آیا جنگی با ایران در پیش است؟
در پی افزایش تنشها میان ایران و آمریکا در روزها و هفتههای اخیر، گمانهزنیهایی درباره عزم دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا، برای حمله به ایران به گوش میرسد.
این گمانهزنیها از آنجا ناشی میشود که در پی خروج سال گذشته ترامپ از توافق هستهای با ایران و به دنبال آن بازگرداندن تحریمهای شدید علیه تهران، جمهوری اسلامی اخیرا اعلام کرد اجرای دو بند کلیدی و حساس از برجام مربوط به آب سنگین و اورانیوم غنیشده را متوقف خواهد کرد.
در همین حال، دولت آمریکا اقدام به اعزام ناو هواپیمابر و بمبافکن و سامانه پدافند موشکی به خلیج فارس کرد و برخی مقامهای ارشد در دولت آمریکا هشدارهای تندی را متوجه مقامهای ایرانی کردند.
روزنامه اسرائیلی جروزالم پست در مورد احتمال وقوع درگیری نظامی بین ایران و آمریکا با تعدادی پژوهشگر و دیپلمات گفتوگو کرده و غالب آنها اتخاذ گزینه نظامی را در برهه کنونی رد کردند.
جاناتان شانزر، معاون ارشد در امور پژوهشی در بنیاد دفاع از دموکراسیها، یکی از کسانی بوده که در حال حاضر گزینه نظامی را منتفی دانسته است.
او به نقل از هربرت ریموند مکمستر، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا، گفت: « دو راه برای جنگیدن با آمریکا وجود دارد: یکی جنگ نامنظم و دیگری حماقت.»
او اضافه کرد: «این بدان معناست که در این برهه تنها یک راه برای جنگیدن با آمریکا وجود دارد و آن هم از طریق تروریسم و شورش است. ایده وارد شدن ایران در یک درگیری متعارف با آمریکا جدی نیست.»
او همچنین گفت اعزام ناو هواپیمابر و بمبافکن به خلیج فارس صرفا پیام هشدارآمیزی برای ایران دارد.
شانزر افزود: «با این کار آنها (ایرانیها) بیشتر میترسند و این برگ برنده ماست. امیدها بر این است که با فشار اقتصادی و استقرار نیرو نه به قصد جنگ، بتوانیم تاثیرگذار و شاهد تغییر باشیم.»
ایلان گولدنبرگ، مدیر برنامه امنیت خاورمیانه در مرکز امنیت آمریکای جدید، ضمن ابراز اظهاراتی مشابه شانزر، گفت آمریکا نباید منتظر بحران فوری باشد. او اضافه کرد که ایران ممکن است دوباره آرام آرام به سمت تولید سلاح هستهای پیش رود.
گولدنبرگ توضیح داد: «این با آنچه قبل از برجام در جریان بود همخوانی دارد. آنها سالها آهسته آهسته پیش میرفتند بدون اینکه شدیدترین عواقب این کار از سوی جامعه جهانی دامنگیرشان شود.»
او گفت با وجود خطر رویارویی نظامی، این موضوع در رسانهها بزرگنمایی شده است.
گولدنبرگ تاکید کرد: «اساسا کسی به دنبال درگیری نظامی نیست. به عقیده من نخستوزیر (بنیامین) نتانیاهو بدش نمی آید که آمریکاییها پیشقدم شوند و فکر میکنم که ترامپ هم دوست دارد اسرائیلیها پا پیش بگذارند. اما نه ترامپ، نه نتانیاهو، هیچکدام نمیخواهند چنین درگیری بزرگی به پایشان نوشته شود. پس این خبر خوبی است. اما خبر بد این است که همیشه ممکن است اشتباه محاسباتی کنیم.»
او اضافه کرد: «اینکه کسی جنگ نمی خواهد بدان معنا نیست که جنگی به صورت تصادفی اتفاق نخواهد افتاد.»
روزنامه جروزالم پست در نهایت با طرح این پرسش که گزینه جایگزین جنگ چیست به نقل از باب منندز، سناتور آمریکایی، نوشت باید برای رسیدن به توافقی جدید که اشکالات توافق برجام را برطرف کند، به مذاکره نشست.
شانزر در این باره گفت چنانچه ایرانیها فکر کنند در صورت مذاکره با دولت ترامپ چیزی دستگیرشان میشود، به میز مذاکره برمیگردند.
اما دان شاپیرو، سفیر سابق آمریکا در اسرائیل، گفت چنانچه مذاکرهای صورت نگیرد یا توافقی حاصل نشود، رویارویی نظامی محتملتر میشود.
او اضافه کرد وادار کردن جمهوری اسلامی به خروج از برجام، یافتن توجیه برای حمله نظامی است.
شاپیرو در عین حال گفت ترامپ به دلیل انتقاد از جنگ عراق و تلاش برای خروج نیروهای آمریکا از سوریه، شخصا تمایلی به گزینه نظامی علیه ایران ندارد اما برخی مشاورانش گزینه نظامی را مدنظر دارند.