاکراتی که با ناشران داخلی و خانه کتاب داشتیم، حدود۴۰ درصد تخفیف برای تمام سرویس‌های پستی نمایشگاه کتاب اعمال کردیم.»

برابر اعلام اداره پست، برای ارسال هر کیلو کتاب در داخل تهران هزار تومان هزینه پستی در نظر گرفته شده بود که، در مقایسه با قیمت‌های فعلی، تعرفه‌ای مناسب و به‌صرفه برای ناشران و حتی مخاطب‌هایی بود که می‌خواستند از این امکان برای ارسال و حمل‌و‌نقل کتاب استفاده کنند.

تخفیف دیگری که اداره پست در نظر گرفته بود ارسال رایگان بسته‌های پستی از محل نمایشگاه به مناطق سیل‌زده بود.

اداره پست در خبری که ایلنا منتشر کرد، از ارسال روزانه ۱۱۰۰ بسته پستی خبر داد که در یازده روز نمایشگاه بالغ بر ۱۲ هزار ارسال پستی بود. بیشترین ارسال کتاب به استان‌های خراسان رضوی، فارس و اصفهان بود.

دستگیری ۳۱ زن و مرد به جرم سرقت

از جمله اتفاق‌های نمایشگاه سرقت کتاب بود. به گزارش ایبنا، پلیس مستقر در نمایشگاه از دستگیری ۳۲ سارق خبر داد. از این تعداد ۳۱ نفر مرد و یک نفر زن بوده‌اند. به گفته پلیس، اکثر این سارقان سابقه‌دار بودند. هرچند پلیس مستقر در نمایشگاه اعلام نکرد این افراد چه سرقت‌ کرده‌اند، قطعا کتاب نبوده است. احتمالا سارقان با استفاده ازدحام نمایشگاه، کیف‌‌قاپی می‌کردند یا غرفه ناشرها را خالی می‌کردند، وگرنه کتاب کالایی نیست که سارقی آن را بدزد و بخواهد از طریق آن به نان‌و‌نوایی برسد.

مجازات‌های نمایشگاه کتاب فقط به سارقان محدود نشد و برخی ناشران که به سرقت محترمانه از ناشران دیگر در مواردی نظیر رعایت نکردن کپی‌رایت متهم شده بودند نیز بعد از اثبات اتهام، از شرکت در نمایشگاه کتاب بعدی محروم شدند.

به گزارش ایلنا، مهدی اسماعیلی‌‌راد، معاون اجرایی نمایشگاه کتاب تهران، در آخرین نشست خبری از بررسی ٢٩٨ گزارش تخلف و محرومیت ٤٩ ناشر از نمایشگاه دوره سی‌‌و‌دوم خبر داد.

آخرین نشست خبری سی‌ودومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران پیش از ظهر شنبه، ١٤ اردیبهشت‌‌ماه، در محل نمایشگاه برگزار شد.

اسماعیلی‌راد در این نشست، درباره تخلفات ناشران تا پایان روز هشتم گفت: «از مجموع ٢٩٨ گزارش، ١٥٣ رای برای ناشران صادر شده است. ۱۶ مورد تعطیلی یک‌روزه غرفه،‌ ۶ مورد تعطیلی تا پایان نمایشگاه و ۴۹ مورد اخطار کتبی، درج در پرونده، محرومیت از نمایشگاه‌ سال آینده و نمایشگاه‌های استانی به ثبت رسید.»

او در ادامه افزود که ۸۲ مورد جمع‌آوری، اختیار کتبی، درج در پرونده، اخذ تعهد و قطع دستگاه‌‌های پُز و ۳ مورد مربوط به نقد کردن بن بود.

به گفته معاون اجرایی نمایشگاه کتاب تهران، ۶ مورد فروش افست و غیر‌مرتبط با موضوع سالن، ۱ مورد واگذاری غرفه به غیر، ۷۲ مورد فروش کتاب سایر ناشران و فروش کتاب‌ بدون شناسنامه، ۳۴ مورد بی‌توجهی به قوانین نمایشگاه و ۱۱ مورد فروش کتاب فاقد مجوز از دیگر تخلف‌ها تا پایان روز هشتم بوده است.

توقیف کتابی در نقد آرای هاشمی رفسنجانی

هم‌زمان با عرضه روزنوشت‌های سال ۱۳۷۵ هاشمی رفسنجانی، ناشر دیگری که مدیر آن در نقد سیاست‌های هاشمی رفسنجانی و مخالفت عیان با او شهره است کتابی با عنوان «اندیشه سیاسی آیت‌الله رفسنجانی» منتشر کرد که، به گزارش خبرگزاری فارس، از توزیع کتاب در نمایشگاه جلوگیری به شد.

ناشر این کتاب مرکز اسناد انقلاب اسلامی است که زیر نظر روح‌الله حسینیان، از منتقدان سرسخت هاشمی رفسنجانی، فعالیت می‌کند و برخی از آثار و کتاب‌های منتشره این مرکز با جهت‌گیری‌های خاصی همراه است.

این کتاب به قلم حمیدرضا اسماعیلی نوشته شده است و در قالب سه فصل به بررسی اندیشه سیاسی هاشمی رفسنجانی در سه برهه تاریخی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، دهه ۶۰ و دوران ریاست جمهوری‌اش می‌پردازد.