شاید مهم‌ترین پرسش شهروندان ایرانی در این روزها این باشد دلایل گرانی دلار چیست؟ آیا بازار ارز آرام خواهد گرفت یا دلار در مرز ۵ هزار تومان باقی می‌ماند یا حتی روند صعودی را در پیش خواهد گرفت؟

بر اساس شاخص‌های مثبت اقتصادی باید آرامش بر بازار ارز حاکم باشد اما چنین نیست. گویا این بار کنترل بازار ارز از دست دولت خارج شده است.

طبق گفته کارشناسان سیاسی و اقتصادی، ایران «کشور اتفاقات» است، هر روز در ایران یک اتفاق ناگوار رخ می‌دهد و این امر برای اقتصاد به‌ویژه سرمایه‌گذاری سَم است. بنابراین یکی از دلایل شدت یافتن خروج ثروت و سرمایه از ایران نیزهمین موضوع می‌تواند باشد.

همچنین پس از جدی‌تر شدن تهدید ترامپ مبنی بر عدم پایبندی بر برجام، بر میزان ناامن بودن ایران از لحاظ اقتصادی و سیاسی افزوده شد و علاوه بر سرمایه‌گذاران اندک خارجی، سرمایه گذاران ایرانی نیز به فکر کوچ افتاده‌اند.

ضمن اینکه بخش دیگری از گرانی ارز نیز به موج مهاجرت و سفر بی‌بازگشت شهروندان ایرانی برمی‌گردد. حرمت‌الله رفیعی رئیس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ضمن تایید این خبر اعلام کرد که اخیراً موج مهاجرت ایرانی‌ها به صربستان به دنبال لغو ویزا شدیدتر شده است.

همچنین هر سال هزاران دلار در ایام نوروز با سفر چند صد هزار ایرانی به مقصد کشورهای همسایه از جمله ترکیه از کشور خارج می‌شود. برای نمونه دست‌کم ۵۰۰هزار ایرانی برای تعطیلات نوروزی به وان ترکیه سفر کرده‌اند.

اعتراضات دی‌ماه و همچنین به دنبال آن بی‌اعتمادی مردم به موسسات مالی غیرمجاز و از سوی دیگر داغ شدن بازار خبر ورشکستگی برخی بانک‌ها و همچنین زمزمه کاهش نرخ سود بانکی سبب شده تا مردم بخشی از سپرده‌های خود را از بانک‌ها خارج و آن را به دلار تبدیل کنند.

معضل قاچاق نیز همواره یکی دیگر از دلایل همیشگی تشدید التهاب بازار ارز بوده که به خروج ارز از ایران شدت بخشیده است. در حال حاضر حجم قاچاق در ایران بین ۲۱ تا ۲۵ میلیارد دلار است.

به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، دولت‌ها برای کسب درآمد به منظور جبران کسری بودجه هزینه‌های جاری، اقدام به نامتعادل کردن بازار ارز می‌کنند.

از سوی دیگر حضور دلالان در بازار ارز نیز علت دیگر حبابی بودن یا افزایش نرخ ارز در بازار ارز است که بیشتر مواقع دولت‌ها برای کنترل بازار تنها با دلالان برخورد می‌کنند که این اتفاق در دولت احمدی‌نژاد و روحانی رخ داده است.

در پایان اگر بخواهیم چند دلیل مهم آشفتگی بازار ارز ایران را مرور کنیم به صورت حتم وضعیت مبهم برجام، اعتراضات اخیر دی‌ماه، موج مهاجرت و سفرهای بی‌بازگشت، معضل قاچاق، تلاش برای کاهش نرخ سود بانکی، دولت، ورشکستگی بانک‌ها و در نهایت حضور دلالان در بازار ارز از جمله آنهاست.