انتقاد کشورهای غربی از ترکیب دولت طالبان؛ موضع متفاوت برخی همسایگان افغانستان
یک روز پس از اعلام ترکیب دولت طالبان در کابل، آمریکا و اتحادیه اروپا، از عمل نکردن طالبان به وعدههایش انتقاد کردند. جبهه مقاومت ملی افغانستان نیز این دولت را «نامشروع» خواند.
اتحادیه اروپا روز چهارشنبه ۱۷ شهریور از دولت تشکیل شده از سوی طالبان انتقاد کرد و آن را بر خلاف انتظار این اتحادیه و همچنین وعدههای خود طالبان در هفتههای اخیر، نه «فراگیر» و نه «نماینده» تنوع قومی و مذهبی افغانستان دانست.
هفته گذشته، در جریان یک نشست وزرای خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا، ۲۷ کشور عضو این اتحادیه تاکید کردند که دولت انتقالی در افغانستان باید «فراگیر و نماینده» همه طیفها در این کشور باشد.
در بیانیه روز چهارشنبه سخنگوی اتحادیه اروپا نیز آمده است که این موضوع یکی از پنج شرط تعیین شده برای ایجاد روابط میان اتحادیه اروپا و حکومت جدید در افغانستان بود.
پیشتر واشینگتن با ابراز نگرانی درباره سوابق برخی از اعضای دولت طالبان، تاکید کرده مردم افغانستان شایسته یک دولت فراگیرند و ایالاتمتحده نیز طالبان را بر اساس اقداماتش قضاوت خواهد کرد.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، که روز چهارشنبه وارد آلمان شد، قصد دارد در گفتوگو با متحدان آمریکا برای پاسخ به دولت جدید طالبان هماهنگیهای لازم را به عمل آورد.
او به همراه هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان بعد از ظهر چهارشنبه ریاست یک نشست مجازی با حضور۲۰ کشور درباره افغانستان را برعهده داشت.
اما علاوه بر سخنگوی اتحادیه اروپا، کشورهای مهم این اتحادیه نیز جداگانه به تشکیل دولت طالبان واکنش نشان دادند.
هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان، با ابراز نگرانی درباره ترکیب کابینه دولت جدید طالبان در افغانستان گفت که این چینش، همراه با شرکت نداشتن باقی گروهها در این دولت و اعمال خشونت علیه معترضان و روزنامهنگاران جایی برای خوشبینی باقی نمیگذارد.
پیشتر ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان، به روزنامه بیلد آلمان گفته بود طالبان از سرمایهگذاری آلمان در افغانستان و کمک در زمینه مسائل انساندوستانه، بهداشت، آموزش و زیرساختها استقبال میکند.
سخنگوی وزارت خارجه فرانسه هم روز چهارشنبه در بیانیهای با ابراز تاسف از ترکیب دولت موقت افغانستان، اعلام کرد اقدامات طالبان گفتههایشان را تایید نمیکند.
در این بیانیه آمده است که از نظر فرانسه، با این دولت افغانستان «الزامات جامعه بینالمللی برآورده نمیشود.»
همچنین سخنگوی نخستوزیر بریتانیا گفت این کشور میخواست شاهد حکومتی دارای تنوع در افغانستان باشد، اما کابینه اعلامشده طالبان این گونه نبوده است.
اما برخی کشورهای همسایه افغانستان از ترکیب دولت موقت کابل استقبال کردهاند.
در پکن، وانگ ونبین، سخنگوی وزارت خارجه چین در بیانیهای اعلام کرد: «این اقدام به سه هفته هرج و مرج در افغانستان پایان میدهد و گامی مهم برای احیای نظم در کشور و بازسازی آن است.»
چین در هفتههای اخیر از خروج شتابزده نیروهای آمریکایی از افغانستان و هرج و مرج پس از آن به شدت انتقاد کرده است.
سخنگوی وزارت خارجه چین بدون اشاره مستقیم به نام گروهی خاص، تاکید کرد کشورش امیدوار است افغانستان تحت رهبری طالبان «با تمام نیروهای تروریستی بطور جدی مبارزه کند».
پاکستان که مثل چین همسایه افغانستان است نیز در پی اعلام اعضای دولت جدید طالبان، پیشنهاد داد آنها به گردهمایی منطقهای شامل شش کشور دعوت شوند تا درباره کمک به بحران انسانی و اقتصادی در افغانستان بحث و بررسی شود.
شاه محمود قریشی، وزیر خارجه پاکستان روز چهارشنبه در یک نشست مجازی با حضور پاکستان، چین، تاجیکستان، ازبکستان، ایران و ترکمنستان دعوت از طالبان به این مجمع را مطرح کرد.
او گفت: «مشارکت افغانستان باعث افزایش کارایی این مجمع در پیگیری اهداف مشترک ما برای صلح و ثبات پایدار در افغانستان میشود.»
در بیانیه افتتاحیه این کنفرانس آمده است که همسایگان افغانستان برای مقابله با چالشهای ناشی از تغییر رژیم در کابل پس از خروج نیروهای آمریکایی و ناتو، به رویکردی هماهنگ نیاز دارند.
در ایران نیز، علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی در توییتی نوشت: «اولویت اول افغانستان ثبات و آرامش است.»
او بدون انتقاد مستقیم از ترکیب دولت جدید کابل ادامه داد: «بیتوجهی به ضرورت ایجاد حکومت فراگیر، مداخله خارجی و استفاده از ابزار نظامی به جای گفتگو برای پاسخگویی به مطالبات اقوام و گروههای اجتماعی، نگرانیهای اصلی دوستان مردم افغانستان است.»
اما در داخل افغانستان، علی میثم نظری، سخنگوی جبهه ملی مقاومت افغانستان به فرماندهی احمد مسعود، دولت طالبان را «نامشروع» خواند.
او روز چهارشنبه به خبرگزاری فرانسه گفت: «این دولت به یک دولت وحشی تبدیل خواهد شد، یک دولت نامشروع. فقط به تعداد تروریستهای موجود در این کابینه نگاه کنید.»
گروه طالبان روز سهشنبه ترکیب دولت جدید افغانستان را به رهبری محمد حسن آخوند، یکی از نزدیکان به ملاعمر رهبر پیشین طالبان، معرفی کرد. به نوشته برخی رسانهها، آخوند تخریب مجسمههای بودا در بامیان را تایید کرده است.
در میان ۳۳ عضو دولت، تنها نام دو فرد از قوم تاجیک و یک ازبک دیده میشود و مابقی همه پشتوناند.
همچنین در این فهرست نام هیچ زنی به چشم نمیخورد و وزارت امور زنان که در دولت قبلی افغانستان وجود داشت در دولت پیشنهادی طالبان حذف شده است.
از سوی دیگر سراجالدین حقانی که به عنوان سرپرست وزارت کشور معرفی شده، از نظر تاریخی نزدیک به القاعده است و در فهرست افراد تحت تعقیب آمریکاست. وزارتخارجه آمریکا پیشتر با تروریست خواندن او، برای اطلاعاتی که منجر به بازداشتش شود پنج میلیون دلار جایزه تعیین کرده بود.
همچنین تعدادی از وزرای جدید افغانستان از سوی سازمان ملل متحد تحریم شدهاند و چهار وزیر معرفی شده پیشتر در زندان آمریکایی گوانتانامو زندانی بودهاند.