جو بایدن، رییس‌جمهوری آمریکا با اشاره به خطر حملات تروریستی بار دیگر بر خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان تا پایان مهلت مقرر، در ۳۱ ماه اوت سال جاری، تاکید کرد. 

روزنامه گاردین در گزارشی تحلیلی به این موضوع پرداخته و می‌نویسد، پافشاری بایدن برای عدم تمدید مهلت خروج باعث ناامیدی سیاستمداران در داخل آمریکا و رهبران کشورهای جهان شده است که باور دارند مهلت تعیین شده غیر‌واقعی است. آن‌ها می‌گویند خارج کردن تک تک آمریکایی‌ها تا چند روز آینده امکان‌پذیر نیست. کارشناسان نظامی آمریکا معتقدند خروج کامل نیروهای آمریکایی یک ماموریت خطرناک و نیازمند زمان بیشتری است. 

رییس‌جمهوری آمریکا اما تاکید کرد که از پنتاگون و وزارت خارجه آمریکا خواسته تا برای هر‌گونه تغییر در برنامه‌ زمانی آماده باشند. 

اقدام بایدن انتقاد‌های بسیاری را به همراه خواهد داشت و خشم مخالفان سیاسی، نظامیان کهنه‌کار، کارشناسان امنیتی و اطلاعاتی را بر‌می‌انگیزد. این گروه‌ها معتقدند آمریکا تعهد خود را برای تامین امنیت و حفظ جان بسیاری از مترجمان و سایر شهروندان افغانستانی که جان آمریکایی‌ها را در این سال‌ها نجات داده‌اند، زیر پا گذاشته است. بعید به نظر می‌رسد بسیاری از این شهروندان افغانستانی بتوانند پیش از خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان خارج شوند. 

بیم آن می‌رود که اگر بسیاری از شهروندان افغانستانی که در شغل‌های مختلف برای نیروهای خارجی کار می‌کردند، از افغانستان خارج نشوند و به اتهام همکاری با خارجی‌ها به دست طالبان مجازات شوند. 

طالبان هشدار داده‌اند هرگونه تاخیر در خروج نیروهای آمریکایی با برخورد طالبان روبرو خواهد شد. 

جو بایدن اعلام کرد  از ۱۴ اوت تا‌کنون ۷۰ هزار و ۷۰۰ نفر از افغانستان خارج شده‌اند. او البته اذعان کرد که تکمیل ظرفیت هواپیمای آمریکایی که یکی از بزرگترین هواپیماهای ساخته شده در تاریخ است، تا ۳۱ اوت بستگی به ادامه همکاری طالبان و اجازه دسترسی به فرودگاه بدون ایجاد هر‌گونه اختلال در عملیات خروج دارد.

گاردین در ادامه می‌نویسد، کشورهای اروپایی و رهبران گروه هفت نیز نتوانستند جو بایدن را از تصمیم خود منصرف کنند. 

اما اصرار بایدن برای عدم تمدید مهلت خروج چیست؟

اصرار بایدن بر عدم تمدید مهلت خروج نیروهای آمریکا از افغانستان، در هماهنگی با درک او از منافع ملی آمریکاست. درکی که بر بستر سیاست خارجی او و برداشتش از روحیه‌ عمومی آمریکایی‌ها در میانه‌ همه‌گیری کرونا، بحران اقتصادی ادامه‌دار و دو دهه ماجراجویی بی‌حاصل ایالات متحده در جهان، قرار دارد.  

این عدم تمدید مهلت خروج، پیوندی نزدیک با یک اصل دیگر نیز دارد: بایدن بنا ندارد مردان و زنان آمریکایی را به افغانستان یا هر جای دیگری بفرستد که به باور او، مرگشان نتیجه تلاشی بی‌حاصل باشد که منجر به تقویت هسته‌ اصلی امنیت ملی آمریکا نمی‌شود. 

بایدن هفته‌ای پر استرس را پیش  رو دارد و منتظر است ببیند آیا راهبرد او موثر خواهد بود و احتمالا منجر به اجتناب از آسیب‌های بلندمدت سیاسی در داخل کشور می‌شود؛ آسیب‌هایی که از بسیاری جهات در خارج از کشور به عنوان یک معضل بزرگ شناخته شده است. هرگونه تلفات جانی برای نیروهای آمریکایی‌  در نتیجه درگیری یا حملات تروریستی در فرودگاه کابل، یک بحران سیاست خارجی را به گردباد سیاسی تمام عیاری در داخل تبدیل خواهد کرد.    

با توجه به اینکه نیروهای آمریکایی عملا گروگان یک فضای امنیتی خصمانه‌اند، هیچ بعید نبود که بایدن درخواست متحدان خود مانند بریتانیا و فرانسه برای تمدید عملیات فراتر از موعد مقرر را رد کند. 

محدودیت‌های سیاسی که او بر خود تحمیل کرده و همچنین قدرت نفوذ طالبان تقریبا هیچ گزینه دیگری برای بایدن باقی نگذاشته بود.

 بر اساس تحلیل گاردین،‌ با اینکه بایدن از وزارت دفاع و خارجه آمریکا خواسته برای تمدید کوتاه مدت مهلت خروج آماده باشند. اما طولانی‌تر شدن این مهلت، ناگزیر به درگیری مستقیم میان آمریکا و طالبان و خطر کشته شدن نیروهای ایالات متحده منجر خواهد شد. از طرفی صدور ویزا برای شهروندان افغانستانی و خروج آن‌ها نیز نیازمند افزایش و گسترش حضور نیروهای آمریکایی در فرودگاه و حتی بازپس‌گیری کابل است. بنابراین اگر بایدن بخواهد جان شهروندان افغانستانی را نجات دهد، باید عملا جان نیروهای آمریکایی را نیز به خطر بیندازد.

مشخصا بایدن زیر بار چنین اقدامی نمی‌رفت و حتی معلوم نیست در این صورت مردم آمریکا نیز از او حمایت می‌کردند. رییس‌جمهوری آمریکا در توضیح پافشاری خود برای عدم تمدید مهلت خروج، بارها در مورد افزایش خطر حملات تروریستی علیه نیروهای آمریکایی و متحدانش تاکید کرده است.

مخالفت با طالبان تنها خطر را تشدید می‌کند. به‌ویژه پس از اینکه ویلیام برنز، رییس سازمان سیا در دیدار محرمانه با رهبران طالبان نتوانست موافقت آن‌ها برای تمدید مهلت خروج را به دست بیاورد. به گفته رابرت بائر افسر سابق سیا همه کارت‌ها در دست طالبان است. 

بائر می‌گوید: طالبان در موضع برتر قرار دارند و اگر آن‌ها می‌گویند ما باید تا ۳۱ اوت خارج شویم باید همین کار را بکنیم. مگر اینکه بخواهیم دوباره به افغانستان حمله کنیم که من آن را بعید می‌دانم. 

اکنون که طالبان می‌گوید به غیرنظامیان افغانستانی اجازه خروج از کشور را نمی‌دهند، بایدن توانایی تحویل گرفتن پناهندگان واجد شرایط و دارندگان روادید را ندارد، مگر اینکه به سربازان آمریکایی دستور جنگ دهد که او از انجام آن بیزار است. 

عملیات خروج نیروهای خارجی از افغانستان احتمالا یکی از موفقیت‌آمیزترین عملیات‌های تاریخی در نوع خود است و به طور قطع بسیاری از شهروندان افغانستانی را نجات می‌دهد. موفقیت در این عملیات برخی فشارهای سیاسی وارد شده بر بایدن را نیز کم خواهد کرد. 

اما از طرفی با کاهش عملیات برای تضمین خروج نیروهای نظامی، این احتمال وجود دارد که آمریکا تعهد خود را برای محافظت از کسانی که در ۲۰ سال گذشته از آمریکایی‌ها در افغانستان پشتیبانی کرده‌اند زیر پا بگذارد. 

 کاخ سفید می‌گوید پافشاری بایدن بر سر مهلت خروج « برای انجام ماموریت خود» بوده است. اما اگر مأموریت این بوده که همه متقاضیان ویزای مهاجرت ویژه، به همراه خانواده‌هایشان که ممکن است در صورت ماندن در افغانستان با انتقام طالبان روبه‌رو شوند، باید خارج شوند، شواهد زیادی وجود دارد که این ماموریت به پایان نخواهد رسید. بسیاری از کهنه سربازان آمریکایی، قانونگذاران، گروه‌های ویژه هنوز سرسختانه برای نجات رفقای سابق [افغانستانی] خود تلاش می‌کنند. 

 گزارش‌های متعددی وجود دارد که از ورود افغانستانی‌ها به فرودگاه جلوگیری می‌شود. جنیفر هانسلر گزارشگر سی‌ان‌ان به نقل از یک دیپلمات آگاه می‌گوید هیچ ارتباطی «بین واقعیت و سیاست» وجود ندارد. این دیپلمات افزوده که ده‌ها هزار نفر به دلیل مهلت ۳۱ ماه اوت نجات نخواهند یافت.  

 اگرچه بسیاری از شهروندان افغانستانی در آمریکا و کشورهای ثالث اسکان خواهند یافت، اتفاقات چند هفته اخیر واقعیت زشت جنگ و ارزان بودن جان انسان‌های معمولی در معادلات وسیع‌تر سیاسی و ژئوپلیتیک را بار دیگر برملا کرد. خروج آمریکا برای کسانی که بی‌پناه رها شدند، نشان‌دهنده وعده‌هایی است که رییس‌جمهوری آمریکا در بحبوحه جنگ نتوانست و یا نخواست که به آن‌ها عمل کند.